Logo
Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Επί τα όρη τα Αραράτ - Βραδιά Αρμενικής και Ελληνικής μουσικής

Επί τα όρη τα Αραράτ - Βραδιά Αρμενικής και Ελληνικής μουσικής

Το Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον» (υπεύθυνος: Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος), διοργανώνει την Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2019, 8 μ.μ. στην Αίθουσα Διδασκαλίας της Μουσικής Βιβλιοθήκης του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, μια συναυλία αρμενικής και ελληνικής μουσικής.

Θα παρουσιαστούν θρησκευτικοί ύμνοι από την αρμενική και την βυζαντινή μουσική παράδοση (a capella) και τραγούδια για φωνή και πιάνο στα αρμενικά και ελληνικά.

Η συναυλία αφιερώνεται στον αρμένιο αρχιμανδρίτη Κομιτάς (1869-1935) με αφορμή τα 150 χρόνια από την γέννησή του. Ο αρχιμανδρίτης Κομιτάς ήταν συνθέτης, τραγουδιστής, μουσικοπαιδαγωγός, εθνομουσικολόγος και θεωρείται ως ο θεμελιωτής της νεότερης κλασικής αρμενικής μουσικής.

Στην συναυλία θα ακουστούν αρκετά από τα τραγούδια τα οποία ο ίδιος ο Κομιτάς, περιοδεύοντας στην πατρίδα του, συνέλεγε και κατέγραφε σε ιδιαίτερη μουσική γραφή. Είναι αυτός που μέσω της καταγραφής έσωσε την τελευταία στιγμή τη μουσική της Δυτικής Αρμενίας, πριν τον όλεθρο της γενοκτονίας.

Από το ελληνικό ρεπερτόριο της βραδιάς ξεχωρίζει η «Κασσιανή» (1919) του μεγάλου μαέστρου και συνθέτη Δημήτρη Μητρόπουλου, με αφορμή την συμπλήρωση 100 χρόνων από τη σύνθεσή της. Πρόκειται για την ποιητική απόδοση του τροπαρίου της Κασσιανής μοναχής από τον Κωστή Παλαμά, από τη γέννηση του οποίου συμπληρώθηκαν φέτος 160 χρόνια.

Οι συντελεστές της συναυλίας είναι:

Άννα Γαζαριάν και Δάφνη Πανουργιά, τραγούδι.
Μάριος Καζάς, πιάνο.
Προλογίζουν οι:
Γιώργος Βλαντής, Διευθυντής του Συμβουλίου των Χριστιανικών Εκκλησιών της Βαυαρίας.
Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος, θεολόγος – μουσικός.
Η σοπράνο Άννα Γαζαριάν, από το Ερεβάν της Αρμενίας, και ο θεολόγος Γιώργος Βλαντής διαμένουν και δραστηριοποιούνται στο Μόναχο της Γερμανίας, απ’ όπου και θα έρθουν στην Αθήνα, ειδικά γι’ αυτή την συναυλία.

Παραγωγή: Καλλιτεχνικό Σύνολο «Πολύτροπον».
Artwork: Ιωάννης - Πορφύριος Καποδίστριας.

Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2019, 8 μ.μ.
Αίθουσα Διδασκαλίας της Μουσικής Βιβλιοθήκης του Συλλόγου
Οι Φίλοι της Μουσικής
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΚΟΜΙΤΑΣ

O αρχιμανδρίτης Κομιτάς (κοσμικό όνομα Σογομόν Σογομονιάν) γεννήθηκε στην Κιουτάχεια το 1869 και πέθανε στο Παρίσι το 1935. Ήταν συνθέτης, τραγουδιστής, χορωδός, μουσικοπαιδαγωγός, εθνομουσικολόγος και θεωρείται ως θεμελιωτής της νεότερης κλασικής αρμενικής μουσικής. Ορφάνεψε νεότατος. Παιδί ακόμη βρέθηκε στην έδρα της Αρμενικής Εκκλησίας, στο Ετσμιατζίν, από το εκκλησιαστικό σεμινάριο του οποίου και αποφοίτησε. Το 1895 χειροτονήθηκε κληρικός, ενώ αργότερα σπούδασε μουσική στην Τιφλίδα, αλλά και στο Βερολίνο, όπου αναγορεύτηκε διδάκτορας της Μουσικολογίας. Αργότερα επέστρεψε στο Ετσμιατζίν, όπου έμεινε έως το 1910, ενώ στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη, ενώ ανέπτυξε καλλιτεχνική, διδακτική και ερευνητική δραστηριότητα στην Κωνσταντινούπολη και σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις. Το 1915 συνελήφθη από τους Οθωμανούς στο πλαίσιο της αρμενικής γενοκτονίας και εκτοπίστηκε μαζί με εκατοντάδες άλλους Αρμένιους διανοούμενους στο Τσανκίρ (ανατολικά της Άγκυρας). Μολονότι απελευθερώθηκε, η οριακή αυτή εμπειρία κλόνισε ανεπανόρθωτα την ψυχική υγεία του, με αποτέλεσμα να περάσει τα τελευταία 19 χρόνια της ζωής του σε ψυχιατρικές κλινικές στην Πόλη και κατόπιν στο Παρίσι. Ο Κομιτάς περιόδευε στην πατρίδα του και συνέλεγε αρμενικά λαϊκά τραγούδια και χορούς, τα οποία και κατέγραφε σε ιδιαίτερη μουσική γραφή. Εκτός από πολλά έργα κοσμικής μουσικής, κεντρικό του έργο είναι η σύνθεση της Θείας Λειτουργίας (Παταράκ). Είναι αυτός που δια της καταγραφής έσωσε την τελευταία στιγμή τη μουσική της Δυτικής Αρμενίας, πριν τον όλεθρο της γενοκτονίας.

 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ • A cappella

– Μεσρόπ Μαστότς (361-440), Bazum en qo gtutyunqd (Το έλεός σου είναι μεγάλο)

– Πρωτοχριστιανικός ύμνος στην Αγία Τριάδα, ανωνύμου (3ος αι. μ.Χ.)

– Γρηγόριος του Νάρεκ (951-1003), Havun Havun (Αναστάσιμος ύμνος)

Εξομολογείσθε τω Κυρίω, ήχος πλ. α΄, ψαλμός ρλε΄ (135)

– Νερσής Σνορχαλί (1102-1173), Bac mez Ter (Κύριε, άνοιξέ μας)

Σιγησάτω πάσα σαρξ, ήχος πλ. α΄, αντί Χερουβικού το Μ. Σάββατο

– Μκιτάρ του Αϊριβάνκ (1224-1290), Sirt im sasani (Τρέμει η καρδιά μου)

– Μακάρ Εκμαλιάν (1856-1905), Surb Surb (Άγιος, Άγιος)

– Επινίκιος ύμνος, σύνθεση Θεοδώρου Παπακωνσταντίνου (1948-1969)

ΑΠΟ ΤΗ ΛΟΓΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ • Για φωνή και πιάνο

– Σαγιάτ Νόβα (1712-1795), Yis ku ghimetn chim gidi (Δεν γνωρίζω την τιμή σου)

– Κομιτάς (1869-1935), Chinar es (Είσαι σαν μια λεύκα)

– Δημήτρης Μητρόπουλος (1896-1960), Κασσιανή (1919), απόδοση: Κωστής Παλαμάς

– Κομιτάς, Kakavik (Μικρή πέρδικα)

– Κομιτάς, Shaxkr Shuxkr (Ερωτικό τραγούδι)

– Κομιτάς, Tcirani tcar (Η βερικοκιά)

Τ’ αηδόνια της Ανατολής, από αγιορείτικο χειρόγραφο, μεταγραφή: Γιώργος Χατζημιχελάκης

– Κομιτάς, Krunk (Ο γερανός)

– Κομιτάς, Oror (Νανούρισμα)

– Γιάννης Κωνσταντινίδης (1903-1984), Τα ματάκια σου τα μαύρα και Το Ερηνάκι, από τα 20 τραγούδια του ελληνικού λαού

– Τιγκράν Μανσουριάν (γενν. 1939), Poqrik Madrigal (Μικρό μαδριγάλι)

ΠαράπονοΗ ξενιτιά, παραδοσιακά αρμένικα, ελληνικοί στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου

Armenian Portal ©