Menu

Οι στραγαλάδες της Κατερίνης Αβακιάν

Γράφει ο Γιάννης Χ. Ποικιλίδη

Το όνομα Αβακιάν είναι συνώνυμο με τους ξηρούς καρπούς στην πόλη της Κατερίνης. Έρχονται στην Ελλάδα με την ανταλλαγή, ακολουθώντας τη μοίρα των χριστιανικών πληθυσμών της Τουρκίας και φέρνουν μαζί τους την παράδοση της Ανατολής στην  επεξεργασία του στραγαλιού, του ηλιόσπορου, του κολοκυθόσπορου, του φιστικιού και των άλλων ξηρών καρπών.

Συνάντησα τον πατέρα Δανιήλ στο εργαστήριο, κατάστημα σήμερα, της οδού Δαγκλή 2 (κοντά στο δημοτικό ωδείο), στα Ευαγγελικά. Μια ολόκληρη ζωή αφιερωμένη στους μερακλίδικους αυτούς καρπούς που ακόμη και οι λέξεις αναδύουν το άρωμά τους.  Ήρθαν, λέει, το ’22 στην Κατερίνη, ο Πέτρος Αβακιάν με τη γυναίκα του Σοφία Ντουγμετσιάν, προερχόμενοι απ’ το Αφιόν Καραχισάρ της Τουρκίας. Αυτό που ήξεραν να κάνουν εκεί ξεκίνησαν κι εδώ κι έτσι ανοίγουν το πρώτο εργαστήριο κοντά στο σπίτι που έμεναν στην Αγία Τριάδα. Τα στραγάλια γίνονται από ρεβίθια και στην περιοχή μας καλλιεργούσαν τέτοια στα χωράφια της Σεβαστής. Η ποιοτική πρώτη ύλη, η παλιά τέχνη με τα μυστικά της και η υπομονή σε όλα τα στάδια της επεξεργασίας, φέρνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα και δημιουργούν την παράδοση.

Στη δουλειά μπαίνουν όλοι οι άντρες της οικογένειας, ο Ησαΐας, ο Γιάννης (Κεγάμ) και ο Δανιήλ. Στην όμορφη φωτογραφία που συνοδεύει το κείμενο είναι όλοι παρόντες. Κάτω και πρώτος από δεξιά είναι ο Πέτρος Αβακιάν, ο γενάρχης, ενώ  δεύτερη από αριστερά η γυναίκα του Σοφία. Δίπλα του είναι η πεθερά του η Νουβάρτ και ο πεθερός του Κανίκ  Ντουγμετσιάν. Πρώτος και όρθιος από αριστερά ο Ησαίας, δεύτερος από δεξιά ο Κεγάμ και πρώτος από δεξιά ο Δανιήλ. Ο τελευταίος στήνει  το εργαστήριο και τη λιανική του, σ’ ένα κατάστημα δίπλα στο φωτογραφείο του Βέργα, κοντά στο στενό που ήταν τα θερινά Διονύσια. Σ’ ένα μικρό φουρνάκι ψήνει τα στραγάλια και τους άλλους καρπούς. Η περίφημη βόλτα της «Μεγάλης Αλεξάνδρου» κάνει πάντα μια στάση εκεί για σπόρια, φιστίκια και στραγάλια. Το 1974 όμως μετακομίζει στον ιδιόκτητο χώρο της οδού Δαγκλή, όπου μέχρι το 2000 συνεχίζει να φτιάχνει τα στραγάλια του με τον ίδιο παραδοσιακό τρόπο που έμαθε απ’ τον πατέρα του.   

Ο μεγαλύτερος αδελφός του, ο Ησαΐας, μετέφερε την τέχνη τους στη Θεσσαλονίκη, ενώ ο άλλος αδελφός του, ο Γιάννης (Κεγάμ), είχε το μαγαζί του στη Μεγάλου Αλεξάνδρου 74, κάτω από το παλιό Ι.Κ.Α και το εργαστήριό του  κάπου στην οδό Κρέσνας.

Μεγαλώνουν και τα παιδιά του Δανιήλ μέσα στ’ αρώματα του καβουρδισμένου ξηρού καρπού, που αφήνει την ψυχή του να αιχμαλωτίσει τις άλλες οσμές και να κυριαρχήσει στον αέρα. Τα αρώματα αυτά εξάλλου περιέχουν μια ιδιαίτερη συμβολική σημασία που βασίζεται στο μεράκι γι’ αυτή τη δουλειά. Η αγάπη για την τέχνη τους δεν παραμένει μόνο ατομική αλλά και οικογενειακή υπόθεση. Ο Δανιήλ γίνεται παράδειγμα εργασίας στα παιδιά του και ο μέντοράς τους στα μυστικά του ξηρού καρπού. Έτσι, ο Πέτρος,  ο Χατζίκος, ο Στέφανος και η αδελφή τους η Σοφία, προσπαθούν να συντηρήσουν το δύσκολο συνδυασμό της παράδοσης με την ποιότητα. Ανταποκρινόμενοι στις αλλαγές της εποχής και στις νέες «ανάγκες» των ανθρώπων πάνε την υπόθεση λίγο πιο πέρα. Ο στόχος τους είναι να συνεχίσουν την ίδια κουλτούρα, με νέα μέσα. Αξιοποιώντας την τεχνολογία, φτιάχνουν το 2002 μια σύγχρονη μονάδα παραγωγής και απλώνουν αυτό που έμαθαν και ξέρουν να κάνουν καλά,  μέσα και πέρα από τον νομό μας.

Το 2008 ανοίγουν ένα δικό τους μαγαζί λιανικής απέναντι από την Εθνική Τράπεζα όπου μια βροχερή μέρα του Οκτώβρη που μας πέρασε, συνάντησα τον Χατζίκο. Είναι κι αυτός βέρος Αρμένος, αφού η μαμά του λέγεται Μαρία Ντικρανιάν. Η οικογένειά της ήρθε κι αυτή στην Κατερίνη προερχόμενη από τα ίδια μέρη. Ο πατέρας της ήταν ο ονομαστός  «κοκορετσάς» Μπαρμπα Χατζής, ο οποίος άσκησε το ίδιο επάγγελμα που έκανε και στην Τουρκία. Αυτός  άνοιξε το πρώτο «κοκορετσάδικο» της πόλης που βρισκόταν δίπλα στον παλιό κινηματογράφο «Ρίο»,  ενώ και ο γιός τους Αρτάκης ή «Μπέμπης»  είχε αργότερα  το δικό του δίπλα στον άλλο κινηματογράφο, το «Παλλάς».  

«Τα τελευταία χρόνια», μου είπε ο Χατζίκος, «που ο πατέρας μου σταμάτησε να ασχολείται με το στραγάλι όπως παλιά, παίρνουμε τον καρπό ημιεπεξεργασμένο από την Κομοτηνή και κάνουμε εδώ το τελικό στάδιο. Μετά το 1983 που εξελίχθηκε η τεχνολογία των φούρνων, προμηθευτήκαμε κι εμείς μηχανήματα παραγωγής. Το στραγάλι όμως που είναι το πιο παραδοσιακό προϊόν, εξακολουθούσαμε και το ψήναμε σ’ έναν ειδικό φούρνο, εκείνον τον παλιό που είχαμε από την δεκαετία του ’70 που ψήνει σιγά-σιγά το στραγάλι και τον χρησιμοποιήσαμε μέχρι και το 2000. Στο εργαστήριο, κατάστημα σήμερα, της οδού Δαγκλή, κρατήσαμε μάλιστα αυτόν τον παραδοσιακό φούρνο, τον συντηρήσαμε και τον διατηρήσαμε εκεί που πάντα βρισκόταν. Μετά, στο καινούργιο εργαστήριο από το 2002, εκτός από το χύμα, προχωρήσαμε και στην τυποποίηση και τη συσκευασία  μεγαλύτερης ποικιλίας προϊόντων. Προσπαθήσαμε όμως να κρατήσουμε την ποιότητα σε ψηλά επίπεδα, γιατί αγαπάμε το προϊόν πάρα πολύ, γιατί αγαπάμε την δουλειά μας πάρα πολύ. Η προέλευση των καρπών μας είναι από την Ελλάδα και την Τουρκία καθώς η εγχώρια παραγωγή είναι μικρή και δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες. Τα τελευταία χρόνια βέβαια παρατηρείται μια προσπάθεια παραγωγών να καλλιεργήσουν ντόπια καρύδια ή καινούργιες ποικιλίες αμυγδάλων. Τα «στραγαλάδικα» προσαρμόστηκαν στις εποχές και τώρα πουλάνε «ξηρούς καρπούς, καφέ, ζαχαρώδη» γιατί συνδυάστηκαν προϊόντα που έχουν σχέση με τις γιορτές αλλά και με τις ανάγκες του αγροτικού κόσμου και όχι μόνο».

Την τέχνη, τότε που ήταν ακόμη «τέχνη» και έργο αποκλειστικά των χεριών, ζήτησαν να μάθουν κι άλλοι. Ανάμεσα σ’ αυτούς που «εκπαιδεύτηκαν» στη στραγαλοποιεία από τους Αβακιάν ήταν ένας συγγενής τους, ο Τεσκογιάν που αργότερα έφυγε στην Αργεντινή, ο Αντώνης Κωνσταντινίδης που πήγε στη Θεσσαλονίκη, ο Γιάννης Σπυρίδης ο οποίος ασχολήθηκε με το εμπόριο ξηρών καρπών στην Αθήνα και ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, ο πεθερός του Αντώνη Παπαρέγγα που διατηρεί κατάστημα ξηρών καρπών απέναντι από το 4ο Γυμνάσιο στο πάρκο.

Τις μέρες αυτές, τις χρονιάρες, τα μαγαζιά που πουλάνε τους καρπούς είναι γεμάτα κόσμο, οι πορσελάνες στα στολισμένα τραπεζάκια των σαλονιών φουσκώνουν από καρύδια, αμύγδαλα και φουντούκια, στα σιροπιαστά και στα άλλα γλυκά των ημερών μοσχοβολάνε τα αρώματα των ξηρών καρπών και μια ακόμη χρονιά ανοίγεται μπροστά μας άγνωστη και ανεξερεύνητη.

ΥΓ: Το άρθρο αυτό αφιερώνεται στον Δανιήλ Αβακιάν που έφυγε από κοντά μας πριν λίγες μέρες. Καλό ταξίδι κύριε Δανιήλ!

Διαβάστε περισσότερα...

Αγκάθι στις σχέσεις Ρωσίας - Αρμενίας από στρατιώτη-δολοφόνο

Διαδηλώσεις γίνονται σε αρμενική πόλη με τον τοπικό πληθυσμό να ζητά την παράδοση στις αρχές της χώρας, Ρώσου στρατιώτη ο οποίος φέρεται να σκότωσε έξι άτομα οικογένειας στην περιοχή, προκαλώντας σοβαρή κρίση στις σχέσεις του τοπικού πληθυσμού με τις ρωσικές δυνάμεις που σταθμεύουν σε αρμενικό έδαφος.

Πρόκειται για τον Βάλερι Περμιάκοφ, ο οποίος κρατείται σε ρωσική στρατιωτική βάση, έξω από την οποία συγκεντρώθηκαν περίπου 1.000 αγανακτισμένοι διαδηλωτές, επιχειρώντας να σπάσουν τον αστυνομικό κλοιό, ο οποίος υποστηριζόταν και από μερικές δεκάδες Ρώσων στρατιωτών.

Οι Αρμένιοι στηρίζονται σε νόμο του 1997 ο οποίος διέπει την παρουσία των ρωσικών στρατευμάτων στη χώρα. Ο νόμος αυτός ορίζει, ότι στρατιώτες ύποπτοι για την τέλεση εγκλημάτων θα παραδίδονται στις αρμενικές αρχές.

Ο γενικός εισαγγελέας της Αρμενίας όμως, σε μια προσπάθεια να μη διαταράξει τις σχέσεις της χώρας του με τη Ρωσία, βασίζεται στην απαγόρευση έκδοσης του στρατιώτη, εξαιτίας σχετικής πρόβλεψης στο ρωσικό Σύνταγμα που κατισχύει έναντι κάθε άλλης συμφωνίας ή διάταξης.

Το ζήτημα είναι εξαιρετικά ευαίσθητο, καθώς οι σχέσεις Ερεβάν-Μόσχας δεν είναι αποκομμένες, αλλά εντάσσονται στο πλαίσιο των επικίνδυνων όσο και εύθραυστων ισορροπιών στην περιοχή της Κασπίας Θάλασσας, όπου εμπλέκεται ξανά η αντιπαράθεση ανατολής-δύσης…

Το μέγα ερώτημα είναι πως είναι δυνατόν να υπηρετεί ένας στρατιώτης, ο οποίος φέρεται από δημοσιεύματα ρωσικών μέσων να αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας (η φωτογραφία είναι χαρακτηριστική). Κίνητρο της δολοφονίας δεν έχει εντοπιστεί, εξ όσων έχουν γίνει γνωστά.

Μπήκε στο σπίτι της οικογένειας Αβετισιάν, με πρόσχημα να πιεί ένα ποτήρι νερό και ακολούθησε μακελειό με το τυφέκιο Καλάσνικοφ που έφερε και το στρατιωτικό του μαχαίρι. Ανάμεσά στα άτυχα θύματα και ένα βρέφος έξι μηνών που επιβίωσε, αλλά βρίσκεται σε πολύ κρίσιμη κατάσταση με τεχνητό πνεύμονα…

Ο στρατιώτης πρέπει να αντιμετώπιζε προβλήματα στη μονάδα. Μετά το φονικό, άφησε τις μπότες του και το Καλάσνικοφ στο σπίτι και έφυγε. Συνελήφθη κοντά στα σύνορα της Αρμενίας με την Τουρκία…

 

 

Πηγή: defence-point.gr

Διαβάστε περισσότερα...
Συνδρομή σε αυτήν την τροφοδοσία RSS

Στον διαδικτυακό τόπο μας χρησιμοποιούμε Cookies με σκοπό τη βελτίωση της online εμπειρίας σας. Επιλέγοντας να συνεχίσετε την περιήγησή σας σε αυτόν, αποδέχεστε αυτομάτως τη χρήση των cookies. Περισσότερα...

Πολιτική Απορρήτου - Όροι Χρήσης - Περιορισμός Ευθύνης - Επικοινωνία Σχετικά με Προσωπικά Δεδομένα
Αποδέχομαι