Αρπινέ Σαχμπανταριάν

Είναι σαφές ότι η ιστορία του λαού μας και η απόσταση από τη μητέρα πατρίδα με επηρεάζει σε προσωπικό επίπεδο, όπως και την τέχνη μου

Μπορείς να μας πεις λίγα λόγια για την καλλιτεχνική σου πορεία;

Η πρώτη φορά που ασχολήθηκα σοβαρά με την τέχνη ήταν με τον καθηγητή Ατανιάν στο Κέντρο Τεχνών που διευθύνει στο Γκλέντεϊλ της Καλιφόρνιας. Εκεί φοίτησα από το 1997 μέχρι το 2001. Συνέχισα τις σπουδές μου στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας απ’ όπου αποφοίτησα με κύριο πτυχίο στη Βιολογία και δευτερεύον στις Καλές Τέχνες (στο σχέδιο και στη ζωγραφική). Ο δάσκαλός μου, καθηγητής Ατανιάν ήταν αυτός που με έφερε, ουσιαστικά για πρώτη φορά, σε επαφή με την παραδοσιακή αρμενική τέχνη της μικρογραφίας. Ενθουσιάστηκα τόσο πολύ μάλιστα που αργότερα θέλησα πλέον μόνη μου να εξελίξω την τεχνική που διδάχτηκα αναζητώντας περισσότερες πληροφορίες για τις μικρογραφίες στα βιβλία και συμμετέχοντας σε εργαστήρια στο Κέντρο Getty.

Πώς θα περιέγραφες την Αρπινέ ως καλλιτέχνη αλλά και ως γυναίκα;

Ως καλλιτέχνη θα με χαρακτήριζα πολύ αναλυτική και «μαθηματική». Υποσυνείδητα, αυτά τα στοιχεία τα έχω διοχετεύσει και στην τέχνη μου.

Θεωρώ ότι αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην επιρροή του πατέρα μου που είναι μηχανικός, όπως φυσικά και στο επιστημονικό υπόβαθρο των σπουδών μου.

Όσο για την γυναικεία μου υπόσταση… Θα έλεγα ότι είμαι ένα άτομο που αισθάνεται βαθιά ευγνωμοσύνη για την ευλογία που έχει η ζωή του, η οικογένειά του και το ταλέντο του - η οποία θεωρώ ότι είναι με έναν τρόπο θεόσταλτη. Προσπαθώ ακόμη να ανακαλύψω τα αίτια αυτής της ευλογίας στη ζωή μου και πασχίζω να την αξιοποιήσω στο έπακρο. Από τις δυο κόρες των γονιών μου, είμαι η νεότερη και παρ’ όλα αυτά νιώθω ότι έχω μια πιο εύκολη και ανέμελη προοπτική στη ζωή μου.

Τι σε ώθησε να ασχοληθείς ευρύτερα με το ζήτημα της γενοκτονίας - όχι μόνο με την αρμενική, αλλά και με τις υπόλοιπες γενοκτονίες της νεότερης ιστορίας της ανθρωπότητας;

Στα πλαίσια της σχολής μου, έπρεπε να παρουσιάσω μια εργασία με ένα ενιαίο θέμα. Καθώς, ήμουν μια από τις ελάχιστες μαθήτριες με αρμενική καταγωγή, θεώρησα ότι ήταν μια κατάλληλη ευκαιρία για να παρουσιάσω μια όψη της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς μας στους συμμαθητές μου. Έτσι, επέλεξα να απεικονίσω με μια καλλιτεχνική προσέγγιση την αλλαγή των συνόρων τις ιστορικής Αρμενίας, από την έναρξη της γενοκτονίας του 1915 μέχρι σήμερα.

Ο πατήρ Βαζκέν Μοβσεσιάν, ο πάστορας της εκκλησιάς στο Γκλέντεϊλ, πάντοτε κήρυττε τη σημασία της ιστορικής μνήμης αλλά και της πρόληψης των γενοκτονιών. Και τόνιζε, ότι ειδικά εμείς οι Αρμένιοι που έχουμε βιώσει ως λαός μια τέτοια καταστροφή, θα πρέπει να είμαστε πάντα οι πρώτοι που θα αγωνιζόμαστε ενάντια σε οποιαδήποτε γενοκτονία. Γι’ αυτό το λόγο, θεώρησα πολύ σημαντικό να μην μνημονεύσω μόνο την Αρμενική γενοκτονία, αλλά και όλες τις υπόλοιπες που ακολούθησαν μετά από αυτήν.

Τι εντυπώσεις άφησε η έκθεση «Η Απανθρωπιά του Ανθρώπου προς το Συνάνθρωπό του»;

Ήταν τιμή μου να λάβω μέρος σε μια τόσο ιδιαίτερη έκθεση και τελικά να διαπιστώσω ότι υπάρχουν κι άλλοι καλλιτέχνες στις ΗΠΑ που θέτουν το ζήτημα της απάνθρωπης βίας μέσω των εικαστικών τεχνών. Την έκθεση επισκέφτηκαν και πολλοί αξιωματούχοι ή άνθρωποι με κάποιο δημόσιο αξίωμα, πράγμα που θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό. Διότι, κατά κάποιο τρόπο, μας δίνεται η δυνατότητα να μοιραζόμαστε τις ανησυχίες μας, με ανθρώπους που από τη θέση που κατέχουν, μπορούν να φέρουν την πολυπόθητη αλλαγή.

Μπορεί η τέχνη να επηρεάσει την κοινή γνώμη, και αν ναι με ποιους τρόπους;

Ναι, η τέχνη δίχως αμφιβολία μπορεί να αφυπνίσει την κοινή γνώμη. Πιστεύω απόλυτα στο απόφθεγμα, ότι «μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις». Από τα βιβλία, τα περιοδικά, τις εφημερίδες, την τηλεόραση έως και το διαδίκτυο, όλα μας μεταδίδουν εικόνες, φωτογραφίες και βίντεο. Με τις εικαστικές τέχνες μπορείς να περάσεις σε ένα ολόκληρο κοινό, αισθήματα όπως θυμός, θάρρος, φόβος και πολλά περισσότερα χωρίς τη χρήση ούτε μιας λέξης. Επίσης, όπως με τη μουσική και τα μαθηματικά, η τέχνη είναι ένα καθολικό μέσο επικοινωνίας, το οποίο ξεπερνά τα όρια της απλής γλώσσας, των εθνών και της οικονομίας.

Περιέγραψέ μας την τεχνοτροπία σου. Ποιες είναι οι επιρροές σου;

Ζωγραφίζω έχοντας ως πρότυπο τις μικρογραφίες των χειρογράφων του 12ου-14ου αιώνα και εμπνέομαι από τα χατσκάρ (σταυρόπετρες) και την αρμενική αρχιτεκτονική. Χρησιμοποιώ νερόχρωμα, λάδια και ακρυλικά σε συνδυασμό με φύλα χρυσού 24 καρατίων.

Σε μια σειρά πινάκων που έχω ζωγραφίσει τα γράμματα του αρμενικού αλφάβητου, τα χρώματα που προτίμησα ήταν αυτά που χρησιμοποιούνται στα χειρόγραφα όπως το μπλε, το κόκκινο και το πράσινο. Σε άλλα μου έργα όπως στη σειρά με τους χάρτες, χρωμάτισα ξύλινες επιφάνειες με αποχρώσεις του καφέ και το κίτρινου.

Υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος που προτιμάς το χρώμα του χρυσού. Τα υπόλοιπα χρώματα τι σημασία έχουν για σένα;

Ναι, βέβαια, το χρώμα του χρυσού είναι αναμφισβήτητα πολύ συμβολικό, όπως και στις μικρογραφίες των χειρογράφων.

Όπως οι καλλιτέχνες της εποχής το χρησιμοποιούσαν για να αναδείξουν το Λόγο του Θεού, έτσι κι εγώ το χρησιμοποιώ για να δώσω «αξία» στα θέματα που πραγματεύονται τα έργα μου. Επίσης, μου αρέσει το κόκκινο χρώμα και στα έργα μου το χρησιμοποιώ συχνά, διότι έτσι νιώθω σαν να θέτω τις δικές μου αρμενικές βάσεις πάνω στις οποίες «χτίζω» και φιλοτεχνώ τα έργα μου. Αυτά αποτελούν μέρος της καλλιτεχνικής μου υπογραφής.

Προέρχεσαι από ένα λαό που είναι στοιχειωμένος από μια γενοκτονία. Συν τοις άλλοις, ήρθες στις ΗΠΑ ως μετανάστης. Σε τι βαθμό αυτά τα στοιχεία σε επηρέασαν και πως αντικατοπτρίζονται στην τέχνη σου;

Ως μετανάστης, προσπαθώ διαρκώς να διατηρήσω τις ρίζες μου και τον πολιτισμό μου. Εκτιμώ πάρα πολύ οτιδήποτε μου θυμίζει την πατρίδα μου και συνεχώς προσπαθώ να περιτριγυρίζομαι από οτιδήποτε αρμενικό, είτε αυτό σημαίνει μουσική, είτε τέχνη, είτε ακόμη και αρμενική κουζίνα.

Είναι σαφές ότι η ιστορία του λαού μας και η απόσταση από τη μητέρα πατρίδα με επηρεάζει σε προσωπικό επίπεδο, όπως και την τέχνη μου. Άλλωστε η θεματολογία πολλών έργων μου το επιβεβαιώνει.

Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια και τι προσδοκίες έχεις;

Απολαμβάνω πάρα πολύ να μου αναθέτουν τη δημιουργία πρωτότυπων έργων και ελπίζω οι πίνακές μου να έχουν απήχηση και να αγαπηθούν και από τις επόμενες γενιές.

Επίσης, μου αρέσει να συμμετέχω στη δημιουργία έργων μεγάλη κλίμακας όπως τοιχογραφίες ή κατασκευές στο χώρο (installation) τις οποίες μπορούν να απολαύσουν όλοι και όχι μόνο ο κόσμος των εκθεσιακών κέντρων.

Πηγή: armenika.gr