Menu

Η ιστορία των Αρμενίων στην Κύπρο - (Αρμενομονάστηρο)

Γράφει ο Αλέξανδρος-Μιχαήλ Χατζηλύρας

Το αρμενικό μοναστήρι του Αγίου Μακαρίου (γνωστό ως Μαγκαραβάνκ ή Αρμενομονάστηρο) βρίσκεται στο δάσος της Πλατανιώτισσας, περίπου 1½ χμ στα δυτικά της Χαλεύκας, σε ύψος 530 μ. Η τεράστια έκτασή του (σχεδόν 8.500 σκάλες, που εκτείνεται μέχρι την παραλία) περιλαμβάνει 30.000 ελιές και χαρουπιές. Από την ειδυλλιακή τοποθεσία του μοναστηριού, κάποιος μπορεί να ατενίσει την οροσειρά του Ταύρου στην Κιλικία, ιδιαίτερα το χειμώνα.

Το μοναστήρι αρχικά ιδρύθηκε περί το έτος 1.000 μ.Χ. εις μνήμην του Αγίου Μακαρίου του Ερημίτη της Αλεξάνδρειας († 395 μ.Χ.), που κατά την παράδοση είχε ασκητέψει στην περιοχή. Μέχρι το 1425 είχε περιέλθει στην κατοχή της Αρμενικής Εκκλησίας, με μοναχούς που ήταν γνωστοί για τους αυστηρότατους κανόνες ασκητικής ζωής και θρησκευτικής μετάνοιας που ακολουθούσαν. Επί Τουρκοκρατίας ήταν γνωστό ως το Κυανούν Μοναστήρι, λόγω του μπλε χρώματος που είχαν οι πόρτες και τα παραθυρόφυλλά του. Υπήρξε δημοφιλές προσκύνημα για Αρμένιους και μη-Αρμένιους, καθώς και σταθμός για περιηγητές καθ' οδόν προς τους Αγίους Τόπους.

Το 1642 ένα φιρμάνι απάλλαξε το μοναστήρι από φορολογία. Οι όροι του ανανεώθηκαν το 1660 και το 1701. Το 1735 και το 1811 επιτράπηκαν ανακαινίσεις, ενώ το 1814 ανεγέρθηκε το σημερινό παρεκκλήσι. Μικρής κλίμακας ανακαίνιση έγινε το 1866. Πλήρης αναστήλωση έγινε το 1929 και μεταξύ 1947-1949, ενώ η πλατεία κατασκευάστηκε το 1933 κατά παραγγελίαν του Καθόλικου (Πατριάρχη) Σαχάκ Β’. Το 1966 ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ’ επισκέφθηκε το μοναστήρι και φύτεψε μιαν αρωκάρια στην αυλή του.

Το Αρμενομονάστηρο υπήρξε για αιώνες χώρος ανάπαυσης Καθόλικων (Πατριαρχών) της Κιλικίας και ιερωμένων από την Κιλικία και την Ιερουσαλήμ, με τις οποίες διατηρούσε στενές σχέσεις. Ανάμεσα σε αυτούς αξίζει να αναφέρουμε τον αββά Μεχιτάρ της Σεβαστείας, που ήλθε εδώ το 1695 για να αναρρώσει από ελονοσία. Το 1901 οι μαθητές του Αρμένικου Ορφανοτροφείου ανήγειραν μνημείο για να τιμήσουν την επίσκεψή του και τη 200ή επέτειο της ίδρυσης του Τάγματος των Μεχιταριστών. Το 1931 οι απόφοιτοι ξαναέκτισαν το μνημείο.

Μετά τις χαμιτικές σφαγές (1894-1896), μερικοί Αρμένιοι πρόσφυγες βρήκαν καταφύγιο στο Αρμενομονάστηρο. Μεταξύ 1897-1904 το Ορφανοτροφείο του Βαχάν Κιουρκτζιάν («Παγκουράν») λειτουργούσε το καλοκαίρι στο χώρο του μοναστηριού, που χρησιμοποιόταν και ως κατασκηνωτικός χώρος από πρόσκοπους και μαθητές του Εκπαιδευτικού Ινστιτούτου Μελκονιάν, των σχολείων Μελικιάν και Ουζουνιάν και της AYMA. Μέχρι το 1974 πολλές αρμενοκυπριακές οικογένειες διέμεναν στο μοναστήρι κατά τα σαββατοκύριακα και τις διακοπές.

Το 1948 ο Καπριέλ Κασπαριάν χρηματοδότησε την ανόρυξη μιας γεώτρησης και την ανέγερση της βρύσης των «Αρχαγγέλων». Το 1949 ο Σαρκίς Μαρασλιάν δώρισε το δίκτυο διανομής νερού και την ηλεκτρογεννήτρια. Το 1968 ο Καρνίκ Κουγιουμτζιάν προσέφερε τη νέα κολυμβήθρα. Στο Αρμενομονάστηρο διετηρείτο μεγάλος αριθμός εξαίρετων και ανεκτίμητων χειρογράφων (χρονολογούμενα μεταξύ 1202- 1740), καθώς και άλλα πολύτιμα εκκλησιαστικά σκεύη.

Το 1947, 56 χειρόγραφα μεταφέρθηκαν στο Καθολικάτο (Πατριαρχείο) της Κιλικίας στο Αντηλιάς• τα σκεύη μεταφέρθηκαν στη Λευκωσία, ενώ μερικές εικόνες χάθηκαν στην εισβολή.

Το Αρμενομονάστηρο καταλήφθηκε κατά τη δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής του 1974. Οι κατοχικές αρχές το χρησιμοποιούσαν για να στεγάσουν παράνομους εποίκους και αξιωματικούς του Αττίλα. Το σύμπλεγμα υπέστη σοβαρές ζημιές από φωτιά το 1997, ενώ μεταξύ 1998-1999 το κατοχικό καθεστώς σκόπευε να το μετατρέψει σε ξενοδοχείο: ως αποτέλεσμα οργανωμένων αντιδράσεων, το ανίερο και ιερόσυλο αυτό σχέδιο αποτράπηκε.

Με πρωτοβουλία του Εκπροσώπου των Αρμενίων, κου Βαρτκές Μαχτεσιάν, σε συνεργασία με την Αρμενική Μητρόπολη, στις 6 Μαΐου 2007 πραγματοποιήθηκε το πρώτο προσκύνημα, με τη συμμετοχή 250 ατόμων. Ένα δεύτερο προσκύνημα οργανώθηκε ξανά στις 10 Μαΐου 2009 και ένα τρίτο στις 9 Μαΐου 2010. Αφημένο στο έλεος της φύσης και των βανδάλων, σιωπηλό, ημι-ερειπωμένο, βεβηλωμένο και εγκαταλειμμένο, το Αρμενομονάστηρο περιμένει υπομονετικά να επιστρέψουν ειρηνικά οι νόμιμοι ιδιοκτήτες και προσκυνητές του…

Πηγή: Sigmalive.com

Διαβάστε περισσότερα...
Συνδρομή σε αυτήν την τροφοδοσία RSS

Στον διαδικτυακό τόπο μας χρησιμοποιούμε Cookies με σκοπό τη βελτίωση της online εμπειρίας σας. Επιλέγοντας να συνεχίσετε την περιήγησή σας σε αυτόν, αποδέχεστε αυτομάτως τη χρήση των cookies. Περισσότερα...

Πολιτική Απορρήτου - Όροι Χρήσης - Περιορισμός Ευθύνης - Επικοινωνία Σχετικά με Προσωπικά Δεδομένα
Αποδέχομαι