Ֆրիտյոֆ Նանսեն (Fridtjof Nansen, 1861 - 1930)
Նանսենը ծնվել է Օսլոյի մոտ գտնվող ՍտորՖռոնում, 1861 թվականին, փաստաբանի ընտանիքում: Երիտասարդ տարիքում եղել է հիանալի չմշկող, լողորդ և դահուկորդ, նկարիչ: Արդեն 20 տարեկանում նա մասնակցել է չորս ամիս տևողությամբ ճանապարհորդության ողջ Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոսում:
1883 թ. Նանսենը նշանակվում է խնամակալ Բերգենի կենդանաբանության թանգարանում: 1885-1886 թվականներին աշխատել է Պարմայի համալսարանի պրոֆեսոր Գոլջիի մոտ և Եվրոպայի առաջին ծովային կենսաբանական կայանում։ 1886 թ․ արժանացել է մեծ ոսկե մեդալի թագավորական գիտությունների ակադեմիայի կողմից իր` նյարդային հյուսվածքների կառուցվածքի հետազոտության համար։ Գիտությունների թեկնածուի կոչումը, ստացել է Գրենլանդիա մեկնելուց 4 օր առաջ։ Նա իր առաջ դրել էր չափազանց մեծ և բարդ խնդիր` անցնել Գրենլանդիայի ողջ սառցե բարձրավանդակով` արևելյան ափից մինչև արևմտյան ափ։ Արշավախումբը ճանապարհ է ընկնում 1888 թվականի մայիսի 5-ին։ Նանսենը իր 5 ընկերների հետ հասնում է Գրենլանդիայի արևելյան ափին և հուլիսի 17-ին վայրէջք են կատարում լողացող սառույցների վրա։ Խումբը նավակներով, հսկայական ջանքերի գնով, օգոստոսի 17-ին հասնում է ափին։ Հետագա առաջընթացը կատարվում է դահուկների միջոցով։ 1888 թվականիի հոկտեմբերի 3-ին արշավախումբը հասնում է արևմտյան ափին, կատարելով առաջին անցումը Գրենլանդիայի սառույցների վրայով, անցնելով 660 կմ.։
Վերադարձից հետո մի քանի տարի Նանսենը զբաղված էր հետազոտության արդյունքների ամփոփմամբ, և այդ ընթացքում հասցրեց գրել մի քանի գիրք։ Չթողնելով իր հետազոտությունները, Նանսենը սկսում է զբաղվել հասարակական գործունեությամբ. 1906-1908 թթ. Նորվեգիայի դեսպան էր Մեծ Բրիտանիայում: Առաջին համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո Նորվեգիայի ներկայացուցիչն էր ԱՄՆ-ում, 1920-22 թթ. եղել է Ռուսաստանից ռազմագերիների հայրենադարձման գործերով ազգերի լիգայի գերագույն հանձնակատար: 1921 թ. միջազգային կարմիր խաչի հանձնարարությամբ ստեղծում է «Նանսենյան օգնության» հանձնաժողովը: 1922 թ. ազգերի լիգայի կողմից նշանակվում է փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատար: 1922 թ. արժանանում է խաղաղության Նոբելյան մրցանակի անօգնականներին օժանդակելու ջանքերի համար։
1925 թ. ազգերի լիգան Նանսենին հանձնարարում է ուսումնասիրել հայ փախստականներին տեղավորելու հարցը, որի համար կազմվում է հատուկ հանձնաժողով Նանսենի գլխավորությամբ։ 1925 թ-ին նա առաջին անգամ գալիս է Հայաստան, տեղում ուսումնասիրելու արհեստական ոռոգման հնարավորությունները: Վերադառնալով Եվրոպա, նա ազգերի լիգայում հայտարարում է «միակ տեղը, որտեղ կարելի է տեղավորել հայ փախստականներին, դա Սովետական Հայաստանն է. Մի քանի տասնյակ հազար հայերի հաջողվում է տեղավորել Սիրիայում: Իր այցելությունը Հայաստան նա նկարագրում է 1927-ին լույս տեսած իր «Հայաստանը եւ Մերձավոր Արեւելքը» գրքում: Հայ ժողովրդի խնամքը Նանսենը չի թողնում մինչև մահ։ 1928-ին նա մեկնում է Ամերիկա և դասախոսություններ էր կարդում, հայ ժողովրդի համար միջոցներ հավաքելու նպատակով:
Քաղվածքներ
Չարիքն ու բռնությունները չեն կարողացել ընկճել հայ ժողովրդին. ամեն անգամ որևէ տեղից ծագած լույսի նշույլն անգամ սնել է ազատության նրա երազանքը:
Մարդ ձգտում է դեպի գիտելիքները, և հենց որ նրա մեջ մարում է գիտելիքների ծարավը, նա դադարում է մարդ լինելուց:
Ինձ համար դժվար է հավատալ, որ որևե մեկը կարող է ծանոթանալ հայ ժողովուրդի պատմությանը, առանց խորապես ցնցվելու նրա մեծ ողբերգությունից:
Հայ ժողովուրդը հոգատարությամբ պահպանելով իր հին ու ինքնատիպ մշակույթը՝ հաջողությամբ զարգացնում է այն՝ նրան տալով չտեսնված փայլ:
Անհրաժեշտ է, որ դիմացինի նկատմամբ սիրո և ազնվության զգացումը համակի մեր մտքերն ու արարքները, և մենք միշտ պետք է հիշենք, որ սերն ու համբերությունը անտառի ամենագեղեցիկ ծառերն են:
Մարդկության պատմության մեջ չկա մի բան, որ իր հավասարն ունենա 1915 թ. սկսված ջարդերի հետ: Աբդուլ Համիդի ջարդերը չնչին են այսօրվա թուրքերի արածի համեմատությամբ: