Η Ανατολή των Αρμενίων Φωτογράφων

Οι Αρμένιοι συνέβαλαν ουσιαστικά στην ανάπτυξη όλων των τεχνών και των επαγγελμάτων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτό οφείλεται κατά μεγάλο μέρος, στην πολιτική και κοινωνική τους κατάσταση αφού αποτελούσαν, όπως κι άλλοι λαοί, μειονότητα στην αυτοκρατορία.

Από την επίσημη εφεύρεση της φωτογραφίας το 1839 και μετά, οι αρμένιοι φωτογράφοι θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και άνθηση της φωτογραφικής τέχνης σ’ ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, από την Κωνσταντινούπολη μέχρι το Κάιρο, από τη Βηρυτό ως την Τεχεράνη.

Οι φωτογραφίες που απαθανάτισαν, συνιστούν ένα αρχείο μεγάλης ιστορικής αξίας και απεικονίζουν ένα πραγματικό χρονικό της ανατολίτικης κοινωνίας το 19ο αιώνα. Πράγματι, αν οι πρώτοι δυτικοί ταξιδιώτες φωτογράφιζαν κυρίως αρχαιολογικά μνημεία και τοποθεσίες από τους Αγίους Τόπους, οι ντόπιοι αρμένιοι φωτογράφοι ήταν αυτοί που πραγματοποιούσαν ένα μεγάλο μέρος του τζίρου τους, στα στούντιο ή στις λαϊκές συνοικίες των μεγάλων πόλεων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι αρμένιοι φωτογράφοι υφαίνουν έναν εκπληκτικό ιστό σ’ όλη την ανατολική πλευρά της Μεσογείου. Στην Κωνσταντινούπολη οι αδελφοί Αμπντουλάχ αγοράζουν το φωτογραφικό εργαστήριο του γερμανού χημικού Ράμπαχ το 1858 και σύντομα αποκτούν τον τίτλο του προσωπικού φωτογράφου της αυλής του σουλτάνου. Τα πιο ξακουστά στούντιο είναι αυτά του Καραμπετιάν και του Κρικοριάν στην Ιερουσαλήμ, του Γκιραγκοσιάν και των αδελφών Σαραφιάν στη Βηρυτό, του Μπερμπεριάν στο Αμάν, του Χαλατζιάν στη Χάιφα, του Λεκεγκιάν στο Κάιρο κλπ.

Ο σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίντ (1876-1909) μανιώδης συλλέκτης φωτογραφιών, είχε δημιουργήσει ένα «πανόραμα με εικόνες» γύρω από τα επιτεύγματα της αυτοκρατορίας (δρόμοι, σιδηροδρομικές γραμμές, ακαδημίες, νοσοκομεία κλπ.) με στόχο να δώσει την εικόνα μιας σύγχρονης χώρας, προσφέροντας αυτές τις φωτογραφίες στους διπλωματικούς αντιπροσώπους των ξένων κρατών.

Το φωτογραφικό λεύκωμα «Η Ανατολή των Αρμενίων φωτογράφων» στην πραγματικότητα είναι μια έκθεση που σχεδίασε και υλοποίησε το Ινστιτούτο του Αραβικού Κόσμου στα πλαίσια των εκδηλώσεων του Έτους Αρμενίας στη Γαλλία «Αρμενία φίλη μου» το έτος 2007. Παρουσιάζει το έργο μιας δεκάδας από τους πιο γνωστούς αρμένιους φωτογράφους που έδρασαν στην Κωνσταντινούπολη, Βηρυτό, Δαμασκό, Παλαιστίνη και Κάιρο.

Το τελευταίο μέρος του λευκώματος τιμά το σύγχρονο έργο της Κάτια Μπογιατζιάν. Κληρονόμος αυτής της μακράς γενιάς καλλιτεχνών, κόρη του φωτογράφου Άντζελο, ζωντανεύει τη μέθοδο του επιχρωματισμού, που συνίσταται στο χρωματισμό με λάδι κατευθείαν πάνω σε ασπρόμαυρη φωτογραφία, μέθοδο στην οποία ειδικεύονταν οι Αρμένιοι της Ανατολής.

Σ’ αυτήν τη φωτογραφική παραγωγή που εκτείνεται από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και κορυφώνεται στο Κάιρο γύρω στο 1950, χρωστάμε το ομορφότερο χρονικό σε εικόνες μιας Ανατολής που έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.

Όσοι από τους αναγνώστες μας επιθυμούν να αποκτήσουν το βιβλίο αυτό, μπορούν ν’ απευθυνθούν στο περιοδικό μας.

Από τις εκδόσεις “Τσουκάτου” κυκλοφόρησε

το φωτογραφικό λεύκωμα “Η Ανατολή των Αρμενίων φωτογράφων”

σε μετάφραση Οχανές-Σαρκίς Αγαμπατιάν.

Πηγή: armenika.gr