Η μνήμη της Νέας Σμύρνης
Στρίβοντας από την Λ. Συγγρού στην τρίτη είσοδο της Νέας Σμύρνης, ένα επιβλητικό άγαλμα σε υποδέχεται στην πόλη. Ο τριών μέτρων ανδριάντας του Μητροπολίτη Χρυσόστομου Σμύρνης στέκει στην αρχή της πλατείας σαν να ευλογεί τους εισερχόμενους στον άλλοτε προσφυγικό δήμο. Οι κάτοικοι της γύρω περιοχής έχει επικρατήσει να λένε την συγκεκριμένη στροφή «στον Παπά». Ο εμβληματικός ανδριάντας του Χρυσοστόμου αποτελεί εξάλλου ένα από τα πρώτα γλυπτά στην Νέα Σμύρνη.Τοποθετήθηκε το 1965 στην τότε επίσημη είσοδο της πόλης και είναι έργο του γλύπτη Θ. Απάρτη. Τότε άρχισε να διαμορφώνεται και η πλατεία που εκτείνεται από την Εστία Νέας Σμύρνης μέχρι την Στροφή με τη Λεωφόρο Συγγρού.
Σκοπός ήταν να δημιουργηθεί ένα άλσος που θα θυμίζει τις χαμένες πατρίδες της Μικράς Ασίας και θα τιμάει τους ανθρώπου που θυσιάστηκαν ή κατάγονταν από εκείνα τα μέρη. Η μακρόστενη πλατεία διαμορφώθηκε αρχικά με φυτεύσεις και καθιστικά έτσι ώστε να αποτελεί την δεύτερη μεγάλη Πλατεία της Νέας Σμύρνης. Η δημοτική αρχή θέληση να ενισχύσει περαιτέρω τον συμβολικό χαρακτήρα της πλατείας. Θέλοντας να την αναδείξει ως πραγματικό σημείο μνήμης στα μάτια των μικρασιατών κατοίκων. Έτσι στα μέσα της δεκαετίας του `70 αρχίζει οργανωμένα η τοποθέτηση διαφόρων μνημειακών συνθέσεων. . Με την θέληση η Πλατεία Χρυσοστόμου Σμύρνης να φιλοτεχνηθεί με έργα δόκιμων καλλιτεχνών.
Το 1975 οι πρόσκοποι της περιοχής με έρανο που κάνουν τοποθετούν την σύνθεση για τους σφαγιασθέντες προσκόπους Αϊδινίου και Σωκιών. Παράλληλα η δημοτική αρχή αναθέτει στον καλλιτέχνη Βάσο Καπάνταη την φιλοτέχνηση προτομών για τους διακεκριμένους σμυρνιούς Στέλιο Σπεράντζα, Χρ. Σολομωνίδη, Μιχαήλ Αναστασιάδη. Στην μέση της κεντρικής πρασιάς στήθηκε το χάλκινο «Ηρώο του Αϊβαλιού». Το 1978 ο Σύλλογος Προσφύγων Περγάμου στήνει το δικό του μαρμάρινο μνημείο που φέρνει άρωμα Αιγαίου. Απέναντί του οι αρμένιοι δωρίζουν μια γλυπτική σύνθεση με μια τεράστια καμπάνα σε ανάμνηση της γενοκτονίας των αρμενίων. Τονίζοντας και την ένδειξη ευγνωμοσύνης στην ελληνική κοινωνία που φιλοξένησε πολλούς αρμενίους στην συγκεκριμένη περιοχή.
Την πλατεία συμπληρώνει επίσης η προτομή του Στρατηγού της μικρασιατικής εκστρατείας Λ. Παρασκευόπουλου. Μαζί με εκείνη του αμερικανού προξένου Τζώρτζ Χόρτον. Ο δήμαρχος Χ. Πεχλιβανίδης σε μια τελετή αποκαλυπτηρίων αποκάλεσε την πλατεία ως Άλσος της Μνήμης και έκτοτε η ανεπίσημη ονομασία παρέμεινε στην συνείδηση των κατοίκων.
Σε ένα από τα κεντρικότερα σημεία της Νέας Σμύρνης, η Πλατεία Χρυσοστόμου Σμύρνης δένει την ιστορία της σύγχρονης πόλης με τα βιώματα και την καταγωγή των κατοίκων. Θα μπορούσαμε να πούμε πως αποτελεί μια καλή αντιγραφή της αποκαλούμενης Λεωφόρου των Ηρώων που στήθηκε στο Πεδίον του Άρεως. Τα γλυπτά στέκουν ιδανικά σε έναν ζεστό για περίπατο χώρο αποτελώντας έναν σημαντικό φορέα ζωντανής ιστορίας για την πόλη.
Αν και οι τελευταίες σημαντικές παρεμβάσεις στην πλατεία έγιναν την δεκαετία του `80 έκτοτε το άλσος από την μνήμη έχει περάσει στην λήθη. Ίσως γιατί σήμερα δεν αποτελεί την είσοδο της πόλης και δεν έχει την ίδια σημασία για την δημοτική αρχή όσο έχει η κεντρική πλατεία της Νέας Σμύρνης.
Τα περισσότερα γλυπτά στέκουν αμέτοχα στους χρωματικούς βανδαλισμούς που σε κάποιες περιπτώσεις τα κάνει αγνώριστα. Φωτεινές μια - δυο εξαιρέσεις που ιδιωτικοί φορείς επιχείρησαν τον καθαρισμό τους με ίδια μέσα. Η μικρή λίμνη με το σιντριβάνι έχει απενεργοποιηθεί. Η θαμνώδης βλάστηση έχει εγκαταλειφθεί με την πλακόστρωση να παραμένει ρημαγμένη σε πολλά σημεία. Όλα αυτά όταν τα σχέδια για αξιοποίηση και ενοποίηση της Πλατείας Μνήνης με τον χώρο της Εστίας να μένουν στα χαρτιά. Μοναδική παρηγοριά το ζεστό αν και εγκαταλελειμμένο πάρκο με τον παχύ ίσκιο και το ειδυλλιακό τοπίο από τις ανθισμένες κουτσουπιές.
Αξίζει αλήθεια τέτοια παραμέληση στην ιστορία της πόλης;