ΜANTENATAΡAN - Ο νέος Ναός των Χειρογράφων

Έ­να α­πα­στρά­πτον κτή­ριο με υ­περ­σύγ­χρο­νο τε­χνο­λο­γι­κό ε­ξο­πλι­σμό. Τα πά­ντα λει­τουρ­γούν με γνώ­μο­να την κα­λύ­τε­ρη δια­φύ­λα­ξη και α­ξιο­λό­γη­ση των α­νε­κτί­μη­των χει­ρο­γρά­φων αυ­τού του Ι­δρύ­μα­τος το ο­ποί­ο ση­μα­το­δο­τεί μια συμ­βο­λι­κή και πνευ­μα­τι­κή έν­νοια για ο­λό­κλη­ρο τα αρ­με­νι­κό Έ­θνος.

Το ε­πι­στη­μο­νι­κό Ιν­στι­τού­το έ­ρευ­νας των πα­λαιών χει­ρο­γρά­φων «Μεσ­ρόπ Μα­στότ­ς», ευ­ρύ­τε­ρα γνω­στό με το ό­νο­μα «Μα­ντε­να­τα­ράν», ε­πε­κτά­θη­κε με έ­να νέ­ο ευ­ρύ­χω­ρο και φω­τει­νό οι­κο­δό­μη­μα. Αυ­τός ο νέ­ος χώ­ρος στε­γά­ζει μια με­γα­λο­πρε­πή αί­θου­σα με­λέ­της, μια τέ­λεια ε­ξο­πλι­σμέ­νη αί­θου­σα συ­νε­δρί­ων χω­ρη­τι­κό­τη­τος 220 α­τό­μων, υ­περ­σύγ­χρο­να ερ­γα­στή­ρια, αί­θου­σες δια­φυ­λά­ξε­ως και συ­ντη­ρή­σε­ως των χει­ρο­γρά­φων σε ά­ρι­στες και στα­θε­ρές συν­θή­κες. Άλ­λω­στε, ε­κτός α­πό τις πέ­τρες και έ­να με­γά­λο μέ­ρος των υ­λι­κών κα­τα­σκευ­ής του κτη­ρί­ου, ό­λοι οι ε­ξο­πλι­σμοί προ­έρ­χο­νται α­πό το ε­ξω­τε­ρι­κό: Ια­πω­νί­α, Γερ­μα­νί­α, Γαλ­λί­α, Ι­τα­λί­α.

Ρε­κόρ... Προ­θε­σμιών

Χρειά­στη­καν 2 ½ χρό­νια ερ­γα­σιών ώστε έ­να τριώ­ρο­φο α­κί­νη­το 11.358 τ.μ. και ύ­ψους 30,50 μέ­τρων, τρεις φο­ρές με­γα­λύ­τε­ρο του ι­στο­ρι­κού κτηρί­ου, να λει­τουρ­γή­σει.

Η ο­μά­δα ερ­γα­σί­ας για την κα­τα­σκευ­ή, πλή­ρως συ­νει­δη­το­ποι­η­μέ­νη και υ­πε­ρή­φα­νη για την α­νά­λη­ψη της ερ­γα­σί­ας την ο­ποί­αν της ε­μπι­στεύ­θη­καν, ερ­γά­σθη­κε α­διά­κο­πα α­να­κα­λώ­ντας τις έν­νοιες της αλ­λη­λεγ­γύ­ης και του εν­θου­σια­σμού του πα­ρελ­θό­ντος, έν­νοιες ξε­χα­σμέ­νες υ­πό το βά­ρος των γε­γο­νό­των των τε­λευ­ταί­ων δε­κα­ε­τιών.

Με­τά την έ­γκρι­ση εκ μέ­ρους του τό­τε πρω­θυ­πουρ­γού Σερ­ζ Σαρ­κι­σιάν το Σε­πτέμ­βριο του 2008, οι ερ­γα­σί­ες άρ­χι­σαν στις 14 Μα­ΐ­ου 2009 υ­πό τη διεύ­θυν­ση του αρ­χι­τέ­κτο­να Αρ­τούρ Με­στσιάν στον ο­ποί­ο ο­φεί­λο­νται κά­ποια ω­ραί­α έρ­γα στην Αρ­με­νί­α ό­πως π.χ. το κτήριο υ­πο­δο­χής της κυ­βερ­νή­σε­ως ή το πα­λαιό α­ε­ρο­δρό­μιο «Ζβαρ­τνότ­ς» αλ­λά ε­πί­σης και... δε­κά­δες τρα­γού­δια κα­θώς εί­ναι ταυ­τό­χρο­να συγ­γρα­φέ­ας, συν­θέ­της και ερ­μη­νευ­τής. Ω­στό­σο, ε­άν η κα­τα­σκευ­ή αυ­τού του οι­κο­δο­μή­μα­τος ο­λο­κλη­ρώ­θη­κε σε προ­θε­σμί­ες ρε­κόρ, η α­σφά­λειά του δεν πα­ρα­με­λή­θη­κε σε βαθ­μό ώ­στε το κτή­ριο να εί­ναι σε θέ­ση να α­ντέ­ξει σε πε­ρί­πτω­ση σει­σμού ε­ντά­σε­ως 9 βαθ­μών της κλί­μα­κας Ρί­χτερ.

Προ­στα­σί­α των

γραμ­μά­των - των ε­πι­στη­μών

και των κα­λών τε­χνών

Με την πα­γκό­σμια οι­κο­νο­μι­κή κρί­ση και τους πό­ρους του αρ­με­νι­κού κρά­τους, η κα­τα­σκευ­ή και ο ε­ξο­πλι­σμός αυ­τής της ε­πε­κτά­σε­ως του Μα­ντε­να­τα­ράν, δεν θα ή­ταν δυ­να­τή χω­ρίς τους δω­ρη­τές.

Η με­γα­λύ­τε­ρη συ­νει­σφο­ρά ύ­ψους πλέ­ον των 10 ε­κα­τομ­μυ­ρί­ων δο­λα­ρί­ων προ­έρ­χε­ται α­πό έ­ναν ρώ­σο ε­πι­χει­ρη­μα­τί­α αρ­με­νι­κής κα­τα­γω­γής, τον Σερ­γκέ­ι Χα­μπαρ­τσου­μιάν.

Το νέ­ο Μα­ντε­να­τα­ράν βο­ή­θη­σε στην ε­πα­να­σύν­δε­ση με την πα­ρά­δο­ση και την προ­στα­σί­α των γραμ­μά­των, των ε­πι­στη­μών και των κα­λών τε­χνών του αρ­με­νι­κού πο­λι­τι­σμού. Ο νέ­ος χώ­ρος ή­ταν α­πα­ραί­τη­τος διό­τι οι δρα­στη­ριό­τη­τες του Μα­ντε­να­τα­ράν πολ­λα­πλα­σιά­στη­καν.

Κα­τά τη διάρ­κεια των τε­λευ­ταί­ων τεσ­σά­ρων ε­τών δη­μιουρ­γή­θη­καν πο­λυά­ριθ­μοι χώ­ροι, ο α­ριθ­μός των υ­παλ­λή­λων δι­πλα­σιά­στη­κε και σή­με­ρα υ­περ­βαί­νει τα δια­κό­σια ά­το­μα. Αυ­τή η αύ­ξη­ση ο­φεί­λε­ται πρω­τί­στως στις νέ­ες τε­χνο­λο­γί­ες οι ο­ποί­ες βο­ή­θη­σαν στην α­ριθ­μη­τι­κή α­νά­πτυ­ξη δρα­στη­ριο­τή­των αλ­λά και των αλ­λη­λο­ε­πι­δρά­σε­ων του Ιν­στι­τού­του.

Πρό­σφα­τα, τέ­θη­κε σε λει­τουρ­γί­α έ­να μη­χά­νη­μα το ο­ποί­ο ε­πι­τρέ­πει τη με­γέ­θυν­ση μιας μι­κρο­γρα­φί­ας έ­ως και... 300 φο­ρές.

Η ι­στο­σε­λί­δα του Μα­ντε­να­τα­ράν στο δια­δί­κτυο ε­μπλου­τί­ζε­ται συ­νε­χώς ό­χι μό­νο με νέ­α έγ­γρα­φα, τα ο­ποί­α έ­ως σή­με­ρα α­νέρ­χο­νται σε πε­ρισ­σό­τε­ρα α­πό 2000, αλ­λά πα­ρέ­χει νέ­α κί­νη­τρα για έ­ρευ­να.

Τέ­λος, ό­λος ο κύ­ριος κα­τά­λο­γος πρέ­πει να εί­ναι προ­σι­τός σε κά­θε χρή­στη ώ­στε κά­θε ε­ρευ­νη­τής να μπο­ρεί να βρί­σκει και να χει­ρί­ζε­ται μέ­σω του δια­δι­κτύ­ου τα α­να­γκαί­α έγ­γρα­φα. Ό­λα αυ­τά α­παι­τούν προ­σω­πι­κό αλ­λά και τους ει­δι­κούς χώ­ρους.

Άλ­λη ση­μα­ντι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα η ο­ποί­α υ­λο­ποι­ή­θη­κε με την κα­τα­σκευ­ή αυ­τού του κτη­ρί­ου εί­ναι η α­πο­κα­τά­στα­ση των χει­ρο­γρά­φων. Έ­νας ο­λό­κλη­ρος ό­ρο­φος έ­χει δια­τε­θεί για την τέ­χνη αυ­τή, οι αρ­μέ­νιοι εκ­πρό­σω­ποι της ο­ποί­ας εί­ναι με­τα­ξύ των κα­λυ­τέ­ρων του κό­σμου. Για το λό­γο αυ­τό πο­λυά­ριθ­μα χει­ρό­γρα­φα έ­χουν με­τα­φερ­θεί στο Ε­ρε­βάν προς α­πο­κα­τά­στα­ση.

Ω­στό­σο, η τα­χύ­τη­τα με την ο­ποί­α γί­νε­ται σή­με­ρα η α­πο­κα­τά­στα­ση α­πέ­χει α­πό το να ι­κα­νο­ποι­ή­σει τις εγ­χώ­ριες και ε­ξω­τε­ρι­κές α­νά­γκες, ε­άν λά­βου­με υπ’ ό­ψη μας ό­τι σε ό­λα αυ­τά τα χρό­νια έ­χουν α­πο­κα­τα­στα­θεί πε­ρί­που 3.000 χει­ρό­γρα­φα, ε­νώ 17.000 πα­ρα­μέ­νουν α­κό­μη προς α­πο­κα­τά­στα­ση.

Η δη­μιουρ­γί­α ε­νός διε­θνούς κέ­ντρου α­πο­κα­τα­στά­σε­ως χει­ρο­γρά­φων α­πο­τε­λεί μέ­ρος των σχε­δί­ων του άμε­σου μέλ­λο­ντος.

Έ­νας Διευ­θυ­ντής- Διοι­κη­τής

Η δια­μόρ­φω­ση τμή­μα­τος με­τα­φραστών εί­ναι μί­α άλ­λη διεύ­θυν­ση την ο­ποί­α έ­χει α­να­λά­βει ο Χρά­τσια Ταμ­ρα­ζιάν. Κα­τά την ά­πο­ψή του, χω­ρίς μί­α κα­λά α­να­πτυγ­μέ­νη και ε­ξε­λισ­σό­με­νη σχο­λή με­τα­φρα­στών, η αρ­με­νι­κή πο­λι­τι­στι­κή κλη­ρο­νο­μιά θα πα­ρα­μεί­νει α­πρό­σι­τη στους άλ­λους λα­ούς.

«Το Μα­ντε­να­τα­ράν, βρί­σκε­ται ε­κτός των ε­ξω­τε­ρι­κών ε­ξε­λί­ξε­ων, ε­δώ ο χρό­νος α­πο­κτά δια­φο­ρε­τι­κή α­ξί­α και άλ­λη διά­στα­ση ό­που ο δε­σμός με­τα­ξύ των γε­νε­ών εί­ναι α­πτός, δη­λώ­νει ο Χρά­τσια Ταμ­ρα­ζιάν.

Έ­να χει­ρό­γρα­φο εί­ναι έ­νας ζων ορ­γα­νι­σμός, ε­πι­κοι­νω­νεί με ε­σέ­να. Ε­δώ, τα πρό­σω­πα και τα χει­ρό­γρα­φα συ­νυ­πάρ­χουν και η ε­πι­κοι­νω­νί­α με­τα­ξύ των γε­νε­ών γί­νε­ται πραγ­μα­τι­κό­τη­τα».

Αυ­τός ο έ­ξο­χος ε­ρευ­νη­τής εί­ναι ο συγ­γρα­φέ­ας δύ­ο τό­μων με τί­τλο: «Οι Κλα­σι­κοί Αρ­μέ­νιοι Συγ­γρα­φείς», έ­να γι­γά­ντιο έρ­γο 55 τό­μων το ο­ποί­ο έ­χει α­να­λά­βει το Μα­ντε­να­τα­ράν και του ο­ποί­ου οι 15 τό­μοι έ­χουν ή­δη δη­μο­σιευ­θεί.

Με­τα­φρα­στής ο ί­διος πολ­λών λο­γο­τε­χνι­κών έρ­γων διευ­θύ­νει και διοι­κεί αυ­τό το σε­βα­στό μορ­φω­τι­κό και εκ­παι­δευ­τι­κό ί­δρυ­μα α­πό το 2007. Ό­λα αυ­τά τα σχέ­δια τα ο­ποί­α α­παρ­τί­ζουν σή­με­ρα τις διευ­ρυ­μέ­νες δρα­στη­ριό­τη­τες του Μα­ντε­να­τα­ράν θα ή­ταν εν τού­τοις α­δύ­να­τον να πραγ­μα­το­ποι­η­θούν ε­άν βα­σί­ζο­νταν μό­νον στον προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό ο ο­ποί­ος πα­ρα­χω­ρεί­ται α­πό το κρά­τος.

Προ­κει­μέ­νου να βρει άλ­λα μέ­σα χρη­μα­το­δό­τη­σης, η διεύ­θυν­ση του Μα­ντε­να­τα­ράν, α­να­διορ­γά­νω­σε εξ ο­λο­κλή­ρου ο­ρι­σμέ­νες δρα­στη­ριό­τη­τες. Έ­τσι λοι­πόν τυ­πώ­θη­καν πο­λύ κα­λά βι­βλί­α, λευ­κώ­μα­τα, τα­χυ­δρο­μι­κά δελ­τά­ρια α­να­δι­πλού­με­να και α­πλά και ε­πε­τεύ­χθη ο τρι­πλα­σια­σμός των βα­σι­κών ε­σό­δων ε­κτός αυ­τών του κρα­τι­κού προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού.

Ε­δώ και 4 χρό­νια, αυ­τά τα χρή­μα­τα βο­ή­θη­σαν στην α­πο­κα­τά­στα­ση 1.500 χει­ρο­γρά­φων κα­θώς και δε­κά­δων χι­λιά­δων άλ­λων εγ­γρά­φων και αρ­χεί­ων. Τε­λευ­ταί­α ε­μπλου­τί­στη­καν με μια συλ­λο­γή των ποι­η­μά­των του Γε­γι­σέ Τσα­ρέ­ντς η ο­ποί­α πε­ρι­λαμ­βά­νει πλέ­ον των ε­κα­τό έρ­γων, τις ε­πι­στο­λές του Τα­νιέλ Βα­ρου­ζάν κα­θώς και τα αρ­χεί­α της αρ­με­νι­κής ε­πι­σκο­πής των Α­δά­νων α­πό το 1905 έ­ως τις... 23 Α­πρι­λί­ου 1915, α­πό­δει­ξη ό­τι έ­νας πο­λι­τι­σμός αφανίστηκε ε­κεί­νη τη στιγ­μή.

Οι νέ­ες τε­χνο­λο­γί­ες πραγ­μα­το­ποι­ή­σε­ως και α­ξιο­ποι­ή­σε­ως των ε­παγ­γελ­μα­τι­κών δυ­να­το­τή­των κα­θι­στούν σή­με­ρα το Μα­ντε­να­τα­ράν το κέ­ντρο το ο­ποί­ο α­ντι­προ­σω­πεύ­ει έ­να εί­δος νη­σί­δος στο πρό­βλη­μα της α­να­νε­ώ­σε­ως των γε­νε­ών το ο­ποί­ο σε ό­λους τους το­μείς της έ­ρευ­νας δεί­χνει να ο­πι­σθο­χω­ρεί.

Πραγ­μα­τι­κά, οι νέ­οι α­πο­τε­λούν τη με­γα­λύ­τε­ρη με­ρί­δα. Οι ε­ρευ­νη­τές αυ­τοί ερ­γά­ζο­νται ι­διαί­τε­ρα στη δη­μιουρ­γί­α ε­νός πα­γκό­σμιου κα­τα­λό­γου χει­ρο­γρά­φων 30 τό­μων με αρ­με­νι­κές με­σαιω­νι­κές μι­κρο­γρα­φί­ες και πλή­θος άλ­λων σπου­δαί­ων σχε­δί­ων. Το νέ­ο κτή­ριο του Μα­ντε­να­τα­ράν συ­νι­στά εξ’ ί­σου έ­να νέ­ο ξε­κί­νη­μα για τη με­λέ­τη των αρ­με­νι­κών γε­νι­κώς, η ο­ποί­α βρί­σκε­ται σε αρ­κε­τά δύ­σκο­λη κα­τά­στα­ση σε ό­λο τον κό­σμο.

Για τον λό­γο αυ­τό ε­πι­κρα­τεί έ­νας ά­δη­λος εν­θου­σια­σμός στην προ­ο­πτι­κή να πραγ­μα­το­ποι­η­θεί ε­κεί το προ­σε­χές συ­νέ­δριο με­λέ­της των αρ­με­νι­κών.

Η α­να­νέ­ω­ση συ­νε­χί­ζε­ται

Ό­μως οι ερ­γα­σί­ες συ­νε­χί­ζο­νται στο Μα­ντε­να­τα­ράν, με την ο­λι­κή ε­πι­σκευ­ή του πα­λαιού κτηρί­ου και την α­πο­κα­τά­στα­ση του πε­ρι­βάλ­λο­ντος χώ­ρου.

Εν τέ­λει, δεν θα εί­ναι μό­νο μί­α αί­θου­σα εκ­θέ­σε­ως, αλ­λά εν­νέ­α, ό­που τα ε­πι­στη­μο­νι­κά ερ­γα­στή­ρια και με­ρι­κά γρα­φεί­α θα ε­γκα­τα­στα­θούν στο πα­λαιό κτήριο.

Το συ­γκρό­τη­μα θα πε­ρι­βάλ­λε­ται α­πό έ­να πε­ζο­δρό­μιο ό­πως και α­πό την πλευ­ρά της λε­ω­φό­ρου Μα­στότ­ς η ο­ποί­α ο­δη­γεί προς το Μα­ντε­να­τα­ράν, κα­θι­στώ­ντας το έ­ναν πραγ­μα­τι­κό πνευ­μα­τι­κό και του­ρι­στι­κό πό­λο. Σή­με­ρα το Μα­ντε­να­τα­ράν δέ­χε­ται 60.000 έ­ως 70.000 ε­πι­σκέ­πτες κατ’ έ­τος και οι α­ριθ­μοί τεί­νουν να αυ­ξη­θούν με την ο­λο­κλή­ρω­ση των έρ­γων.

Η α­να­καί­νι­ση προ­βλέ­πε­ται να ο­λο­κλη­ρω­θεί το Μά­ιο 2012 ό­ταν το Ε­ρε­βάν θα εί­ναι η πα­γκό­σμια πρω­τεύ­ου­σα του βι­βλί­ου.

Με αυ­τή την ευ­και­ρί­α ό­λη η πό­λη θα με­τα­τρα­πεί σε μί­α με­γά­λη αί­θου­σα εκ­θέ­σε­ως.

Με­ρι­κές Ι­στορικές Α­να­φο­ρές

Μί­α Χι­λιε­τής (και πλέ­ον) Πα­ρά­δο­ση

Α­πό την έ­ναρ­ξη του 5ου μ.Χ. αιώ­να, την ε­πο­χή κα­τά την ο­ποί­αν ο Μεσ­ρόπ Μα­στότ­ς δη­μιούρ­γη­σε το αρ­με­νι­κό αλ­φά­βη­το, στην πρω­τεύ­ου­σα του Βα­σι­λεί­ου της Αρ­με­νί­ας Βα­γαρ­σα­πάτ, υ­πήρ­χε μί­α βι­βλιο­θή­κη χει­ρο­γρά­φων (αρ­με­νι­στί: Μα­ντε­να­τα­ράν), κο­ντά στο Κα­θο­λι­κά­το του Ε­τσμια­τζίν. Άρ­χι­σαν λοι­πόν να δια­φυ­λάσ­σουν ε­κεί, πα­ράλ­λη­λα με τα χει­ρο­γρά­φα δια­φό­ρων γλωσ­σών, τα νέ­α χει­ρό­γρα­φα τα ο­ποί­α συ­νε­τάσ­σο­ντο στην αρ­με­νι­κή.

Έ­νας Τό­πος για τον Πο­λι­τι­σμό και τις Ε­πι­στή­μες

Κα­τά τη διάρ­κεια των αιώ­νων το Μα­ντε­να­τα­ράν του Ε­τσμια­τζίν και οι βι­βλιο­θή­κες των πο­λυά­ριθ­μων με­σαιω­νι­κών μο­να­στη­ριών και πα­νε­πι­στη­μί­ων της Αρ­με­νί­ας, με­τε­τρά­πη­σαν σε εν­δια­φέ­ρο­ντα κέ­ντρα των ε­πι­στη­μών και του πο­λι­τι­σμού ό­που δη­μιουρ­γή­θη­καν και δια­τη­ρή­θη­καν έρ­γα ι­στο­ρι­κών, φι­λο­σό­φων, μα­θη­μα­τι­κών, νο­μι­κών, ποι­η­τών και εκ­προ­σώ­πων άλ­λων ει­δι­κο­τή­των των τε­χνών και των ε­πι­στη­μών.

Η α­να­γέν­νη­ση τον 19ο αιώ­να

Ο 19ος αιώ­νας εί­ναι η ε­πο­χή της α­να­γεν­νή­σε­ως του Μα­ντε­να­τα­ράν του Ε­τσμια­τζίν. Την ε­πο­χή της προ­σεγ­γί­σε­ως της α­να­το­λι­κής Αρ­με­νί­ας στη Ρω­σί­α το 1828, κα­τεί­χε ή­δη 1.809 χει­ρό­γρα­φα. Στις πα­ρα­μο­νές του Α΄ Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου ο α­ριθ­μός τους α­νέρ­χε­ται σε 4.660.

Αυ­τός ο α­ριθ­μός θα μπο­ρού­σε να εί­ναι με­γα­λύ­τε­ρος, αλ­λά κα­τά τη διάρ­κεια της γε­νο­κτο­νί­ας των Αρ­με­νί­ων κα­τε­στρά­φη­σαν και ε­ξα­φα­νί­στη­καν εξ’ ί­σου ό­χι μό­νο αν­θρώ­πι­νες ζω­ές, αλ­λά και δε­κά­δες χι­λιά­δες χει­ρό­γρα­φα.

Η ε­γκα­τά­στα­ση στην πρω­τεύ­ου­σα Ε­ρε­βάν

Στις 5 Φε­βρουα­ρί­ου 1921, υ­πό το κα­θε­στώς των σο­βιε­τι­κών, το Ιν­στι­τού­το του Πο­λι­τι­σμού και της Ι­στο­ρί­ας έ­γι­νε ο χώ­ρος ό­που με­τα­φέρ­θη­καν τα χει­ρό­γρα­φα τα ο­ποί­α εί­χαν συ­γκε­ντρω­θεί και δια­φυ­λα­χθεί στο Μα­ντε­να­τα­ράν του Ε­τσμια­τζίν.

Το 1939, ο­λό­κλη­ρη η συλ­λο­γή, με­τα­φέρ­θη­κε στο Ε­ρε­βάν ό­που το­πο­θε­τή­θη­κε στην ο­λο­καί­νουρ­για Δη­μό­σια Βι­βλιο­θή­κη του Κρά­τους.

Η Κα­τα­σκευ­ή

Διαρ­κού­ντος του Β΄ Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου και πα­ρά τα α­να­ρίθ­μη­τα προ­βλή­μα­τα τα ο­ποί­α α­ντι­με­τώ­πι­ζε η Αρ­με­νί­α, οι αρ­χές α­πο­φά­σι­σαν να κα­τα­σκευα­σθεί έ­να ει­δι­κό κτή­ριο, στον πιο γρα­φι­κό λό­φο του Ε­ρε­βάν, προ­κει­μέ­νου να δη­μιουρ­γη­θούν οι κα­λύ­τε­ρες συν­θή­κες για τη δια­φύ­λα­ξη και τη με­λέ­τη των χει­ρο­γρά­φων.

Ό­μως έ­πρε­πε να πε­ρι­μέ­νουν μέ­χρι το 1959 ώ­σπου η συλ­λο­γή των χει­ρο­γρά­φων τα­κτο­ποι­η­θεί στο κτή­ριο το ο­ποί­ο κα­τα­σκευά­σθη­κε με σχέ­δια του αρ­χι­τέ­κτο­να Μαρ­κ Κρι­κο­ριάν υ­πό τον τί­τλο: «Ιν­στι­τού­το Ε­πι­στη­μο­νι­κής Έ­ρευ­νας Αρ­χαί­ων Χει­ρο­γρά­φων» στον ο­ποί­ον προ­στέ­θη­κε το 1962 το ό­νο­μα: Μεσ­ρόπ Μα­στότ­ς.

Κά­ποιοι... Α­ριθ­μοί

Το Μα­ντε­να­τα­ράν δια­θέ­τει πε­ρισ­σό­τε­ρα α­πό 18.000 χει­ρό­γρα­φα α­πό τα ο­ποί­α πε­ρί­που τα 15.000 εί­ναι αρ­με­νι­κά και 3.000 σε ξέ­νες γλώσ­σες ό­πως: περ­σι­κά, α­ρα­βι­κά, ε­βρα­ϊ­κά, συ­ρια­κά και άλ­λες. Τα αρ­χεί­α πε­ριέ­χουν πε­ρισ­σό­τε­ρα α­πό 400.000 έγ­γρα­φα δια­φο­ρε­τι­κών ει­δών.

Οι διά­ση­μοι Διευ­θυ­ντές

Η ι­στο­ρί­α του Μα­ντε­να­τα­ράν εί­ναι α­να­πό­σπα­στη των προ­σω­πι­κο­τή­των οι ο­ποί­ες το δι­η­ύ­θη­ναν. Ο α­κα­δη­μα­ϊ­κός Λε­βόν Χα­τσι­κιάν, έ­χο­ντας ή­δη την ε­μπει­ρί­α της διευ­θύν­σε­ως του Ιν­στι­τού­του Πο­λι­τι­σμού και Ι­στο­ρί­ας, ο­ρί­ζε­ται ως ο πρώ­τος διευ­θυ­ντής και χά­ρη στις α­πα­ρά­μιλ­λες ι­κα­νό­τη­τές του, την ποιό­τη­τά του και τα χα­ρί­σμα­τά του κα­τόρ­θω­σε να κά­νει αυ­τόν το χώ­ρο της συλ­λο­γής των χει­ρο­γρά­φων μο­να­δι­κό πό­λο έ­ρευ­νας και συ­νε­χί­ζει να υ­φί­στα­ται ως τέ­τοιος έ­ως σή­με­ρα.

Το 1962, τον δια­δέ­χθη­κε ο α­κα­δη­μα­ϊ­κός Σεν Α­ρεβ­τσα­ντιάν και πα­ρέ­μει­νε έ­ως το 2007.

Α­πό το 2007 ο Χρά­τσια Ταμ­ρα­ζιάν -δι­δά­κτωρ φι­λο­λο­γί­ας- εί­ναι αυ­τός ο ο­ποί­ος διευ­θύ­νει το Ιν­στι­τού­το Χει­ρο­γρά­φων.

Νουνιά Γεραμιάν

Πηγή: armenika.gr