Σαΐτ Τσετίνογλου

Ο Σα­ΐτ Τσε­τί­νο­γλου εί­ναι Τούρ­κος α­κτι­βι­στής-δια­νο­ού­με­νος, υ­πέρ­μα­χος των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των. Ζει στην Ά­γκυ­ρα και εί­ναι μέ­λος του Α­νοι­χτού Πα­νε­πι­στη­μί­ου. Έ­χει δη­μοσιεύ­σει πο­λυά­ριθ­μες με­λέ­τες με θέ­μα τα ε­γκλή­μα­τα κα­τά των Αρ­με­νί­ων, των Πο­ντί­ων και του Ελ­λη­νι­σμού της Μ. Α­σί­ας. Άρ­θρα του έ­χουν δη­μο­σιευ­τεί σε δε­κά­δες ε­φη­με­ρί­δες, ό­πως και στις δύο αρ­με­νι­κές ε­φη­με­ρί­δες της Πό­λης Α­γκός και Μαρμα­ρά. Έ­να α­πό τα έρ­γα του που χαί­ρουν με­γά­λης ανα­γνω­σι­μότη­τας εί­ναι το: «Έ­γκλη­μα κα­τά των μειο­νο­τή­των που ζουν στην Τουρ­κί­α» το ο­ποί­ο εκ­δό­θη­κε α­πό τις εκ­δό­σεις Μπελ­γκέ του Ρα­κίπ Ζα­ρά­κο­γλου. Ο Τσε­τί­νο­γλου εί­ναι α­πό τους ι­δρυ­τές της «Ε­πι­τρο­πής Υ­περά­σπι­σης του Σε­βάν Νι­σα­νιάν», με τη συμ­με­το­χή ά­νω των 30 συγ­γραφέ­ων και α­κτι­βι­στών α­πό την Τουρ­κί­α και ό­λο τον κό­σμο. Με α­φορ­μή τη φυ­λά­κι­ση του Σε­βάν Νι­σα­νιάν πα­ρα­χώ­ρη­σε στον Σάκο Α­ριάν την πα­ρα­κά­τω συ­νέ­ντευ­ξη που έ­γι­νε στα Τουρ­κι­κά. Στα Αρ­με­νι­κά το με­τέ­φρα­σε ο Κωνστα­ντι­νουπο­λί­της Χρα­ντ Κα­σμπα­ριάν και δη­μο­σιεύ­τη­κε στο δια­δι­κτυα­κό Α­κούνκ.

“Ο Σε­βάν Νι­σα­νιάν δεν είναι

μό­νος πί­σω α­πό τα κά­γκε­λα!”

Η κα­τα­δι­κα­στι­κή α­πό­φα­ση κα­τά του Σε­βάν Νι­σα­νιάν, σύμ­φω­να με την ο­ποί­α πρέ­πει να πα­ρα­μεί­νει ά­δικα δύ­ο χρό­νια στην φυ­λα­κή, προ­κά­λε­σε έ­ντο­νες α­ντι­δρά­σεις στην Τουρ­κί­α. Ποια εί­ναι η ά­πο­ψή σας;

Θέ­λω να σας θυμί­σω τα λό­για του Μί­χα­ελ Μπα­κού­νιν*: «Ο νό­μος και η τά­ξη εί­ναι η πόρ­νη της ε­ξου­σί­ας». Α­κριβώς μ’ αυ­τόν τον τρό­πο χρη­σι­μο­ποι­ήθη­κε ο νό­μος, ως ερ­γα­λεί­ο ε­νά­ντια στον Σε­βάν Νι­σα­νιάν ώ­στε να βρε­θεί πί­σω α­πό τα κά­γκε­λα της φυ­λα­κής. Πράγ­μα­τι, αυ­τή η κα­τα­δί­κη προ­κά­λε­σε πολλές α­ντι­δρά­σεις στην Τουρ­κί­α, αλ­λά δεν είναι αρ­κε­τές. Ε­κτός α­πό τις δη­μο­σιεύ­σεις και τις δη­λώ­σεις του Σε­βάν, η κα­τα­δί­κη του και για την κα­τη­γο­ρί­α της «αυ­θαί­ρε­της οι­κο­δό­μη­σης» ώ­στε να α­φαι­ρέ­σουν την ε­λευ­θε­ρί­α του, αλ­λά και να προ­σβά­λουν έ­τσι την τι­μή του, γί­νε­ται στα πλαί­σια χει­ρα­γώ­γη­σης της κοι­νής γνώ­μης. Η κα­τα­δί­κη του φυ­σι­κά εί­ναι ά­με­ση α­πόρ­ροια του ι­σλα­μι­κού ε­θνι­κι­σμού, αλ­λά και του α­ρι­στε­ρο­φα­νούς ε­θνι­κι­στι­κού φα­να­τι­σμού (ιτ­τι­χα­τι­κοί), που έ­χουν βα­θιές και στέ­ρε­ες ρί­ζες στην Τουρ­κί­α. Αυ­τές οι δυο τά­σεις έ­χουν ά­με­ση α­νά­μει­ξη και δεί­χνουν έ­ντο­νη κι­νη­τι­κό­τη­τα στο πε­δί­ο των ε­ξε­λί­ξε­ων της ε­κα­το­ντα­ε­τη­ρί­δας για τη Γε­νο­κτο­νί­α των Αρμενίων του 1915. Ε­πί­σης, με α­φορμή την κουρ­δι­κή γιορ­τή του Νε­βρόζ το 2013, κα­τά την ο­ποία οι δη­λώ­σεις των Α­πντου­λάχ Ο­τσα­λάν, Μπε­σέ Χο­ζάτ και άλ­λων η­γε­τών του κουρ­δι­κού κι­νή­μα­τος, (PKK, και Κουρ­δι­κό Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμμα) δια­κή­ρυτ­ταν την α­πό­φα­ση για την «Ι­σλα­μι­κή Α­δελ­φο­σύ­νη», ε­πη­ρέ­α­σαν τους πιο ε­νερ­γούς κα­τοί­κους της χώ­ρας, κυ­ρί­ως την κουρ­δι­κή αρι­στε­ρά, ώ­στε να αλλά­ξουν στά­ση, α­πό­δει­ξη η σιω­πή τους σή­με­ρα για το θέ­μα του Σε­βάν Νι­σα­νιάν.

Για­τί εί­ναι ση­μα­ντι­κή η υ­πό­θε­ση του Σε­βάν Νι­σα­νιάν;

Πρό­σφα­τα ο Βα­χά­κν Τσα­χα­λιάν με α­νάρ­τη­σή του στο δια­δί­κτυο α­παι­τεί την α­πε­λευ­θέ­ρω­ση του Σε­βάν και α­να­φέρει με­τα­ξύ άλ­λων: «Ο πραγ­μα­τι­κός λό­γος που στε­ρούν την ε­λευ­θε­ρί­α του Σε­βάν Νι­σα­νιάν, εί­ναι έ­νας ά­γρα­φος νό­μος στην Τουρ­κί­α, σύμ­φω­να με τον ο­ποί­ο έ­νας αρ­μέ­νιος δια­νο­ού­με­νος στε­ρεί­ται το δι­καί­ω­μα ε­λευ­θε­ρί­ας της έκ­φρα­σης και της σκέ­ψης, προ­πά­ντων τώ­ρα που πλη­σιάζει η ε­κα­το­ντα­ε­τη­ρί­δα της γενο­κτο­νί­ας». Εί­μαι α­πό­λυ­τα σύμ­φω­νος με αυ­τή τη δια­πί­στω­ση. Ε­πα­λη­θεύ­ε­ται ε­πί­σης η φρά­ση που εί­χε πει ο γιος του Χρα­ντ, ο Α­ράτ Ντιν­κ: «Ε­κα­τό χρό­νια πριν εί­μα­σταν το θή­ρα­μα, ε­νώ τώ­ρα εί­μα­στε το δό­λω­μα...».
Με την υ­πό­θε­ση Νι­σα­νιάν έ­γι­νε και πά­λι ξε­κά­θα­ρο ό­τι έ­νας αρ­μέ­νιος δια­νο­ού­με­νος στην Τουρ­κί­α ο­φεί­λει να γνω­ρί­ζει τα ό­ριά του και να με­τρά­ει συ­νε­χώς το μπό­ι του, αλ­λιώς το κρά­τος θα πρά­ξει ό­τι πράτ­τει, α­κό­μη και με τον πιο ύ­που­λο τρό­πο. Ω­στό­σο, μέ­ρα με τη μέ­ρα με­γα­λώ­νει το κί­νη­μα υ­πε­ρά­σπι­σης του Σε­βάν Νι­σα­νιάν. Οι φω­νές δια­μαρ­τυ­ρί­ας στο ε­σω­τε­ρι­κό αλ­λά και στο ε­ξω­τε­ρι­κό δυ­να­μώ­νουν. Η ά­δι­κη με­τα­χεί­ρι­σή του μας έ­χει ε­νώ­σει, συντο­νί­ζου­με τις δράσεις μας ε­ντός και ε­κτός των συ­νό­ρων, υψώ­νου­με μα­ζί τη φω­νή μας και α­κου­γό­μα­στε. Πα­ρά­δειγ­μα η σε­λί­δα στο facebook:(https:/www. facebook.com/turkeycondemned) με τις χι­λιά­δες συμ­με­το­χές, εί­ναι έ­νας τρό­πος έκ­φρα­σης υ­πέρ του Σε­βάν. Οι φί­λοι στέ­κονται στο πλευ­ρό του και δεν τον α­φή­νουν μόνο σ’ αυ­τήν τη δο­κι­μα­σί­α. Ε­πί­σης, φέ­τος για το βρα­βεί­ο Χρα­ντ Ντιν­κ προ­τά­θη­κε το ό­νο­μα του Σεβάν Νι­σα­νιάν. Η υ­πο­ψη­φιό­τη­τα αυ­τή εί­ναι έ­νας α­κό­μη τρό­πος για την υ­πε­ρά­σπι­σή του, μια «ε­ξόρ­μη­ση» ε­νά­ντια στην πα­ρα­πληρο­φό­ρη­ση.

Ποια μπο­ρεί να εί­ναι η συμ­βο­λή της Αρ­με­νί­ας στο έρ­γο του Σεβάν Νι­σα­νιάν;

Ο Σε­βάν ό­χι μόνο με τα άρ­θρα, τα βι­βλί­α ή τις δηλώ­σεις του, αλ­λά και με το αρ­χι­τε­κτο­νι­κό του έρ­γο έ­χει α­πο­δεί­ξει ό­τι εί­ναι μια α­ξιό­λο­γη προ­σω­πι­κό­τη­τα με πο­λύ­πλευ­ρες ι­κα­νό­τη­τες. Χρη­σι­μο­ποί­η­σαν τον νό­μο ως ερ­γαλεί­ο, για να στε­ρή­σουν την ε­λευ­θε­ρί­α του. Ό­μως ό­λοι γνω­ρί­ζουν ό­τι η υ­πό­θε­ση ήταν στη­μέ­νη. Σε μια χώ­ρα «πα­ρά­δει­σο της αυ­θαί­ρε­της δό­μη­σης» ό­πως η Τουρ­κί­α, κα­νείς δεν πι­στεύ­ει ό­τι κατα­δι­κά­στη­κε για αυ­τό. Μό­λις πριν με­ρικές η­μέ­ρες η Διε­θνής Α­μνη­στί­α ε­ξέ­δω­σε α­νακοί­νωση, σύμ­φω­να με την ο­ποί­α δεν έχει πει­σθεί ό­τι η «αυ­θαί­ρε­τη δό­μη­ση με­ρι­κών τε­τρα­γω­νι­κών μέ­τρων» εί­ναι ο πραγ­μα­τι­κός λό­γος στέ­ρη­σης της ε­λευ­θε­ρί­ας του Σε­βάν Νι­σα­νιάν.
Μ’ αυ­τό θέ­λω να το­νί­σω, ό­τι εί­ναι ε­πιβε­βλη­μέ­νο κι άλ­λοι διε­θνείς ορ­γα­νι­σμοί υ­πε­ρά­σπι­σης των αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των και της ε­λευ­θε­ρί­ας του λό­γου να δια­μαρ­τυ­ρη­θούν και να α­παι­τή­σουν α­πό το τουρκι­κό κρά­τος δι­καιο­σύ­νη για τον Νι­σα­νιάν. Θέ­λω να σας δια­βε­βαιώ­σω ό­τι η υ­πε­ρά­σπι­ση του Σε­βάν δεν εί­ναι δύ­σκο­λη υ­πό­θε­ση, διό­τι εί­ναι αυ­το­νό­η­τη η α­δι­κί­α που έ­χει υ­πο­στεί. Αν βά­λου­με για λί­γο στην ά­κρη τις δη­λώ­σεις και τις ι­δέ­ες του, ο Σε­βάν και πά­λι εί­ναι μπρο­στά μας, με το έρ­γο του στο χω­ριό Σι­ρί­ντζε, κο­ντά στη Σμύρ­νη. Έρ­γο που έ­χει σχέ­ση και με την αρ­χι­τε­κτο­νι­κή, αλ­λά και με την ι­στο­ρί­α και τον πο­λι­τι­σμό του τό­που www.nisanyan.com. Για να κα­τα­νο­ή­σου­με το με­γά­λο έρ­γο του, αλ­λά και την α­δι­κί­α ενα­ντί­ον του, πρέ­πει να α­πο­κα­λύ­ψου­με μια πα­λιά υ­πό­θε­σή του, που α­φο­ρά την ανα­πα­λαί­ω­ση του άλ­λο­τε ελ­λη­νι­κού χω­ριού Κιρ­κι­τζέ**.
Έ­ναν άν­θρω­πο που προ­σφέ­ρει τό­σο ση­μα­ντι­κό έρ­γο για τον πο­λι­τι­σμό και την ιστο­ρί­α της πε­ριο­χής αλ­λά και γε­νι­κό­τε­ρα της αν­θρω­πό­τη­τας, τον έ­χουν σή­με­ρα φυ­λα­κί­σει, στε­ρώ­ντας του το δι­καί­ω­μα της δημιουρ­γί­ας και της προ­σφο­ράς, ε­νώ α­ντί­θε­τα θα του ά­ξι­ζε να προ­τα­θεί το βρα­βεί­ο Νό­μπελ Αρ­χι­τε­κτο­νι­κής. Αρ­χί­ζο­ντας α­πό «Aga Han», βρα­βεί­ο αρ­χι­τε­κτο­νι­κής στην Τουρ­κί­α, ο Σε­βάν εί­ναι πράγ­μα­τι ά­ξιος διε­θνών δια­κρί­σε­ων. Και όχι μό­νον ο ί­διος, αλ­λά και οι δη­μιουρ­γί­ες του και οι α­να­πα­λαιώ­σεις στο χω­ριό θα πρέ­πει να προ­στα­τευ­θούν α­πό την ΟΥ­ΝΕ­ΣΚΟ, διό­τι έ­χουν πα­ναν­θρώ­πινη α­ξί­α. Ω­στό­σο ο Σε­βάν Νι­σα­νιάν δεν εί­ναι τό­σο γνω­στός στην Αρ­με­νί­α και στο ε­ξω­τε­ρι­κό, ί­σως ε­πει­δή δεν ε­πι­δί­ωξε την προ­βο­λή του. Θα ή­ταν ευ­χής έρ­γο οι διε­θνείς ορ­γα­νι­σμοί και τα ι­δρύ­μα­τα αρ­χι­τε­κτο­νι­κής να α­σχολη­θούν και να ε­ρευ­νή­σουν την πε­ρί­ο­δο που ο Σε­βάν α­να­πα­λαί­ω­νε το χω­ριό Σι­ρί­ντζε- Κιρ­κι­τζέ. Αν α­πο­κα­λυ­φθούν αυ­τά, θα πέ­σουν και τα πέ­πλα της υ­πό­θε­σης της δί­κης του μα­ζί με τις σκευω­ρί­ες. Αν δεν α­κολου­θή­σου­με αυ­τά τα βή­μα­τα, εί­ναι πο­λύ πι­θα­νό και κά­ποιες άλ­λες πα­ρόμοιες υ­πο­θέ­σεις ε­να­ντί­ων του Σε­βάν που εκ­κρε­μούν α­κό­μη, να ο­δη­γή­σουν σε συνο­λι­κή κα­τα­δί­κη του σε φυ­λά­κι­ση 50 ε­τών και την εφ’ ό­ρου ζω­ής στέ­ρη­ση της ε­λευ­θε­ρί­ας του. Ο Σε­βάν Νι­σα­νιάν με τις ά­οκνες έ­ρευ­νές του ως δια­νο­ού­με­νος και ι­στο­ρι­κός έ­χει κα­τα­φέ­ρει να α­νοί­ξει πολ­λές τρύ­πες στην ή­δη διά­τρη­τη ε­πί­ση­μη τουρ­κι­κή προ­παγάν­δα για την ι­στο­ρί­α. Αλ­λά α­κό­μη και στον του­ρι­στι­κό το­μέ­α έ­χει να μας δεί­ξει ε­πι­τυ­χί­ες. Έ­χει γράψει πο­λυά­ριθ­μα βι­βλί­α, έ­να α­πό τα ο­ποί­α α­φο­ρά τα κα­τά­λοι­πα της αρ­με­νι­κής λα­ϊ­κής και πο­λι­τι­στι­κής πα­ρά­δο­σης των πε­ριοχών της ι­στο­ρι­κής Αρ­με­νί­ας.
Εί­μαι σί­γου­ρος ό­τι ο Σε­βάν δεν θα α­φε­θεί μό­νος πί­σω α­πό τα κά­γκε­λα. Η α­που­σί­α του α­φή­νει κε­νά ό­χι μό­νο στην αρ­με­νι­κή αλ­λά και την παγκό­σμια πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Για τον λό­γο αυ­τό, η διε­θνής κοινό­τη­τα ε­νω­μέ­νη με τον αρ­με­νι­κό λα­ό, θα πρέ­πει να διεκ­δι­κή­σουν, να δη­μιουρ­γή­σουν έ­να με­γά­λο κί­νη­μα, ώ­στε οι κρα­τι­κές δο­μές της Τουρ­κί­ας να το πά­ρουν α­πό­φα­ση: ο Σε­βάν Νι­σα­νιάν δεν εί­ναι μό­νος πί­σω α­πό τα κά­γκε­λα!

*Μί­χα­ελ Μπα­κού­νιν, Ρώ­σος α­ναρ­χι­κός επα­να­στά­της (1814-1876).

**To χωριό της Δι­δώς Σω­τη­ρί­ου.

Με­τά­φρα­ση: Κουήν Μι­να­σιάν

Πηγή: armenika.gr