Στην Τουρκία πάω με σωματοφύλακες

«Κάνω ταινίες με ειλικρίνεια. Για τις οποίες δεν ντρέπομαι. Ακόμη κι αν κάνω λάθη. Και είμαι έτοιμος να πεθάνω για την τέχνη μου, όσο ναρκισσιστικό και ρομαντικό κι αν ακούγεται. Εξάλλου, ο πρώτος που μου είπε πως αξίζει ένας τέτοιος θάνατος ήταν ο Κώστας Γαβράς», δήλωσε ο σπουδαίος τουρκικής καταγωγής Γερμανός σκηνοθέτης, Φατίχ Ακίν.

Βρέθηκε στην Ελλάδα για λιγότερο από 24 ώρες, γιατί την αγαπάει. Στενός του συνεργάτης, εξάλλου, είναι ο Αδάμ Μπουσδούκος, με τον οποίο έγραψαν το σενάριο της τελευταίας του ταινίας «The cut» («Η μαχαιριά»). «Μας βοήθησε πολύ και ο Μάρντικ Μάρτιν, στενός συνεργάτης του Μάρτιν Σκορσέζε, του κινηματογραφικού μου πατέρα. Μοιάζουμε και φυσιογνωμικά, με τα μεγάλα μας φρύδια. Ο ίδιος θεωρεί τον Ηλία Καζάν δικό του καλλιτεχνικό πατέρα, άρα είναι ο δικός μου “παππούς”. Το “Αμέρικα Αμέρικα” το έχω δει πάνω από 50 φορές και αυτό φαίνεται στην ταινία», είπε.

Ο Ταχάρ Ραχίμ στο ρόλο ενός φιλήσυχου σιδερά, οικογενειάρχη

Η ταινία αναφέρεται στη γενοκτονία των Αρμενίων, «ένα θέμα απολύτως ταμπού στην Τουρκία. Γι' αυτό και κανένα γύρισμα δεν έγινε εκεί, παρ' ότι γυρίσαμε σε 5 χώρες και 4 διαφορετικές ηπείρους. Ακόμη κι έτσι, όμως, έπρεπε να λέμε ψέματα, πως είναι για έναν μποξέρ, αλλιώς από την Τουρκία θα με σταματούσαν στα σίγουρα», εξηγεί. Δεν αρνείται πως με τη χώρα καταγωγής του έχει πάρει διαζύγιο. «Την αγαπώ, αλλά δεν μπορούμε να συνυπάρξουμε. Ισως κάποτε επιστρέψω. Επειτα από αυτή την ταινία, πάντως, δεν μου είναι και τόσο εύκολο να κόβω βόλτες εκεί. Οταν παίχτηκε στην Κωνσταντινούπολη είχα πάει με σωματοφύλακες, καθώς είχα δεχτεί απειλές. Είκοσι επτά μόνο κόπιες έχουν φύγει για όλη την Τουρκία, όπου τίποτε δεν γράφεται για τη γενοκτονία των Αρμενίων, κανείς δεν μιλάει». Γι' αυτό και ο ίδιος είπε «ώς εδώ». Ο Αρμένιος ήρωάς του (τον παίζει ο Γαλλο-αλγερινός ηθοποιός Ταχάρ Ραχίμ), με κομμένες τις φωνητικές χορδές από τους Τούρκους, επιζεί της γενοκτονίας και ψάχνει την οικογένειά του, φτάνοντας ώς την Αμερική.

Ενώ το κοινό βγαίνει συγκινημένο από τις αίθουσες, η κριτική δεν ευνόησε ιδιαίτερα το «The cut». «Ανήκω στη μειοψηφία, γι' αυτό», σχολίασε ο Ακίν. «Ετυχε την ίδια σκηνή να τη βλέπει Γερμανός δημοσιογράφος και να γελά και δίπλα του ο Αρμένιος συνάδελφός του να κλαίει, γιατί του θύμιζε πράγματα που ο πρώτος απλά δεν γνώριζε. Οι άνθρωποι δεν συμπαθούν ό,τι αγνοούν. Γι' αυτό και δεν κάνω ταινίες για μαζική κατανάλωση». Ο στόχος του ήταν άλλος: «Δεν είμαι, αλλά προέρχομαι από Αλεβίτες, δηλαδή αριστερούς Τούρκους. Η μητέρα μου με έστελνε μαζί τους σε παραστάσεις και από κει έμαθα τον Τσε κ.λπ. Ο πατέρας μου, από την άλλη, ανήκε στους Γκρίζους Λύκους, ήταν φασίστας εθνικιστής. Οταν εθνικιστές γνωστοί μου είδαν την ταινία, άλλαξαν. “Ελα, ρε, σοβαρά εμείς τα κάναμε αυτά;” μου είπαν. Αυτό πέτυχα: μια αλλαγή συνείδησης».

Γιατί, όμως, δεν χρησιμοποίησε ούτε μια φορά τη λέξη «γενοκτονία» στην ταινία; «Ηθελα να γίνει ο Δούρειος Ιππος στο μυαλό των θεατών, ειδικά των Τούρκων. Δεν μίλησα για “γενοκτονία” γιατί στόχευα άμεσα στο συναίσθημά τους και έμμεσα στο μυαλό τους», εξήγησε ο Ακίν.

Την πολιτική την παρομοίασε με τις «50 αποχρώσεις του γκρι»: «Ο,τι ισχύει για τη ζωή μας -γάμος, σεξ, έρωτας, συμβιβασμοί κ.λπ.- ισχύει και στην πολιτική. Σε σας πλέον, οι κυβερνώντες δεν φοράνε γραβάτες. Αλλη μια απόχρωση, ίσως η καλύτερη», αστειεύεται. «Στην Τουρκία, η Αριστερά είναι συγγενής με το Ισλάμ, είναι δογματική. Γι' αυτό προσωπικά κανένας “ισμός” δεν με εκφράζει. Σε κανέναν τόπο δεν υπάρχει εγγύηση δημοκρατίας. Τον Χίτλερ τον εξέλεξαν. Ο Ερντογάν δεν είναι δημοκράτης. Στη Γερμανία από τις κίτρινες εφημερίδες, όπως η “Bild”, μέχρι τις σοβαρές η μονομέρεια ως προς τα ελληνικά ζητήματα οργιάζει. Το ίδιο και για την Ουκρανία. Ξεχάσαμε πόσο διαφθορά είχε και λέμε πως για όλα υπαίτιος είναι ο Πούτιν. Εγώ θέλω να τα βλέπω σφαιρικά τα πράγματα. Είμαι ειρηνιστής και πάντα στο πλευρό των μειονοτήτων. Εξάλλου ανήκω στη μειονότητα της μειονότητας. Αριστερός και Τούρκος στη Γερμανία».

Info:

«Η μαχαιριά» θα βγει την άλλη Πέμπτη στις αίθουσες από τη Rosebud21.

Νόρα Ράλλη

Πηγή: archive.efsyn.gr