Armenia vs Italy Goals and Highlights
- Κατηγορία VIDEOS
Στην πρώτη θέση του 2ου ομίλου των προκριματικών του Παγκοσμίου Κυπέλλου βρίσκεται η Ιταλία η οποία απέναντι στην Αρμενία μπορεί να μην πήρε και την πιο εύκολή της νίκη, ωστόσο έφτασε στο τρίποντο επικρατώντας 3-1. Ο Πίρλο στο 11’ με εύστοχη εκτέλεση πέναλτι άνοιξε το σκορ για την «σκουάντρα ατζούρα» με τον Μκιταριάν να ισοφαρίζει στο 27΄για τους Αρμένιους. Στο τελευταίο μισάωρο όμως, η ομάδα του Τσεζάρε Πραντέλι έδειξε την ανωτερότητά της, φτάνοντας στη νίκη με 3-1. Ο Ντε Ρόσι στο 64’ έκανε το 2-1 για τους φιλοξενούμενους με τον Οσβάλντο στο 81΄ να διαμορφώνει το τελικό αποτέλεσμα και να δίνει τη νίκη στην ομάδα του.
ΑΡΜΕΝΙΑ: Μπερεζόφσκι, Αρζουμανιάν, Μκρτσιάν, Μοβσισιάν, Γεντιγκαριάν (65’ Μανουσαριάν), Μκογιάν, Αλεκσανιάν, Γεντιγκαριάν, Μκιταριάν, Μανουάν (77’ Σαρκίσοφ), Οζμπίλιθ
ΙΤΑΛΙΑ: Μπουφόν, Μάτζιο, Κρισίτο, Μαρκίσιο, Οσβάλντο, Τζιοβίνκο (61’ Ελ Σαράουι), Μπαρτσάλι, Ντε Ρόσι, Μοντολίβο, Μπονούτσι, Πίρλο (74’ Τζιακερίνι)
Πηγή: sporfm.gr
Συνεδρίασε στη Μάλτα, η Βαλκανική Ομοσπονδία στίβου, προκειμένου να καταλήξει στο αγωνιστικό πρόγραμμα που αφορά στις διοργανώσεις του 2013. Στη διάρκεια της συνεδρίασης αποφασίστηκε επίσης πως η Αρμενία είναι νέο μέλος της Βαλκανικής Ομοσπονδίας.
Σε ό,τι αφορά στις διοργανώσεις, η πρόταση που θα καταθέσει την Παρασκευή η ABAF στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής για τη συγκρότηση του αγωνιστικού προγράμματος, θα είναι η εξής:
23/2 Βαλκανικό Πρωτάθλημα κλειστού στίβου, Κωνσταντινούπολη
9/3 Βαλκανικό Ανωμάλου Δρόμου, Βελιγράδι
20/4 Βαλκανικό Βάδην, Αϊβαλί - Τουρκία
6-7/7 Βαλκανικό Εφήβων - Νεανίδων, Τουρκία
15/9 Βαλκανικό Πρωτάθλημα Ημιμαραθωνίου, Ρουμανία
27/10 Βαλκανικό Πρωτάθλημα Μαραθωνίου
Το Βαλκανικό Πρωτάθλημα Α/Γ ανοιχτού θα γίνει στην Βουλγαρία και το Π/Κ στην Τουρκία, όμως, δεν έχει αποφασισθεί ακόμη ημερομηνία.
Πηγή: aek365.com
Η «μεγάλη διασπορά» δημιουργήθηκε μετά τη γενοκτονία του 1915 και τη σοβιετοποίηση της Αρμενίας μέσα στα ελάχιστα σύνορά της. Η πρώτη γενιά των αρμενίων προσφύγων γεννήθηκε στην «πατρίδα» (γεργκίρ) και έζησε τα διάφορα επεισόδια που οδήγησαν στη γενοκτονία. Οι Αρμένιοι αυτής της γενιάς κυριολεκτικά ξεριζωμένοι, μιλώντας άσχημα ή αγνοώντας τελείως τη γλώσσα της χώρας υποδοχής, περιθωριοποιημένοι και βασανισμένοι από τα προβλήματα της καθημερινής επιβίωσης, παρέμειναν μέχρι το θάνατό τους «προσωρινοί φιλοξενούμενοι» που ζούσαν στο «εξωτερικό».
Η δεύτερη γενιά, αυτή των ορφανών ή των παιδιών που γεννήθηκαν στα στρατόπεδα προσφύγων στην Ελλάδα, στην Κύπρο, στη Μέση Ανατολή ή στη Γαλλία, εργάστηκε σκληρά, εξάσκησε όλα τα επαγγέλματα, βελτίωσε αισθητά το επίπεδο της ζωής της, αλλά ελάχιστοι ήταν αυτοί που είχαν τη δυνατότητα να φοιτήσουν σε κολέγια ή πανεπιστήμια. Η χρήση της αρμενικής ήταν κάτι το φυσιολογικό, αν και μιλούσαν σχετικά καλά την ελληνική, γαλλική ή αραβική γλώσσα στους χώρους εργασίας. Οι άνθρωποι αυτοί διατήρησαν τους θεσμούς και τις παραδόσεις και εξασφάλισαν τη μεταβίβαση της μνήμης.
Οι Αρμένιοι τρίτης και τέταρτης γενιάς που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν μακριά από την «πατρίδα» διαφοροποιούνται ριζικά από τις δύο προηγούμενες. Επιτυχημένοι επαγγελματίες, πτυχιούχοι και απόλυτα ενταγμένοι στις μεσαίες αστικές τάξεις, έπαψαν να είναι αμιγώς αρμενόφωνοι, με εξαίρεση τις παροικίες της Μέσης Ανατολής.
Μετά από ένα σχεδόν αιώνα ύπαρξης της διασποράς, διαφαίνεται πώς ορισμένες κοινότητες έχουν αναπτύξει μια απαισιόδοξη και μοιρολατρική στάση απέναντι στο ζήτημα της διατήρησης και χρησιμότητας της αρμενικής γλώσσας. Ας δούμε κάποια από τα ερωτήματα που «βασανίζουν» τους σημερινούς Αρμένιους:
-Ζω μόνιμα στην Ελλάδα και έχω την ελληνική υπηκοότητα. Γιατί θα πρέπει να μιλάω αρμένικα;
-Τώρα πια είμαι Γάλλος. Σε τι θα βοηθήσει να μιλάω αρμένικα στη Γαλλία;
-Είμαι Αμερικανός. Αισθάνομαι Αμερικανός. Το γεγονός ότι οι πρόγονοί μου ήταν Αρμένιοι πριν από 100 χρόνια δεν έχει καμιά σημασία για μένα.
-Γιατί πρέπει να δυσκολέψω τη ζωή μου; Ποιος νιάζεται αν θα μιλάει κάποιος αρμένικα;
- Γιατί να πιέσω τα παιδιά μου να μάθουν αρμένικα, αφού δεν πρόκειται ποτέ να επιστρέψουμε στην Αρμενία ή στη δυτική Αρμενία;
-Δεν μιλάω αρμένικα αλλά αισθάνομαι Αρμένιος.
-Ας το παραδεχτούμε. Στη σημερινή εποχή τ’ αρμένικα είναι μια γλώσσα που δεν χρησιμεύει σε τίποτα.
-Τ’ αρμένικα είναι δύσκολη γλώσσα, ενώ τα ελληνικά, τ’ αγγλικά, τα γαλλικά έχουν γίνει πλέον η μητρική μου γλώσσα.
-Δεν μπορώ ν’ αναπτύξω ένα θέμα σε μια συζήτηση, το λεξιλόγιό μου είναι φτωχό στ’ αρμένικα.
-Ξέχασέ το είναι μια χαμένη υπόθεση. Ακόμη και οι Αρμένιοι της Αρμενίας μιλούν περίεργα και ανακατεύουν πολλές ρωσικές λέξεις στην ομιλία τους.
-Η ζωή είναι δύσκολη, ας μην τη δυσκολεύουμε περισσότερο.
-Δεν γεννήθηκα στην Αρμενία. Γιατί πρέπει να μιλάω αρμένικα;
-Πώς θα βοηθήσουν τ’ αρμένικα ώστε να βρει δουλειά το παιδί μου; Δεν υπάρχει μέλλον στ’ αρμένικα.
Όταν τα μέλη μιας κοινότητας, η γλώσσα της οποίας απειλείται με εξαφάνιση, σκέφτονται κατ’ αυτόν τον τρόπο, είναι αλήθεια ότι οι κοινωνιολόγοι και οι γλωσσολόγοι δεν μπορούν να κάνουν και πολλά πράγματα. Τα περισσότερα Αρμενόπουλα δεν διδάσκονται την αρμενική γλώσσα και κάποια στιγμή, όταν οι γονείς τους θα έχουν φύγει από τη ζωή, δεν θα υπάρχει πλέον κανείς για να συνεχίσει την αρμενική παράδοση, γλώσσα και κουλτούρα.
Ωστόσο, η κοινωνιολόγος-γλωσσολόγος Άρντα Τζεμπετζιάν από τη Λευκωσία, σ’ ένα ενδιαφέρον άρθρο της, που δημοσίευσε το διαδικτυακό Ramgavar Mamoul στις 21.5.2012, πιστεύει ακριβώς το αντίθετο και υποστηρίζει την άποψή της αναφέροντας τις διάφορες δραστηριότητες τις οποίες θα μπορούσαν να εξασκήσουν το άτομο, η οικογένεια και η κοινότητα προκειμένου ν’ αντιστρέψουν το κλίμα και να διατηρήσουν και να ξαναζωντανέψουν τη δυτικοαρμενική γλώσσα στη διασπορά. Παραθέτουμε τους πίνακες που συνέταξε κατά κατηγορία:
Τι μπορεί να κάνει ένα άτομο
Να αναπτύξει μια θετική στάση απέναντι στην αρμενική γλώσσα και τον αρμενισμό.
Να ακούει αρμένικα τραγούδια.
Να παρευρίσκεται σε πολιτιστικές, κοινωνικές, πολιτικές και θρησκευτικές εκδηλώσεις.
Να αισθάνεται υπερήφανος για την αρμενική του κληρονομιά.
Να ενθαρρύνει τα μέλη της οικογένειας να μιλούν μεταξύ τους την αρμενική γλώσσα όσο το δυνατόν περισσότερο.
Να επισκέπτεται την πατρίδα μόνος ή με Αρμένιους ή μη Αρμένιους φίλους.
Να γίνει μέλος μιας πολιτιστικής ή πολιτικής οργάνωσης.
Να αποφεύγει να «ανακαλύπτει» αδυναμίες στην αρμενική κουλτούρα επαινώντας μονίμως αυτήν της χώρας υποδοχής.
Να παντρεύεται Αρμένιο ή να νυμφεύεται Αρμένισσα.
Να μιλάει την αρμενική γλώσσα με τα παιδιά του.
Αν μιλά ήδη την αρμενική γλώσσα να ενθαρρύνει και άλλους να μιλούν επίσης.
Να μην ειρωνεύεται αυτούς που πασχίζουν να μιλήσουν την αρμενική γλώσσα.
Να συχνάζει τακτικά στην εκκλησία.
Τι μπορούν να κάνουν οι οικογένειες
Να αναπτύξουν μια θετική στάση απέναντι στην αρμενική γλώσσα και τον αρμενισμό.
Να μην ντρέπονται να γιορτάζουν την αρμενική παράδοση.
Να ενθαρρύνουν τη διγλωσσία στα παιδιά τους καθώς αυξάνει την πνευματική ανάπτυξη και τη σκέψη τους.
Να βοηθήσουν τα παιδιά τους και τα μέλη άλλων οικογενειών να λύσουν «το ζήτημα της ντροπής».
Να θυμούνται πάντα ότι τα δίγλωσσα παιδιά είναι πιο έξυπνα από τα αντίστοιχα μονόγλωσσα.*
Να γίνουν το παράδειγμα στις άλλες οικογένειες και να τις ενθαρρύνουν να μιλούν την αρμενική γλώσσα όπου είναι δυνατόν.
Να οργανώσουν ομάδες γονέων υποστήριξης που θα έχουν ως στόχο να μιλούν την αρμενική γλώσσα.
Να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να ακούν αρμένικα τραγούδια στο youtube ή στα i-pods.
Να συστήσουν στα παιδιά τους σε άλλα Αρμενόπουλα ώστε να μεγιστοποιήσουν τις ευκαιρίες τους να μιλούν την αρμενική γλώσσα.
Να οργανώσουν καλοκαιρινές δραστηριότητες γύρω από τη γλώσσα.
Να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να παντρεύονται Αρμένιους.
Να αποφεύγουν να μιλούν υποτιμητικά σ’ αυτούς που δεν μιλούν ή μιλούν μέτρια την αρμενική γλώσσα.
Να ενθαρρύνουν τους γονείς και τους ηλικιωμένους να μιλούν την αρμενική γλώσσα.
Να γιορτάζουν αρμενικές εθνικές και θρησκευτικές επετείους.
Να συχνάζουν τακτικά στην εκκλησία.
Τι μπορούν να κάνουν οι κοινότητες
Να ενθαρρύνουν τους μεγαλύτερους να μιλούν την αρμενική γλώσσα.
Να οργανώνουν πολιτιστικές εκδηλώσεις που θα βοηθούν στην προώθηση της αρμενικής γλώσσας.
Να τοποθετήσουν πινακίδες στην αρμενική γλώσσα σε διάφορους χώρους της κοινότητας.
Να ενημερώνουν τους αρμένιους γονείς και τα μέλη για τις αρετές της διγλωσσίας.
Να προκαλούν το ενδιαφέρον των γονέων για αρμενικά θέματα.
Να ενθαρρύνουν τους γονείς να μιλούν την αρμενική γλώσσα στα παιδιά τους.
Να δημιουργούν πολιτιστικές δραστηριότητες που θα εμπνεύσουν υπερηφάνεια στη νέα γενιά.
Να οργανώνουν ταξίδια στην Αρμενία.
Να εξαλείψουν την αντιπαλότητα ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα.
Να κάνουν γνωστό τον αρμενικό πολιτισμό στην κυρίαρχη κουλτούρα.
Να οργανώνουν σεμινάρια στην αρμενική γλώσσα μέσα στην κοινότητα που θα εστιάζουν και θα θα επιλύουν διάφορα θέματα και προβλήματα.
Να αναπτύξουν προγράμματα γονέων για να μάθουν και να χρησιμοποιούν την αρμενική γλώσσα.
Να ενημερώνουν τα μέλη της κοινότητας για τους διάφορους ιστότοπους στο διαδίκτυο όπου διδάσκεται η αρμενική γλώσσα.
Να οργανώνουν συναντήσεις όπου θα εστιάζεται η προσοχή στον κίνδυνο εξαφάνισης της δυτικοαρμενικής γλώσσας και στη σπουδαιότητα της διατήρησης και αναβίωσής της.
Να ενθαρρύνουν άτομα και οργανώσεις να ανακαλύψουν μεθόδους εκμάθησης της αρμενικής γλώσσας.
Να γράφουν συστατικές επιστολές που να υποστηρίζουν την αρμενική γλώσσα.
Να ενθαρρύνουν τους γάμους μεταξύ Αρμενίων και να αποθαρρύνουν τους μικτούς γάμους.
Να δημιουργήσουν αφίσες, μπλουζάκια και διαφημιστικά με σλόγκαν «αν ενδιαφέρεσαι για την αρμενική γλώσσα, να μιλάς αρμένικα», «μιλάω αρμένικα στα παιδιά μου».
Να κάνουν γνωστό όσο το δυνατόν περισσότερο τον κίνδυνο εξαφάνισης της δυτικοαρμενικής γλώσσας.
Να επιδεικνύουν θετική στάση και διάθεση απέναντι στην Αρμενία.
Ζούμε σε δύσκολους καιρούς. Πρέπει να υπάρξει προβληματισμός και να σημάνει συναγερμός όχι μόνο στη διασπορά, αλλά και στην ίδια την Αρμενία, να δοθεί βάρος στην προετοιμασία και εκπαίδευση νέων δασκάλων που θα στελεχώσουν τα ήδη υπάρχοντα ή και υπό ίδρυση σχολεία.** Η αρμενική γλώσσα που ομιλείται εδώ και τρεις χιλιάδες χρόνια, κατάφερε να διασωθεί χάρις στους 38 «στρατιώτες» (τα γράμματα του αρμενικού αλφαβήτου) που επινόησε ο σοφός Μεσρώπ Μαστότς το 405 μ.Χ. Στο εξής, η διατήρηση και διάσωση της δυτικοαρμενικής δεν θα είναι εύκολη υπόθεση για τους Αρμένιους της διασποράς, καθώς η λαίλαπα της παγκοσμιοποίησης και της οικονομικής κρίσης που σαρώνει όλο τον κόσμο, δυσκολεύει το έργο τους. Ωστόσο, με μεθοδικότητα και οργάνωση ακολουθώντας κάποιους από τους «κανόνες» που προαναφέρθηκαν, με ένα μακρόπνοο πρόγραμμα και σε συνεργασία με το Υπουργείο Διασποράς της Αρμενίας, οφείλουν να εμφυσήσουν υπερηφάνεια στη νέα γενιά για την Ιστορία, τον Πολιτισμό και τη Γλώσσα των προγόνων, δημιουργώντας τους κατάλληλους δεσμούς ανάμεσα στους νέους γονείς, τα παιδιά και τους έφηβους για την αναγκαιότητα διατήρησης και χρήσης της δυτικοαρμενικής γλώσσας που θα μεταλαμπαδευτεί στις επόμενες γενιές.
Η γλώσσα είναι ο πλούτος μας. Έχουμε καθήκον ως Αρμένιοι να τη διαφυλάξουμε στη μνήμη των εκατοντάδων χιλιάδων νεκρών μας.
*Εξ άλλου, σύμφωνα με δημοσίευμα της Γκάρντιαν, έρευνα των ψυχολόγων-ερευνητριών Helen Bialystok στο πανεπιστήμιο York του Τορόντο και Judith Krol στο πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια έδειξε, ότι άτομα που μεγαλώνουν ως δίγλωσσα, εμφανίζουν (ενισχυμένες) εγκεφαλικές γνωσιακές και συμπεριφορικές λειτουργίες, οι οποίες με τη σειρά τους λειτουργούν ως ασπίδα προστασίας απέναντι στην άνοια και τη νόσο του Αλτσχάιμερ σε προχωρημένη ηλικία.
**Είναι άκρως ενθαρρυντικό το γεγονός ότι στη Γαλλία την τελευταία εικοσαετία ιδρύθηκαν τα σχολεία του Χαμασκαΐν στη Μασσαλία, Μπαρσαμιάν στη Νις, Μαρκαριάν στη Λυών, Αρμενίων Μεταφραστών (Ισύ λε Μουλινό), Μεσροπιάν (Αλφορβίλ ), Σιαμαντό (Μπανιέ ) στα προάστια του Παρισιού.
Σαρκίς Αγαμπατιάν
Πηγή: armenika.gr
Δεν ήταν η φετινή η πρώτη φορά που βρέθηκα στο φεστιβάλ του Golden Apricot. Ήταν όμως η πρώτη που ήμουν εκεί με τον Έρικ. Και το να είσαι στο Yerevan μαζί του είναι μια μοναδική εμπειρία που περιλαμβάνει συζητήσεις, ταινίες, μουσική και πολύ – πάρα πολύ – μπύρα! Ένα απόγευμα βρεθήκαμε να πίνουμε παρέα μια “kilikia” στο μπαρ του ξενοδοχείου Ani Plaza.
Η πρώτη φορά που συμμετείχες στο φεστιβάλ του Golden Apricot ήταν με την πρώτη σου μεγάλου μήκους ταινία, The Blue Hour;
Πρώτη φορά ναι, το 2008. Η ταινία κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας στο «Αρμενικό Πανόραμα», το βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής, Ειδική Μνεία σκηνοθεσίας από το Υπουργείο Διασποράς και το Ειδικό Βραβείο που δίνεται από τον Πρωθυπουργό της χώρας.
Και τώρα επιστρέφεις με...
Με το Bolis. Μια ταινία που έγραψα μετά το θάνατο του Χραντ Ντινκ, θέλοντας να γεφυρώσω την Αρμενική μου ταυτότητα με τη δουλειά μου ως σκηνοθέτης, και την ίδια στιγμή να ψάξω τη μουσική παράδοση των Αρμενίων που χάθηκαν στη Γενοκτονία. Ήταν μια ευκαιρία να κάνω μία ταινία στην Τουρκία για τους Αρμένιους της Διασποράς που επιστρέφουν στην Κωνσταντινούπολη με το φορτίο της Γενοκτονίας του 1915. Και την ίδια στιγμή να κάνω μια ταινία στην Τουρκία και να μιλήσω ανοικτά για το τι συνέβη στους Αρμενίους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και το οποίο ήταν «Γενοκτονία». Η ίδια τραγωδία επήλθε στους Πόντιους και στους Ασσύριους. Αυτά τα κεφάλαια ανήκουν σε μια απαίσια περίοδο της Ιστορίας του 20ού αιώνα, που ακόμα χρειάζεται να ερευνηθεί. Ακόμα χρειάζεται να γίνουν ταινίες γι αυτήν.
Το Bolis λέει την ιστορία ενός Αρμενίου μουσικού του ούτι, που επιστρέφει στην Πόλη για πρώτη φορά για να βρει το μαγαζί με ούτια που είχε ο παππούς του στο Kadiköy, και που εξαφανίστηκε στη Γενοκτονία.
Είχαμε ένα εξαιρετικό συνεργείο, και γνώρισα υπέροχους ανθρώπους, κάποιοι από τους οποίους σήμερα είναι σαν οικογένεια για μένα, όπως ο συγγραφέας Πέτρος Μάρκαρης.
Απ’ όσο ξέρω το Bolis είναι μικρού μήκους ταινία, το σενάριο όμως προέρχεται από ένα μεγάλου μήκους που έγραψες πρώτα. Πώς ήταν η μεταφορά της ιστορίας από μεγάλου μήκους σενάριο σε μικρού;
Πολύ προσεκτική. Νομίζω οι μικρού μήκους ταινίες είναι μια πολύ καλή άσκηση για να “κρατιέσαι σε φόρμα” σαν σκηνοθέτης, αφού έχεις στη διάθεσή σου μικρό χρονικό διάστημα, σε αντίθεση με τις μεγάλου μήκους ταινίες όπου έχεις το χρόνο να αναπτύξεις την ιστορία και τους χαρακτήρες. Θα περιέγραφα την όλη διαδικασία σαν να γράφεις ένα μυθιστόρημα και μετά ν’ αποφασίσεις να γράψεις ένα διήγημα που θα βασίζεται στο μυθιστόρημα. Ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόκληση, αλλά ειλικρινά πιστεύω ότι η μικρού μήκους υπάρχει ανεξάρτητα από τη μεγάλου, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.
Το Bolis είχε ήδη μία επιτυχημένη πορεία σε διεθνή φεστιβάλ, κέρδισε βραβεία και προβλήθηκε σε διάφορα μέρη του κόσμου. Πώς νιώθεις όμως που προβάλλεται εδώ, στο Yerevan;
Πολύ, πολύ ιδιαίτερα. Από τη μία γιατί το Yerevan είναι η πρωτεύουσα όλων των Αρμενίων του κόσμου, και η Πόλη ήταν η πολιτιστική πρωτεύουσα των Αρμενίων. Από την άλλη γιατί αγαπώ πολύ αυτή την πόλη κι αυτό το φεστιβάλ. Οι άνθρωποι του Golden Apricot είναι σαν οικογένεια για μένα και είναι πολύ συγκινητικό να βλέπεις και ν’ ακούς τις αντιδράσεις, ιδιαίτερα αυτές των παιδιών χθες στο TUMO, ήταν πραγματικά οξυδερκείς και σίγουρα οι καλύτερες ερωτήσεις που μου έχουν κάνει για την ταινία.
Μπορείς να μας πεις λίγο για το TUMO; Τι ακριβώς είναι;
Το TUMO είναι ένας καινούριος οργανισμός με στόχο να διδάξει σε παιδιά διεπιστημονικά πεδία της δημιουργικής τεχνολογίας. Κι εγώ τώρα μαθαίνω σχετικά, οπότε δεν θα ήθελα να δώσω λάθος πληροφορίες. Βασικά όμως διδάσκουν παιδιά διάφορα θέματα, από σεμινάρια αφήγησης, φωτογραφία, Ι,.Τ, υπολογιστές, τα πάντα. Είναι πραγματικά μία από τις πιο αξιοθαύμαστες εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες που έχω ακούσει. Έχεις ήδη πει αρκετές φορές ότι ήταν για σένα μοναδική εμπειρία να κάνεις γυρίσματα στην Πόλη, να δουλέψεις με Τούρκους και Κούρδους. Ήταν δύσκολο να τους εμπιστευθείς, να βρεις κοινή γλώσσα; Νομίζω ότι το σινεμά είναι η κοινή μας γλώσσα. Σαν Αρμένιος φυσικά μου είναι δύσκολο να επιστρέψω στην Πόλη, στη γεννέτειρα της Γενοκτονίας. Δεν ήθελα όμως η Γενοκτονία να γίνει ο λόγος να μην μπορέσω να βιώσω την Πόλη «γι αυτό που είναι σήμερα», όπως λέει και ο ήρωας στο Bolis. Όλοι οι συνεργάτες μου δούλεψαν πολύ σκληρά, κι εγώ ήμουν πολύ συγκεκριμένος για το τι ήθελα. Καλύτερα φυσικά να ρωτήσετε εκείνους, αλλά νομίζω ότι όλοι ήταν ευχαριστημένοι από την εμπειρία, κι εγώ είμαι ευχαριστημένος με το τελικό αποτέλεσμα.
Και το γεγονός ότι στην ταινία σου ο όρος «Γενοκτονία» χρησιμοποιείται ανοικτά, δεν σου δημιούργησε προβλήματα να βρεις ανθρώπους να δουλέψουν μαζί σου;
Το συνεργείο δούλεψε μαζί μου γιατί τους άρεσε η διαδικασία, και γιατί ήταν μια δουλειά γι αυτούς. Όμως κοίτα, είμαι ένας Αρμένιος της Διασποράς που πάει στην Πόλη για να κάνει μια ταινία για έναν Αρμένιο της Διασποράς που επιστρέφει να βρει τις ρίζες του που κόπηκαν βίαια εξαιτίας της Γενοκτονίας. Αυτή είναι η αποστολή μου ως καλλιτέχνης και δεν έχει να κάνει με τίποτα άλλο, είναι το όραμά μου και κανένας δεν έχει το δικαίωμα να λογοκρίνει κανέναν, παρόλο που δυστυχώς σε πολλές χώρες καλλιτέχνες λογοκρίνονται και φυλακίζονται. Προσωπικά θεωρώ ότι η «ελευθερία του λόγου» είναι από τις βασικές αρχές της δημοκρατίας και την παίρνω πολύ σοβαρά. Από την άλλη όμως δεν θέλω άλλοι να έχουν προβλήματα, εξαιτίας της ταινίας. Είναι σημαντικό για μένα να κάνω αυτό που θεωρώ σωστό, και σωστό για μένα είναι να ακολουθώ την καρδιά μου. Δε λογοκρίνω κανέναν, ούτε φυσικά τον εαυτό μου.
Προσπαθείς σκληρά να γεφυρώσεις μέσα από το σινεμά, μέσα από την τέχνη σου, τους Αρμένιους και τους Τούρκους. Ένα μέρος της προσπάθειας αυτής είναι και η συμμετοχή σου στην «Αρμενική-Τουρκική Κινηματογραφική Πλατφόρμα» (ATCP). Μπορείς να μας μιλήσεις γι αυτή την πρωτοβουλία;
Είναι ένα υπέροχο πρόγραμμα υπό τη σκέπη του φεστιβάλ του Golden Apricot και του τουρκικού ιδρύματος “Anadolu Kultur”, με στόχο να χτίσει ένα διάλογο, μία δίοδο επικοινωνίας ανάμεσα σε νεαρούς Αρμένιους, Τούρκους και Κούρδους σκηνοθέτες. Να δημιουργήσουν μαζί ιστορίες ντοκυμαντέρ ή ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, που θίγουν θέματα διαπολιτισμικής επικοινωνίας. Νομίζω είναι ένα εξαιρετικό πρόγραμμα που κάθε χρόνο γίνεται καλύτερο. Βλέπω ότι το θέμα του διαλόγου και της αποκάλυψης του Παρελθόντος και της Ιστορίας είναι κοινό σε πολλούς νέους σκηνοθέτες που θέλουν να πάνε στο Yerevan ή στην Τουρκία και να δουλέψουν. Είναι ακριβώς αυτό που θα έπρεπε να καταλάβουν οι πολιτικοί, γιατί επί της ουσίας αυτό είναι πολιτισμική διπλωματία, και όχι να κάθεσαι σ’ ένα δωμάτιο, να δίνεις τα χέρια και να μιλάς για πράγματα που ποτέ δε γίνονται πραγματικότητα. Αυτά τα παιδιά κάνουν ταινίες μαζί, κάνουν τη συνεργασία πραγματικότητα, κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν και πραγματικά πρέπει όλοι να τους βοηθήσουμε. Και πιστεύεις ότι μπορεί να υπάρξει μια ανοιχτή και ειλικρινής συνεργασία ανάμεσα σε Αρμένιους και Τούρκους; Υπάρχει μια μερίδα ανθρώπων που δεν το πιστεύουν. Αντιθέτως, υποστηρίζουν ότι είναι πολλά ακόμα αυτά που πρέπει να ξεπεραστούν για να μπορέσουν οι δύο λαοί, να συνεργαστούμε χωρίς το «πτώμα» ανάμεσά μας.
Πιστεύω ότι σ’ αυτές τις συνθήκες πρέπει να είσαι πολύ συγκεκριμένος, δεν μπορείς να γενικοποιείς. Ναι σίγουρα, έχει χυθεί πολύ αίμα στο αυλάκι, πάρα πολύ. 1,5 εκ. Αρμένιοι χάθηκαν κατά τη διάρκεια της Γενοκτονίας και η Τουρκία ακόμα δεν το αναγνωρίζει. Το αν θα το κάνει τελικά, μένει να το απαντήσει η Ιστορία. Το τι κάνουν οι πολιτικοί, αφορά αυτούς. Έτσι κι αλλιώς ξέρουμε πολύ λίγα για το τι πραγματικά συμβαίνει πίσω από τις κλειστές πόρτες, όταν οι φωτογραφίες και τα χαμόγελα τελειώσουν κι αρχίσει η πραγματική πολιτική. Είναι άσκοπο να το συζητάμε κι εγώ δεν είμαι πολιτικός, αλλά πιστεύω σαν καλλιτέχνες οφείλουμε να χτίσουμε γέφυρες με τις γείτονες χώρες αλλά και καλλιτέχνες παγκοσμίως μέσα από τις ταινίες μας. Είμαι αισιόδοξος. Για μένα ήταν πολύ σημαντικό να εξανθρωπίσω το Αρμενικό θέμα στην Τουρκία μέσα από μια ιστορία για τη Γενοκτονία. Το μέγεθος των αρμενικών, ελληνικών και ανατολίτικων πολιτισμών που χάθηκαν κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου είναι τεράστιο. Πρέπει να υπάρχει κάποιος τρόπος τώρα, σχεδόν 100 χρόνια αργότερα, οι λαοί να μπορούν να δουλεύουν μαζί, να ακούνε ο ένας των άλλο, να μπορούν να μαθαίνουν αυτά που δεν έχουν διδαχθεί. Κι αν τα καταφέρουν τα κατάφεραν, αν όχι προχωράμε. Καταλαβαίνω το σκεπτικισμό, αλλά εν τέλει πιστεύω ότι πρέπει να ακολουθείς την καρδιά σου. Για να μπορέσεις να επικοινωνήσεις το όραμά σου με τρόπο ευπρόσδεκτο όχι μόνο στους δικούς σου ανθρώπους, αλλά και σ’ αυτούς της αντίπερα όχθης. Και αν μπορείς να το κάνεις αυτό με μια ταινία, δουλεύοντας με 40 ανθρώπους και να έχεις ένα δέσιμο έστω για μικρό χρονικό διάστημα, τότε αυτό είναι η αρχή μια αλλαγής. Δεν πιστεύω ότι η αλλαγή μπορεί να υπάρξει λέγοντας: “Ελλάδα, Τουρκία, Αρμενία, από ‘δω και μπρος είστε φίλοι!” Τι σημαίνει αυτό; Είναι παράλογο! Οι λαοί κουβαλούν ένα τεράστιο φορτίο από τα τραύματα της Ιστορίας και οφείλεις να το σεβαστείς.
Βλέπεις όμως διαφορά στη νεότερη γενιά; Και μέσα από το ATCP;
Δεν είμαι τόσο έμπειρος, αφού δεν ζω εδώ. Ζω στην Αμερική και η Αμερική είναι άλλος κόσμος. Εδώ αισθάνομαι αισιόδοξος γιατί βλέπω Αρμένιους, Κούρδους, Τούρκους σκηνοθέτες να διασκεδάζουν μαζί στο φεστιβάλ, να συζητάνε, να σχεδιάζουν συνεργασίες, να κρατούν επαφή. Αυτό είναι πολύ αισόδοξο.
Σχέδια για το μέλλον; Ίσως άλλο project στην Κωνσταντινούπολη;
Καλώς εχόντων των πραγμάτων, ναι. Τη μεγάλου μήκους βέρσιον του Bolis, και ένα που έγραψα και θα σκηνοθετήσω σχετικά με τη νέα γενιά μεταναστών του 21ου αιώνα, με τον τίτλο «Μουσική για Ξένους». Πρόκειται για μια ιστορία πάθους, ένα road movie που ξεκινάει από το Yerevan για να καταλήξει στο Van.
Ζοζεφίνα Μαρκαριάν
Πηγή: armenika.gr
Το σύντομο οδοιπορικό από Κάρς προς Αχταμάρ πέρυσι τον Σεπτέμβρη ήταν η πρώτη ζωντανή επαφή με το ανατολικότερο κομμάτι της Ανατολίας. Μα όνειρο ζωής ήταν να πατήσω τα πατρογονικά χώματα της Κιλικίας. Τόσες αφηγήσεις, τόσες ιστορίες, τόση Ιστορία... Και η τύχη τα ‘φερε έτσι που συμμετείχα κι εγώ στην αποστολή - προσκύνημα που οργάνωσε ο σύλλογος Χάι Τζαρ* της Πόλης, με προορισμό την Καισάρεια και τα χωριά της, το Χατζίν, το Σις, τα Άδανα, την Αλεξανδρέτα, την Αντιόχεια και το Μουσά Λερ, 21 – 25 Ιουνίου 2012.
οι συνοδοιπόροι...
Στο τιμόνι καθόταν ένας εξαιρετικός και πολύ υπομονετικός οδηγός. Μανούβραρε με τέχνη στα στενά κατηφορικά σοκάκια, στις κλειστές στροφές των πανύψηλων βουνών, στις χωμάτινες ανηφοριές των κάστρων. Οι συνοδοιπόροι μου διαλεκτοί ένας προς έναν, μία προς μία. Οι περισσότεροι, μέλη του Χάι Τζάρ, αρχιτέκτονες ή μηχανικοί με επίγνωση της αποστολής τους. Ήταν κι o τούρκος υδατολόγος Μεχμέτ Μπιλντιριτζί που έψαχνε μαζί μας τους δρόμους του νερού των παλιών πολιτισμών. Μας έλεγε με τι σοφία διαχειρίζονταν τους υδάτινους πόρους οι αρχαίοι Ουραρτού, Χετταίοι, Ασσύριοι, Πέρσες και οι Αρμένιοι ως της αρχές του 20ού αιώνα, πώς άνοιγαν αυλάκια (αγκός) στις πλαγιές των βουνών για να φέρουν το καθαρό νερό ως τον πιο άνυδρο κάμπο.
Ήταν κι ο Ερσόι Σοϊντάν, συγγραφέας ενός πολύ πρωτότυπου βιβλίου, το Νέρεγιε Γκιντελίμ; (Πού να πάμε;), κάτι μεταξύ ταξιδιωτικού οδηγού και ιστορικής έρευνας. Μας εξομολογήθηκε πως αφορμή και αρχή για την έρευνά του ήταν το βιβλίο Ματωμένα Χώματα, μεταφρασμένο στα τουρκικά. Αφού το διάβασε, έκανε σκοπό ζωής να αναδείξει το θέμα που πραγματεύεται η Διδώ Σωτηρίου, τους ξεκληρισμένους λαούς της Μικράς Ασίας. Δεν ήξερε τότε ότι θα έπεφτε σε βαθύ αφρισμένο ωκεανό, κι εμείς μαζί του ένα καρυδότσουφλο που παρά τις τρικυμίες αντέχει.
Ήταν και δημοσιογράφοι που ενδιαφέρονταν για το παρελθόν της Ανατολίας, αλλά παράλληλα ήθελαν να κατανοήσουν τι μας ωθεί όλους εμάς στα σκόρπια ερείπια, στη βουβή ερημιά. Τι μας εμπνέει και τραγουδάμε Ντερ Βογορμιά μέσα στα αχούρια και τους στάβλους. Γιατί ψιθυρίζουμε το Πάτερ Ημών στις αποθήκες και τις στάνες. Τι διαβάζουμε στα μισοσβησμένα γράμματα, σκυμμένοι πάνω στις ταφόπλακες. Γιατί αποχωριζόμαστε δακρυσμένοι αυτές τις πέτρες. Το ενδιαφέρον τους έφτασε, βέβαια, στα όρια της αδιακρισίας κάποια στιγμή κι ενοχληθήκαμε. Και το κατάλαβαν.
Έκτακτος επιβάτης, ο Νοράιρ Σαχινιάν, από τη Βραζιλία. Μόλις είχε γυρίσει από την Ούρφα, όπου μετά από 90 ολόκληρα χρόνια, ένα σημείωμα σκαλισμένο στην κολώνα ενός παλιού σπιτιού διαβάστηκε από τον εγγονό τού παραλήπτη, τον ίδιο τον Νοράιρ: “Το 1922 ήρθα στο σπίτι του Νισάν Εφεντί, έμεινα εδώ 25 μέρες, τώρα φεύγω για το Χαλέπι. Γεια σας σύντροφοι. Όποιος διαβάσει αυτό το σημείωμα ας θυμάται τον Μπεντρός Σαχινιάν”. Η Εσρά Ελμάς, συντάκτης της Αγκός, συντρόφεψε τον Νοράιρ στην αναζήτησή του.
Η υπομονετική και πάντα χαμογελαστή Λόρα Μπαϊτάρ είχε οργανώσει τις λεπτομέρειες του ταξιδιού μας με άψογο τρόπο. Ήξερε από πρώτο χέρι τα πάντα για την Καισάρεια και τη ζωή των μειονοτήτων εκεί. Μαζί της είχαμε τη χαρά να επισκεφτούμε το πατρικό της σπίτι, όπου έζησε τα παιδικά της χρόνια. Μετά το θάνατο του παππού της που ήταν εξισλαμισμένο ορφανό των σφαγών, το σπίτι έχει μείνει αδειανό.
Ξεναγός μας σ’ όλο το ταξίδι ήταν ο Σαρκίς Σεροπιάν, ο Σαρκίς αγπαρίκ (αδερφός), όπως τον αποκαλούσαμε όλοι, αρθρογράφος στην εφημερίδα Αγκός. Τα τελευταία 35 χρόνια οργώνει όλη την Τουρκία, ψάχνοντας τους “κρυφούς” - λόγω ανωτέρας βίας εξισλαμισμένους ή εκτουρκισμένους - Αρμένιους. Κατά τη διάρκεια των πολυετών ερευνών του έχει βρει και αναδείξει, μία προς μία, την αισχρή κακοποίηση που έχουν υποστεί τα αρμενικά, ελληνικά, ασσυριακά και άλλα μνημεία, έρμαια του καθοδηγούμενου από το κράτος φανατισμού.
Παρόλη την τόσο συστηματική προσπάθεια εξάλειψης κάθε ίχνους παρουσίας άλλων λαών σε όλη την επικράτεια της Μικράς Ασίας, όπου κι αν σταθήκαμε, βρεθήκαμε μπροστά σ’ εκείνες τις ζωντανές πέτρες, τις χτισμένες μία μία, με τεχνοτροπία μοναδική και μαστοριά αξεπέραστη. Πέτρες που έγιναν ναοί, μοναστήρια, γεφύρια, σχολές, σπίτια, θέατρα, κάστρα και οχυρά. Τιτάνια έργα αλλoτινών ανθρώπων. Μιλούν οι πέτρες, φωνάζουν: “Ο μάστοράς μου ήταν Αρμένης!”, “Εμένα μ’ έχτισαν Έλληνες!”.
Για όσους κωφεύουν, τα καλλίγραφα σκαλίσματα πάνω στις πέτρες δίνουν περαιτέρω εξηγήσεις, αρκεί βέβαια να έχεις παρατηρητικότητα και να κατέχεις τα αρμενικά ή τα ελληνικά. Κάποιος φύλακας - ξεναγός επέμενε, πως οι επιγραφές ήταν “κάποιο Μαμελουκικό οικόσημο...”. Πράγματι, οι Μαμελούκοι πέρασαν από αυτά τα μέρη, αλλά οι επιγραφές είχαν σκαλιστεί πολύ πριν την εμφάνισή τους στα αρμενικά. Ως πότε μπορεί κανείς να κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του!
αρχίζει το ταξίδι...
Στο Γκερμέρ (Κερμίρα), στα περίχωρα της Καισάρειας, ένα ποτάμι διέσχιζε το χωριό και μια πέτρινη γέφυρα ένωνε τις δυο όχθες. Από αυτό το γεφύρι περνούσε απέναντι ο Ελία Καζάν, για να συναντήσει τον αρμένιο φίλο του, αυτόν που περιγράφει στην ταινία Αμέρικα-Αμέρικα και χάρη στον οποίο έφτασε κάποτε στη πολυπόθητη Αμερική. Από τη μία η ελληνική εκκλησία Άγιος Στέφανος, που προφανώς είναι ο απόπατος των νέων κατοίκων τής άλλοτε ελληνικής γειτονιάς, θέαμα που συναντήσαμε σε δεκάδες εκκλησιές, αρμένικες κι ελληνικές. Από την άλλη, η μισογκρεμισμένη αρμενική εκκλησία της Παναγίας, είναι πλέον το σπίτι μιας οικογένειας εποίκων. Το σωζόμενό της κομμάτι και το υπερώο έχουν μετατραπεί σε κουζίνα και υπνοδωμάτια. Στην ανατολική μεριά, ακριβώς στο Ιερό που το έχουν σκάψει, φαίνεται πως βρήκαν μόνο γόνιμη γη και καλλιεργούν πια αμέριμνοι το μποστάνι τους. Δίπλα, η αριστερή πλευρά του ιερού είναι η στάνη των ζωντανών τους. Στη θέση που θα στέκονταν οι ψάλτες, στέκει σήμερα μια πυκνόφυλλη συκιά γεμάτη μαύρα και ολόγλυκα σύκα. Θεωρώντας μας μουσαφίρηδές τους, οι ένοικοι μας φίλεψαν απ’ αυτά, μαζί με φρέσκα ζεστά ψωμάκια. Η μακαριότητά τους, μας φάνηκε απίστευτη! Όμως οι πέτρες κι εδώ μαρτυρούν τη βαρβαρότητα που υπέστησαν.
Η σύγχρονη Καισάρεια, ολόλαμπρη κάτω από τη σκιά του μεγαλειώδους όρους Αργαίου (Ερτζιγές) χιονισμένου και κάτασπρου μες το κατακαλόκαιρο. Βρίσκεται στο κέντρο ακριβώς της Τουρκίας. Εδώ ανέλαβε την ξενάγησή μας ο Αρσέν Αρσίκ, γέννημα θρέμμα Καισάρειος. Κάποιοι συνταξιδιώτες μου που την είχαν επισκεφτεί 10-15 χρόνια πριν, τρόμαξαν να τη γνωρίσουν. Η πόλη συνδέεται πλέον με αεροδρόμιο, σιδηρόδρομο, αυτοκινητοδρόμους με όλη την επικράτεια. Είναι κέντρο εμπορίου, βιομηχανίας και αγροτικής παραγωγής. Σαν τα μανιτάρια ξεφυτρώνουν παντού οι γνωστές σε όλους μας αντιαισθητικές πολυώροφες πολυκατοικίες: “Πωλούνται [κοντοτάβανα και αποπνικτικά] διαμερίσματα”. Ο εκσυγχρονισμός είναι το πρόσχημα της βεβιασμένης αστικοποίησης, που σημαίνει ότι οι εργολάβοι και οι τράπεζες κάνουν χρυσές δουλειές. Φτωχοί αγρότες πωλούν όσο όσο τη γη τους και επιπλέον αφού καταχρεωθούν, στοιβάζονται στην πόλη, με την ελπίδα του μεροκάματου. Στα περίχωρα οι οικογενειακές μικροκαλλιέργειες έχουν αντικατασταθεί με μεγάλα τσιφλίκια μονοκαλλιέργειας, που ξεζουμίζουν τη γη και μολύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα. Το φαινόμενο λέγεται αγροτική μεταρρύθμιση, δηλαδή πλήρης απορύθμιση κάθε δυνατότητας για φυσιολογική ζωή. Παντού στον κόσμο τα ίδια.
Στη θέα των καμουφλαρισμένων με γιγαντοαφίσες οικοδομών της πόλης, ο νους μου με πήγε κατευθείαν στην τελευταία σκηνή της ταινίας Ψεύτης Ήλιος του Νικήτα Μιχαλκόφ. Δέσποζε πάνω τους το χαμογελαστό πρόσωπο του Αμπντουλάχ Γκιουλ: “Πρόεδρε, καλωσήρθες στο σπίτι σου”, έγραφαν. Έτσι ενημερωθήκαμε κι εμείς ότι ο πρώτος κύριος της Τουρκίας κατάγεται από την Καισάρεια κι ότι εκείνες τις μέρες επισκεπτόταν την γενέτειρά του. Είδαμε μάλιστα το προσωπικό του προεδρικό αεροπλάνο στο αεροδρόμιο.
Ο Αρσέν μας πήγε στην άλλοτε αρμενική γειτονιά του, στο κέντρο της Καισάρειας. Ήταν εμφανές ότι κάποιοι δικοί μας πρόκοψαν κάποτε εδώ. Μα με την ξενάγησή του, ο τόπος ζωντάνεψε: “Εδώ ήταν το σχολείο μας, εκεί η Αρχιεπισκοπή και το παρεκκλήσι, παραπέρα το σπίτι τού συμμαθητή μου. Σ’ αυτή τη βρύση μ’ έστελνε η μάνα μου να φέρω νερό. Ποιος είδε ομορφότερη απ’ αυτήν που είδα εγώ εδώ να;...”. Τι κρίμα, έχει πια στερέψει! Αξιοπαρατήρητη ήταν η έλλειψη καθαριότητας στα σοκάκια. Η υπόλοιπη πόλη έλαμπε, άστραφτε. Εδώ, γιατί όχι; Είναι πια τσιγγανομαχαλάς, και μ’ αυτή τη δικαιολογία δεν μπαίνει ο δήμος να καθαρίσει. Γίνεται πλιάτσικο μ’ ότι φανταστεί κανείς: πόρτες, παράθυρα, έπιπλα, κάγκελα, ακόμη και πέτρες από τα σπίτια μας. Ο τόπος αποψιλώνεται, όλοι βολεύονται...
Γύρω από τη Καισάρεια αμέτρητα πρώην χριστιανικά χωριά. Γκιγκί, Εκρέκ, Γκεσί, Νιρζέ. Στο Αγιρνάς περπατήσαμε στα σοκάκια και βρεθήκαμε μπροστά στον Άγιο Προκόπιο. Με τις επίμονες προσπάθειες του Πατριάρχη Βαρθολομαίου έχει καθαριστεί από όσα απερίγραπτα είδαμε στις άλλες εκκλησιές και σύντομα θα λειτουργήσει ως μουσείο. Απέναντι οι επτά βρύσες του χωριού αναδεικνύουν την αρχιτεκτονική μαεστρία, αισθητική αλλοτινών αξιών.
Στα χωριά Τομαρζά, Φενεσέ, Πινάρμπασι, Αζιζιγέ βρήκαμε πολλά παλιά αρμενικά νεκροταφεία, μα οι τάφοι στην πλειοψηφία τους συλημένοι. Οι Τούρκοι μέχρι και σήμερα σκάβουν τάφους, πατώματα σπιτιών, ιερά εκκλησιών με σκοπό να βρουν λίρες, που υποτίθεται πως έκρυψαν οι κατατρεγμένοι. Όμως ο πραγματικός πλούτος των αλλοτινών ανθρώπων είχε για επίκεντρο το μόχθο. Με τη γενοκτονία και τον ξεριζωμό στέρεψαν φαίνεται οι στάλες του ιδρώτα που πέφτοντας από το μέτωπό τους στη γη, μετατρέπονταν σε φλέβες χρυσού.
Το Ταλάς (Μουταλάσκη) σ’ ένα λόφο μεταξύ του χιονισμένου Ερτζιγές και των κάμπων της Καισάρειας, στολίδι ομορφιάς και αρμονίας. Εκεί μας περίμενε ο μοναδικός από τους χιλιάδες Αρμένιους που ζούσαν κάποτε εκεί.
Ο Σαρκίς του Ταλάς μάς φίλεψε τσάι και φρέσκα φρούτα κι αφού πήραμε μια ανάσα στη αυλή του, ξεχυθήκαμε στα χωμάτινα, έρημα σοκάκια της γειτονιάς. Τα εγκαταλελειμμένα σπίτια, σαν φαντάσματα ορθώνονταν μπροστά μας. Το πιο ψηλό, ήταν της οικογένειας Καλούστ Γκιουλμπενκιάν (ο κύριος 5%). Οι αρχιτέκτονές μας έμειναν άναυδοι μπροστά στο διώροφο κτίριο. Το εσωτερικό, παρά τους βανδαλισμούς, είναι ακόμα πιο εντυπωσιακό με τα λεπτεπίλεπτα ξυλόγλυπτα που κοσμούν όλα τα δωμάτια. Πραγματικό αρχοντικό. Μάθαμε πως ο νέος ιδιοκτήτης σκοπεύει να το μετατρέψει σε ξενοδοχείο, αλλά κολλάει στη γραφειοκρατία, στο γνωστό και σε μας κυκεώνα των νόμων περί διατηρητέων κτηρίων.
Στο Εβερέκ περάσαμε από το σπίτι του Γεγιά Σαχμπάζ. Έφυγε από τον κόσμο μας πριν από ένα μήνα, σε ηλικία 103 ετών. Η προσευχή μας ήχησε αντί μνημοσύνου στο κατώφλι της πόρτας του. Ήταν ο μοναδικός μάρτυρας της “εξέλιξης” στο χωριό. Είχε προλάβει ψαλτάκος στην εκκλησιά του Σουρπ Τορός, πολύ πριν μετατραπεί σε τζαμί. Κατηφορίσαμε στον ελληνικό μαχαλά. Έτσι όπως περπατούσαμε διαβάζαμε τα οικόσημα των καραμανλίδικων αρχοντικών: “Οίκος Κωστάκη Χατζιορδανίδη, 1903”, άλλα του 1907, του 1912 και τελευταίο του 1921! Με το που κατάλαβαν πως υπάρχει επισκέπτρια από την Ελλάδα, οι ντόπιοι μας πλησίασαν πολύ φιλικά, μας εξομολογήθηκαν τον δικό τους πόνο, ότι κι οι δικοί τους παππούδες άφησαν το βιος τους στη Θεσσαλονίκη και στην Καβάλα και με την ανταλλαγή πληθυσμών του 1924, έφεραν αυτούς εδώ, έστειλαν τους χριστιανούς στην Ελλάδα. Τρίτη γενιά πλέον, κι όμως δεν ξεχνούν κι αυτοί: “Εμάς, τους απλούς ανθρώπους δεν μας ρώτησε κανείς. Πες στους Έλληνες που ήταν από εδώ να έρχονται, να μας μιλάνε! Τα σπίτια αυτά ήταν δικά τους! Να ‘ρθούν, να μείνουν, θα τους φιλοξενήσουμε...”. Μας συνόδεψαν, μάλιστα, ως την φημισμένη βρύση των Μπαλιάν, της γνωστής οικογένειας που έδωσε τόσους και τόσους αρχιτέκτονες. Το γάργαρο νερό της είναι αποτέλεσμα έργου σαν αυτά που μας περιέγραφε ο υδατολόγος μας. Εδώ και 200 χρόνια τρέχει ασταμάτητα. Πολλοί έρχονται από μακριά με τεράστια δοχεία, διότι θεωρούν το νερό αυτό θεραπευτικό. Ήπιαμε κι εμείς, μα δροσιά δεν βρήκαμε, ο καημός δεν έσβησε.
Στο Εφκερέ, περπατήσαμε από ένα μονοπάτι γεμάτο μουριές. Τα κλαδιά τους χόρευαν μπροστά μας, λες κι ήθελαν να μας προσφέρουν τα ολόγλυκα ώριμα μούρα τους. Τι φιλόξενα δέντρα! Μετά την τελευταία στροφή μπροστά μας έστεκε ο μισογκρεμισμένος ναός του Σουρπ Στεπανός (Άγιος Στέφανος). Κομψοτέχνημα του 18ου αιώνα. Ζητήσαμε από τους κατοίκους να ειδοποιήσουν το φύλακα που κρατάει τα κλειδιά, να ‘ρθεί να μας ανοίξει. Όχι πως φάνηκε τελικά, αλλά από μια χαραμάδα είδαμε το γεμάτο σωρούς κοπριάς ιερό.
Στο μεταξύ κάποιοι παρατηρούσαμε τους αμέτρητους περιστερώνες απέναντι. “Τέτοια αγάπη για τα περιστέρια!”, σκέφτηκαν κάποιοι. “Μπα, είναι υπέροχος μεζές, αυτό είναι όλο!”, απάντησαν άλλοι. Ο Σαρκίς αγπαρίκ έμεινε αποσβολωμένος να τα κοιτάζει. Σκοτείνιασε το βλέμμα του. Ξάφνου, άθελά του, είχε ξεπροβάλει μπροστά του το χτυπημένο περιστέρι, η εικόνα του Χράντ Ντινκ σωριασμένου στο πεζοδρόμιο, εκεί στο κατώφλι των γραφείων του Αγκός...
Στο επόμενο τεύχος η συνέχεια του οδοιπορικού προς Χατζίν (Σαϊμπεϊλί), Σις (Κοζάν), Άδανα, Αλεξανδρέτα (Ισκεντέρ), Αντιόχεια (Αντάκια) και Μουσά Λερ (Βακίφκιόι).
*Αρμένιοι αρχιτέκτονες της Πόλης ίδρυσαν το 1998 τον σύλλογο Χάι Τζαρ. Σκοπός τους είναι η έρευνα, η συμβουλευτική και η αυτογνωσία της ιδιότυπης αρμενικής αρχιτεκτονικής, αλλά και της διάδοσής της. Οι ειδικότητες των επιστημόνων, μελών του συλλόγου, έχουν πλέον διευρυνθεί και σε άλλες παρεμφερείς ειδικότητες, όπως πολιτικοί μηχανικοί, γεωλόγοι, πετρολόγοι, υδατολόγοι, αλλά και ιστορικοί, αρχαιολόγοι, κλπ. Δεδομένου ότι στην Τουρκία, τελευταία, υπάρχει οργασμός ανασκαφών και αναστηλώσεων, τα μέλη του Χάι Τζαρ, όποτε τους ζητηθεί, προσφέρουν αφιλοκερδώς τις μελέτες και προτάσεις τους ή ακόμη συνεργάζονται με τους διορισμένους αρχιτέκτονες, μηχανικούς και εργολάβους, ώστε στα αρμενικά κτίρια να διατηρηθεί ο ιδιότυπος ρυθμός .
Στη διάρκεια του συγκεκριμένου οδοιπορικού, είδα στην πράξη τη δράση τους. Οι αρχιτέκτονες Ναζάρ Μπινατλί και Λορή Ζακάρ μας εξήγησαν λεπτομερώς ό,τι είχε να κάνει με την αρχιτεκτονική των αρμενικών και ελληνικών εκκλησιών και άλλων μνημείων που επισκεφθήκαμε. Το σημαντικότερο, είχαν μελετήσει και έδωσαν επί τόπου τις προτάσεις τους σε ό,τι αφορά την ανακαίνιση των κτιρίων του χωριού Βακίφκιόι, στο Μουσά Λερ, το μοναδικό αμιγώς αρμενικό χωριό σε όλη την Τουρκία.
Κουήν Μινασιάν
Πηγή: armenika.gr
Γεννήθηκε στις 20 Οκτωβρίου του 1907, στο χωριό Μπας-Σιράκ κοντά στο Γκιουμρί, σε μια μεγάλη και αγαπημένη οικογένεια μυλωνάδων. Είχε 7 αδέρφια, ανάμεσά τους και η εξίσου καταξιωμένη ζωγράφος Γερανουή Ασλαμαζιάν.
Ο πατέρας της ήταν ένας άνθρωπος με ευρύ πεδίο ενδιαφερόντων και έτσι από νεαρή ηλικία, εκτός από τις αγροτικές γνώσεις, η Μαριάμ απέκτησε επαφή και με την τέχνη.
Μετά από παρότρυνση του δασκάλου της στα καλλιτεχνικά, η Μαριάμ μαζί με την Γερανουή σπούδασαν στο νεοϊδρυθέν καλλιτεχνικό γυμνάσιο του Γκιουμρί. Αμέσως μετά, το 1926, εισήχθη στη Σχολή Καλών Τεχνών του Ερεβάν, όπου είχε δασκάλους τους Σ. Αγατζανιάν και Σ. Αρακελιάν. Συνέχισε τις σπουδές της στη Μόσχα και το Λένινγκραντ δίπλα σε κορυφαίους ζωγράφους της εποχής, όπως οι Μ. Ροντιόνωφ, Κ. Πετρόβ-Βόντκιν, Ν. Ουντάλτσοβα, Κ. Ιστόμιν, Α. Ντρέβιν και Α. Σαβίνοφ.
Εκτός από το έμφυτο ταλέντο της, η Μαριάμ ξεχώριζε για την καλοσύνη, την προσήνεια και τον ανθρωπισμό της. Την ενέπνεε οτιδήποτε φωτεινό, χαρούμενο και αισιόδοξο.
Ζωγράφιζε κυρίως πορτρέτα, τοπία και «νεκρές φύσεις». Την ενδιέφερε ιδιαίτερα η διαφορετικότητα των ανθρώπων, το παρελθόν τους, ο εσωτερικός κόσμος και οι σκέψεις τους, ενώ αστείρευτη πηγή έμπνευσης για τη Μαριάμ αποτελούσε η φύση της Αρμενίας.
Συχνά, της άρεσε να εξερευνά τις πόλεις και τα χωριά, να μένει στα σπίτια των χωρικών και να ζωγραφίζει τα τοπία και τους ανθρώπους.
Στις «νεκρές φύσεις» η ζωγράφος με ενθουσιασμό απεικόνισε τα πολύχρωμα λουλούδια από τις κοιλάδες της πατρίδας της, τα ώριμα και χυμώδη φρούτα, τα αγροτικά εργαλεία, τα παλιά χάλκινα σκεύη και τα αρμενικά χαλιά.
Παρόμοια έργα δημιούργησε και με θέματα από τη Ρωσία, την Ινδία, την Αφρική, τη Συρία, κ.α, τα οποία εμπνεύστηκε ταξιδεύοντας ιδιαίτερα σε χώρες της Ανατολής.
Τα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αφιέρωσε αρκετές από τις δουλειές της στις μητέρες της Αρμενίας, για τις δοκιμασίες και τις κακουχίες που υπέστησαν.
Ασχολήθηκε επίσης με τη σκηνογραφία και την κεραμική τέχνη. Άριστη μέθοδος, χειρισμός της φόρμας και του ρυθμού, πολλή φαντασία και αισθητική μαζί με αναφορές στη λαϊκή παράδοση, έδωσαν μια ειδική γοητεία στην κεραμική τέχνη της Μαριάμ Ασλαμαζιάν.
Το 1972 της απονεμήθηκε το βραβείο Νέρου της Ινδίας από την πρωθυπουργό της χώρας Ίντιρα Γκάντι, για την «εξαίρετη συμβολή της στην προώθηση της διεθνούς κατανόησης, καλής θέλησης και φιλίας μεταξύ των λαών του κόσμου» και αργότερα, το 1976, το βραβείο Νάσερ της Αιγύπτου.
Το 1987 η πόλη του Γκιουμρί για να τιμήσει τη γενναία προσφορά της Μαριάμ και της αδελφής της Γερανουή, στη γενέτειρά τους, ίδρυσε ένα μουσείο αφιερωμένο σε εκείνες με 660 έργα τους.
Τα τελευταία της χρόνια η Μαριάμ έγραψε τον “Απολογισμό της ζωής” της για να περιγράψει τα ευτυχισμένα χρόνια, τις συναντήσεις της με σημαντικές προσωπικότητες, όπως και τις δυσκολίες της ζωής της.
Η Μαριάμ Ασλαμαζιάν απεβίωσε στη Μόσχα το 2006 και κηδεύτηκε στο Ερεβάν, στο Πάνθεον του Κομιτάς, δίπλα στον Κομιτάς, τον Χατσαντουριάν, τον Σαριάν και άλλες εξέχουσες μορφές της αρμενικής τέχνης.
Aναΐς Καζαντζιάν
Πηγή: armenika.gr
Συζήτηση με τον ιδρυτή του Ερευνητικού Κέντρου Αιγυπτιολογίας στο πανεπιστήμιο του Ερεβάν, Κριστιάν Τουτουντζιάν ντε Βαρταβάν, ένα καλοκαιριάτικο απόγευμα στο κέντρο της Αθήνας, με τον υδράργυρο στους σαράντα δύο βαθμούς υπό σκιά.
Με περισσότερες από 29 επιστημονικές ανακαλύψεις που δημοσιεύτηκαν σε πέντε βιβλία και 35 άρθρα ο Δρ. Κριστιάν Τουτουντζιάν ντε Βαρταβάν είναι ένας από τους γνωστότερους αιγυπτιολόγους της εποχής μας.
Η ακαδημαϊκή του εργασία έχει αναγνωριστεί από ανεξάρτητους ειδικούς σε έξι διαφορετικούς επιστημονικούς τομείς: Οικονομική φυτολογία, αρχαιολογία, φυτολογία, αιγυπτιολογία, αρχαιοφυτολογία, φιλοσοφία της επιστήμης και πολύ πρόσφατα γλωσσολογία. Είναι ο μόνος Γάλλος και Αρμένιος μέχρι σήμερα στον οποίο η αιγυπτιακή κυβέρνηση έχει δώσει άδεια να μελετήσει τον τάφο του Τουταγχαμών. Για την ιστορία αναφέρουμε ότι ο Τουταγχαμών διαδέχθηκε τον αιρετικό βασιλιά Αχενατόν μετά τον θάνατό του το 1358 π.Χ., πέθανε μετά από βασιλεία οκτώ ετών χωρίς να κάνει κάτι αξιόλογο, αλλά είχε την τύχη να γίνει ο περιφημότερος ίσως από όλους τους φαραώ της Αιγύπτου καθώς ο τάφος του ανακαλύφθηκε σχεδόν άθικτος από μια αγγλική αρχαιολογική αποστολή το 1922, που βρήκε θησαυρούς χρυσών κοσμημάτων, πολύτιμων λίθων και καλλιτεχνημάτων που κανένας δεν μπορούσε να υποπτευτεί.
Οι μελέτες του Τουτουντζιάν υπήρξαν αντικείμενο παγκόσμιου ενδιαφέροντος από τους Τάιμς (Ηνωμένο Βασίλειο), Ουάσιγκτον Ποστ (Η.Π.Α.), Ισβέστια (Ρωσία), Γιομιούρι (Ιαπωνία) καθώς και στις ειδήσεις σε εθνικό δίκτυο της Γαλλίας και άλλων χωρών. Είναι ιδρυτής του Ερευνητικού Κέντρου της Αιγυπτιολογίας στην Αρμενία, το ενημερωτικό δελτίο του οποίου διαβάζεται από περισσότερους από 1700 μελετητές και σπουδαστές από 51 χώρες. http://www.statcounter.com/
Δεν μπορώ να προσδιορίσω ακριβώς, τι ήταν αυτό που με ώθησε ν’ ασχοληθώ με την Αιγυπτολογία. Αυτό που θυμάμαι είναι ότι από τα παιδικά μου χρόνια η οικογένειά μας αλληλογραφούσε με τις θείες και τη γιαγιά μου που ζούσαν στην Αλέξανδρεια της Αιγύπτου. Τα αιγυπτιακά γραμματόσημα στις επιστολές και τις καρτποστάλ που παίρναμε απεικόνιζαν την ομορφιά του αιγυπτιακού πολιτισμού και της τέχνης. Μάλλον συνέδεσα την αγάπη μου για τους συγγενείς μου με την Αίγυπτο και έτσι από την ηλικία των δεκαέξι άρχισα να μαθαίνω αρχαία αιγυπτιακά.
Ίδρυση Ερευνητικού Κέντρου Αιγυπτιολογίας
Η ιδέα για την ίδρυση ενός Ερευνητικού Κέντρου Αιγυπτιολογίας στην Αρμενία γεννήθηκε μέσα μου το 1991, όταν προετοίμαζα το διδακτορικό μου για τους θησαυρούς του Τουταγχαμών. Καθώς έγραφα στον υπολογιστή μου, άκουσα ξαφνικά στο ραδιόφωνο ότι η Αρμενία έγινε ανεξάρτητο κράτος, η Σοβιετική Ένωση ήταν υπό διάλυση, οι μάχες στο Καραμπάχ είχαν φουντώσει. Ήμουν συγκλονισμένος, δεν μπορούσα να φανταστώ μια τέτοια εξέλιξη. Από τα εφηβικά μου χρόνια, η Αρμενία ήταν μέσα στην καρδιά μου. Έτσι, πολύ αργότερα, μετά τη δημοσίευση του διδακτορικού μου το 1999, ανακοίνωσα στους γονείς μου ότι θα επισκεφτώ την Αρμενία. Οι συγγενείς μου, κυρίως από την πλευρά της μητέρας μου που είναι Γάλλοι, αντέδρασαν αρνητικά καθώς δεν είχαν την καλύτερη άποψη για τη χώρα και την κατάσταση που επικρατούσε εκεί. Ωστόσο, είχα πάρει την απόφασή μου και έτσι μέσα στο καταχείμωνο βρέθηκα στο Ερεβάν. Με μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωσα επιτόπου ότι τίποτα απ’ όσα μου έλεγαν δεν αντιστοιχούσε στην πραγματικότητα. Υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι μια μέρα θα εγκατασταθώ στην Αρμενία και θα δημιουργήσω ένα ερευνητικό κέντρο Αιγυπτιολογίας. Στη Γαλλία έπρεπε να επιλύσω διάφορα ζητήματα και να τακτοποιήσω πολλές εκκρεμότητες. Τελικά, το 2005, ξεκίνησα την προσπάθεια δημιουργίας ενός Ερευνητικού Κέντρου Αιγυπτιολογίας στο πανεπιστήμιο του Ερεβάν.
Κάθε αρχή και δύσκολη
Ο αντιπρύτανης του πανεπιστημίου γνωρίζοντας ευθύς εξ αρχής ότι η δημιουργία ενός ερευνητικού κέντρου θα προκαλούσε αντιδράσεις και αισθήματα ζήλειας, όρθωσε ένα τείχος προστασίας γύρω μου.
Μπορώ να πω με υπερηφάνεια πώς μετά από έξι χρόνια εντατικής και μεθοδικής εργασίας το Αρμενικό Ερευνητικό Κέντρο Αιγυπτιολογίας απέκτησε διεθνή φήμη και εκατοντάδες ερευνητές άρχισαν να επισκέπτονται τον ιστότοπό μας μέσα από το διαδίκτυο. Ο κατάλογος των ξένων συνεργατών άρχισε σταδιακά να αυξάνεται ενώ παράλληλα μειώνονταν οι εσωτερικές αντιδράσεις για την ανάγκη ύπαρξης του ερευνητικού κέντρου. Ο διαδικτυακός ιστότοπός μας θεωρείται από τους είκοσι καλύτερους στον κόσμο. Φέτος θα ξεκινήσουμε τη δημοσίευση εργασιών και παράλληλα θα προσπαθήσω να δημιουργήσω ένα «φοντ», ένα ταμείο για τη χρηματοδότηση και τη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών των τριών συνεργατών μου, όπως ακριβώς γίνεται και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ενδεχομένως αν συγκεντρωθούν αρκετά χρήματα θα μπορέσουμε να κάνουμε και ανασκαφές στην Αίγυπτο. Το έργο που ξεκινήσαμε πρέπει να έχει συνέχεια, ακόμη κι αν κάποια στιγμή αποχωρήσω από την Αρμενία. Οι στόχοι μας, κυρίως, είναι η δημοσίευση επιστημονικών εργασιών και η εξέρευση πόρων για τη χρηματοδότηση και λειτουργία του κέντρου. Η Αρμενία λόγω του μικρού μεγέθους της δεν μπορεί ν’ αντέξει μεγάλο αριθμό Αιγυπτιολόγων. Από μια δωδεκάδα φοιτητών που παρουσιάστηκαν, μόλις ένα άτομο έχει τα προσόντα και την προοπτική να γίνει Αιγυπτιολόγος. Εξ άλλου, στην Αίγυπτο εργάζονται αρκετοί Αρμένιοι αρχαιολόγοι, ανάμεσά τους και η Χουρίγκ Σουρουζιάν με το Γερμανικό Ινστιτούτο Αρχαιολογίας στο οποίο προΐσταται ο σύζυγός της.
Σχέση της αρχαίας αιγυπτιακής με τις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες
Η άποψη που υποστήριξα ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στα αρχαία αιγυπτιακά και στις διάφορες ινδο-ευρωπαϊκές γλώσσες, ανάμεσά τους και η αρμενική, έχει απόλυτη βάση. Στα αρχαία αιγυπτιακά δεν υπάρχουν φωνήεντα, όπως στα αραβικά και στα εβραϊκά. Όταν άρχισα να μελετώ σε βάθος τη γλώσσα, διαπίστωσα ότι υπήρχε μεγάλος αριθμός λέξεων και αριθμών που έμοιαζαν με τις αντίστοιχες άλλων ινδο-ευρωπαϊκών γλωσσών. Ένας από τους μεγαλύτερους γλωσσολόγους στον κόσμο, ο Κάρλτον Χοτζ του πανεπιστημίου της Ιντιάνα ή ο Τζον Ρέντινγκ του Καίμπριτζ έχουν την ίδια άποψη, ότι δηλαδή υπάρχει σχέση ανάμεσα στα αρχαία αιγυπτιακά και στις ινδο-ευρωπαϊκές γλώσσες, όπως τα χιττιτικά, τη γλώσσα που μιλούσαν οι πρόγονοι των Αρμενίων. Έχω σπουδάσει γλωσσολογία, αν και δεν έχω κάνει πολλές δημοσιεύσεις. Το 2010, στο Λονδίνο, επί τέσσερις μήνες συνέκρινα 100 λέξεις της αρχαίας αιγυπτιακής με τις αντίστοιχες 18 ινδο-ευρωπαϊκών γλωσσών διαπιστώνοντας τις ομοιότητες που υπήρχαν μεταξύ τους.
Ικανοποίηση και υπερηφάνεια
Είναι μεγάλο επίτευγμα το ότι υπάρχει ένα Αρμενικό Ερευνητικό Κέντρο Αιγυπτιολογίας ανάμεσα σ’ αυτά του Γέιλ, της Οξφόρδης ή της Χαϊδελβέργης. Αισθάνομαι υπερήφανος διότι ξεκινήσαμε από το μηδέν χωρίς οικονομική ενίσχυση. Όλοι μου έλεγαν στην αρχή πώς είναι δυνατόν να ιδρύσεις ένα διεθνές ερευνητικό κέντρο χωρίς τα απαραίτητα κονδύλια. Το θέμα είναι να κάνεις έρευνες, ανακαλύψεις, δημοσιεύσεις. Όταν τα κάνεις όλα αυτά, μετά θα έρθουν και τα χρήματα. Μια άλλη αίσθηση ικανοποίησης και υπερηφάνειας ήταν, όταν ο γενικός γραμματέας του πανεπιστημίου, κάτι σαν υπουργός στην Αρμενία, μού εκμυστηρεύτηκε ότι θέλει να ιδρύσει ένα Κέντρο Κουρδικών Μελετών στο Καραμπάχ και ζήτησε τη βοήθειά μου. «Θα αφήσω τη δουλειά, τον σίγουρο μισθό μου και θα αγωνιστώ με τα ίδια όπλα όπως έκανες κι εσύ», μου είπε. Το θέμα είναι ότι ακόμη και χωρίς χρήματα μπορείς να κάνεις αρκετά πράγματα, η θέληση μετράει, δεν είναι ανάγκη να κλαις τη μοίρα σου …
Σαρκίς Αγαμπατιάν
Πηγή: armenika.gr
ΑΡΜΕΝΙΑ – ΙΤΑΛΙΑ (20:00)
*Οι δύο ομάδες συναντώνται για πρώτη φορά σε επίσημο παιχνίδι.
Γήπεδο: «Hrazdan Central Stadium»
Διαιτητής: M. Strahonja (Κροατία)
Προϊστορία: -
ΑΡΜΕΝΙΑ: Με μία νίκη και μία ήττα ξεκίνησε τις υποχρεώσεις της στην προκριματική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2014 η Αρμενία. Την 1η αγωνιστική επικράτησε 1-0 της Μάλτας, ενώ τη 2η ηττήθηκε με το ίδιο σκορ από τη Βουλγαρία. Αμφότερες οι αναμετρήσεις ήταν εκτός έδρας και σήμερα δίνει το πρώτο ματς μπροστά στο κοινό της, το οποίο θα έχει χαρακτήρα γιορτής, μια και αντίπαλος είναι μία από τις κορυφαίες Εθνικές του πλανήτη. Ο Μινασιάν αναμένεται να παρατάξει την ομάδα του με αμυντικούς προσανατολισμούς και πρωταρχικό μέλημα το μηδέν στην άμυνα.
Προηγούμενο ματς: Ταξίδεψε στη Βουλγαρία στις 11 Σεπτεμβρίου και γνώρισε την ήττα με 1-0. Δέχθηκε το τέρμα που έκρινε τη συνάντηση στο 43’, ενώ ολοκλήρωσε τον αγώνα με εννέα ποδοσφαιριστές, καθώς αποβλήθηκαν οι Πιτσέλι και Γκαζαριάν στο 73’ και το 77’ αντίστοιχα.
Στατιστικό: No Goal τα 4/5 τελευταία ματς της Αρμενίας (δύο επίσημα, τρία φιλικά).
Απουσίες (2): Τιμωρημένοι οι Γκαζαριάν (ΜΕ) και Πιτσέλι (ΕΠ).
Πιθανή ενδεκάδα 4-2-3-1: Μπερεζόφσκι – Αλεξανιάν, Μικογιάν, Αρζενιάν, Χαϊπαρετιάν – Μικτριτσιάν, Γιεντιγκαριάν – Όζμπιλιζ, Μικιταριάν, Σαρκίσοφ – Μοβσισιάν.