Οι οκτώ φάσεις του Stanton

Γράφει ο Νικόλαος Λυγερός

Η ανάλυση του Stanton έχει στόχο την εμβάθυνση της έννοιας της γενοκτονίας. Οι οκτώ φάσεις του Stanton δίνουν μία δυναμική εικόνα της γενοκτονίας και η τελευταία γίνεται πιο κατανοητή. Η ορολογία που χρησιμοποιεί είναι η εξής: Classification, Symbolization, Dehumanization, Organization, Polarization, Extermination, Denial. Το γενικό πλαίσιο αυτής της θεωρίας δημιουργεί συνθήκες διαχρονικότητας. Κατά κάποιο τρόπο εξηγεί ότι μία γενοκτονία δεν μπορεί να γίνει σε μία-δύο μέρες. Χρειάζεται χρόνο για να οργανωθεί, για να γίνει σύστημα. Διότι η γενοκτονία δεν είναι μόνο ένα έγκλημα μερικών δεκάδων ανθρώπων, είναι ένα συστηματικό έγκλημα, ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Επομένως, η φάση της ομαδοποίησης είναι χρονοβόρα. Η φάση του στιγματισμού χρειάζεται ειδικές συνθήκες που προκαλούν έμμεσα το μίσος ενώ δεν υπάρχει λόγος. Με άλλα λόγια, συνεπάγεται η δημιουργία δόγματος που προετοιμάζει και τη φάση απανθρωποποίησης. Η ιδέα των φανατικών είναι ότι τα θύματα δεν είναι άνθρωποι, μα ζώα, και έτσι έχουν κάθε δικαίωμα να τα εξοντώσουν. Η ίδια η οργάνωση της γενοκτονίας έχει όλα τα χαρακτηριστικά του σχεδιασμού μίας στρατηγικής, της συντονισμένης τακτικής και της εφοδιαστικής αλυσίδας. Η γενοκτονία δεν είναι μόνο μία πράξη πάθους, έχει μια καταστροφική δομή. Η πόλωση αναδεικνύει το πλαίσιο της φυλετικής διάκρισης μέσω του εργαλείου της προπαγάνδας και της φημολογίας. Για όλα φταίνε τα θύματα. Ενώ οι βάρβαροι πρέπει να κάνουν το καθήκον τους. Η προετοιμασία είναι πολύ σκληρή διότι είναι η πρακτική εφαρμογή του στρατηγικού δόγματος. Σε αυτήν τη φάση συνήθως εμπλέκεται και ο κρατικός ή θεσμικός φορέας. Και εδώ παρουσιάζεται το πρακτικό σύστημα με την ανάλογη νομολογία του. Το αποκορύφωμα όλου αυτού του σχεδιασμού είναι η εξολόθρευση. Έχει τα χαρακτηριστικά της ανώνυμης μάζας. Η διάπραξη του εγκλήματος, όμως, δεν είναι τυχαία. Το έγκλημα χτυπά με βάρβαρο τρόπο κάθε κλειδωμένο στόχο. Οι άνθρωποι δεν είναι πια άτομα, ζώα, θύματα. Είναι απλώς και μόνο στόχοι. Και η εξολόθρευση, μια αποστολή. Όποιος αντιστέκεται να την εκτελέσει είναι εναντίον του συστήματος. Η εκτέλεση των ανθρώπων στη φάση της εξολόθρευσης είναι εκτέλεση αποστολής. Δεν είναι, λοιπόν, μία αυθόρμητη κίνηση σε φάση οργής. Και δεν αφορά μόνο περιουσιακά στοιχεία. Ο στόχος είναι ο άνθρωπος. Το έργο είναι η ανθρωποκτονία. Το έγκλημα είναι εναντίον της ανθρωπότητας. Η τελευταία φάση της ταξινόμησης του Stanton είναι η άρνηση ενοχής. Η άρνηση ενοχής είναι η φυσιολογική συνέχεια της όλης διαδικασίας. Και αυτήν τη φάση μπορούμε να την αποκαλέσουμε γενοκτονία της μνήμης. Η αντίσταση των θυμάτων μέσω την επιζώντων προκαλεί παρενέργειες σε όλο το σύστημα. Κατά συνέπεια, το σύστημα οργανώνεται και πάλι για να μην αναγνωρίσει τα εγκλήματά του. Η μνήμη είναι η μόνη που μπορεί να υπερβεί τον θάνατο. Και έτσι γίνεται ο επόμενος στόχος του συστήματος. Οι οκτώ φάσεις του Stanton αποδεικνύουν ότι ο όρος «γενοκτονία» δεν μπορεί να εφαρμοστεί
εκεί που θέλουμε, αλλά εκεί που πρέπει.