Όταν η καριέρα ανταμώνεται με την ευαισθησία και τον προβληματισμό
Γράφει η Μαρία Αμπατζή
Ο Νίκος Λυγερός μίλησε για την ποιητική του συλλογή «Ο σταυρός του δράκου» • Έργο εμπνευσμένο από τη Γενοκτονία των Αρμενίων • «Ασχολούμαι με τους λίγους και τους σπάνιους»
Οι εκδόσεις Σπανίδη, η εφημερίδα «Αντιφωνητής» και η Αρμενική Κοινότητα Κομοτηνής διοργάνωσαν προχθές το βράδυ στις 8.30 στο Θρακικό Ωδείο Κομοτηνής εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Νίκου Λυγερού «Ο σταυρός του δράκου» από τον ίδιο τον συγγραφέα, συνοδεία του μουσικού ακούσματος του Κώστα Βενετικίδη στο τσέλο και της Μάγιας Βενετικίδου στο πιάνο.
Η νέα ποιητική συλλογή του Νίκου Λυγερού είναι εμπνευσμένη από τη Γενοκτονία των Αρμενίων κι έχει ήδη παρουσιαστεί στο «Σπίτι της Αντουανέττας» στην Αλεξανδρούπολη, σε συνεργασία με το σύλλογο Ελληνογαλλικής Φιλίας, την Αρμενική Κοινότητα Αλεξανδρούπολης και τις εκδόσεις Σπανίδη. Να σημειωθεί ότι την εικαστική επιμέλεια του εξώφυλλου του βιβλίου είχε η γνωστή Αλεξανδρουπολίτισσα ζωγράφος Σύνη Αναστασιαδη και απεικονίζει ένα έργο της εμπνευσμένο από την γενοκτονία των Αρμενίων.
Απαντώντας σε ερωτήσεις στο περιθώριο της εκδήλωσης ο κ. Λυγερός ξεδίπλωσε τη σχέση του με την Αρμενική Κοινότητα και το θέμα της Γενοκτονίας. Εξηγώντας το πώς ξεκίνησε αυτή η σχέση απάντησε πως οφείλεται στο γεγονός ότι ενδιαφέρεται για τους λίγους. «Οι Αρμένιοι ήταν πάντα λίγοι διαχρονικά. 3 εκατομμύρια το 1915, 3 εκατομμύρια τώρα, άρα δεν τίθεται θέμα ποσότητας. Οι επαφές που κάνουμε έχουν σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα, το θέμα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας. Στη Γαλλία υπάρχει μεγάλο λόμπι όσον αφορά στο Αρμενικό, το θέμα της ποινικοποίησης.
Ως συγγραφέας και ποιητής ήταν αναμενόμενο να έχω αναφορές μέσα στο έργο μου από αυτά που έκανα ως στρατηγικός σύμβουλος και ως διεθνής παρατηρητής στο Αρσάχ, το λεγόμενο Ναγκόρνο Καραμπάχ της Αρμενίας. Ήταν έπειτα οι επαφές με φίλους Αρμένιους, στη Γαλλία, την Ελλάδα, την Κύπρο και βέβαια την Αρμενία. Μέσα από αυτό το δίκτυο, λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν ήταν αναγκαίο να μπούμε σε μια διαδικασία πιο στρατηγική.
Η καταγραφή του βιβλίου αφορά την αναφορά μας στη μνήμη και το παράδειγμα που δίνουν οι Αρμένιοι ως λαός που έχει υποστεί ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας».
Σημαντικός πόλος η Γαλλία
Μιλώντας για τη Γενοκτονία των Αρμενίων, τις πληροφορίες που είχε στη Γαλλία για τα γεγονότα, σε μια χώρα που αναγνώρισε τη Γενοκτονία, ο κ. Λυγερός σημείωσε ότι το 1987 έγινε η πρώτη αναφορά στο Ευρωκοινοβούλιο και η Γαλλία την αναγνώρισε το 2001. «Τώρα είμαστε στο πλαίσιο της ποινικοποίησης με την αναγνώριση στη Βουλή, δεν έχει γίνει ακόμη στη Γερουσία. Έχω αναμειχθεί ενεργά πάνω σ’ αυτό το θέμα ώστε να προωθηθεί στη Γαλλία γιατί είναι ένας σημαντικός πόλος. Η Ελβετία και το Βέλγιο έχουν ήδη περάσει σ’ αυτή τη φάση, ενώ στην Ελλάδα τα πράγματα πηγαίνουν πολύ πιο αργά, καθώς δεν έχει την παράδοση για τα ανθρώπινα δικαιώματα που έχει η Γαλλία όπου το αρμενικό στοιχείο είναι πιο δραστήριο. Κατά συνέπεια ο κεντρικός πόλος είναι εκεί».
Μιλώντας για την αδιάλλακτη στάση της Τουρκίας απέναντι στη Γενοκτονία των Αρμενίων, ο κ. Λυγερός εξήγησε. «Όλη η δομή της Τουρκίας βασίζεται πάνω στα κόκαλα των Αρμενίων και των Ποντίων, άρα είναι δύσκολο να μετακινήσουν τα θεμέλιά τους χωρίς να έχουν αντιδράσεις.
Όταν εκκένωσαν μέσω της Γενοκτονίας όλη την περιοχή για να μην υπάρχει πια χριστιανικός πληθυσμός είναι αναμενόμενο τώρα που θέλουμε να το αναγνωρίσουν να είναι γι’ αυτούς σαν μία εκδίκηση που αμφισβητεί ακόμη και τα θεμέλια του Κεμάλ. Είναι λογικό γιατί τα θεμέλια του Κεμάλ βασίστηκαν πάνω στις Γενοκτονίες.
Το σημαντικό είναι ότι εμείς προχωράμε και οι 49 αναγνωρίσεις είναι ένα σπουδαίο βήμα. Κάθε φορά που γίνεται μία υποχρεώνονται να δέχονται πιέσεις και δεν έχουν πια την πρωτοβουλία σ’ αυτό το θέμα».
Η παρουσίαση του βιβλίου του Νίκου Λυγερού στην Κομοτηνή σε μια περιοχή με ισχυρές ρίζες και δυναμική παρουσία της Αρμενικής Κοινότητας και ταυτόχρονη συμβίωση με τη μουσουλμανική μειονότητα η οποία διατηρεί, όμως, δεσμούς με την Τουρκία αποκτά ένα ιδιαίτερο σημαινόμενο. Ο συγγραφέας επανέλαβε ότι αυτός ασχολείται με τους λίγους και τους σπάνιους γιατί οι πολλοί δημιουργούν συστήματα που καταπατούν τους άλλους. «Δε νομίζω ότι η εδώ τοποθέτησή μας αντικρούσει τα δομικά στοιχεία που υπάρχουν τοπικά. Αντιθέτως, σημαίνει ότι παρόλα αυτά, παρά το ότι είναι λίγοι και σπάνιοι είναι ακόμη εδώ».
Τα σχόλια που έγιναν από φίλους του Αρμένιους της Κομοτηνής για το βιβλίο ήταν πολύ θετικά και βέβαια αυτό που ένιωσαν όσοι το πληροφορήθηκαν και το διάβασαν ήταν συγκίνηση, κάτι που ήταν ευδιάκριτο και μέσα από τις συνομιλίες που είχε ο Νίκος Λυγερός με μέλη της Αρμενικής Κοινότητας στο περιθώριο της εκδήλωσης.
O εκδότης του «Αντιφωνητή» Κώστας Καραϊσκος υποδέχτηκε το συγγραφέα, τον κομμωτή – γλύπτη Κάρολο Καμπελόπουλο, ο οποίος ανέλαβε να διαβάσει ποιήματα από τη συλλογή, αλλά και τη ζωγράφο Σύνη Αναστασιάδη που φιλοτέχνησε το εξώφυλλο. Κάλεσε στο βήμα τον πρόεδρο της Αρμενικής Κοινότητας Κομοτηνής Στεπάν Ματεοσιάν, ο οποίος ευχαρίστησε το συγγραφέα εκφράζοντας το θαυμασμό για το έργο του, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι όσοι δεν είναι παρόντες θα χάσουν μια έξοχη βραδιά.
Η αντιδήμαρχος Μάγδα Γιαμουστάρη, εκ μέρους του δημάρχου Κομοτηνής, συνεχάρη τους διοργανωτές, όπως και τον συγγραφέα, και μετέφερε ότι «σε μια αντιπνευματική εποχή παρόμοιες εκδηλώσεις όπως και μια πολυσχιδής προσωπικότητα σαν αυτή του Νίκου Λυγερού μας αφυπνίζουν από την καλοπέραση, τον ατομικισμό και τη λήθη και μας κάνουν να βλέπουμε κάποιους δρόμους που υπάρχουν και οδηγούν στο ωραίο και το ιδανικό».
Ο κομμωτής – γλύπτης Κ. Καμπελόπουλος ξεκίνησε την ανάγνωση με το πρώτο ποίημα της συλλογής με τίτλο «La musique transfiguree», ενώ τη σκυτάλη παρέλαβε η ηθοποιός Μαρία Παπαδοπούλου, διαβάζοντας ποιήματα του Νίκου Λυγερού μεταφρασμένα στα ελληνικά.
Η νέα ποιητική συλλογή του Νίκου Λυγερού είναι εμπνευσμένη από τη Γενοκτονία των Αρμενίων κι έχει ήδη παρουσιαστεί στο «Σπίτι της Αντουανέττας» στην Αλεξανδρούπολη, σε συνεργασία με το σύλλογο Ελληνογαλλικής Φιλίας, την Αρμενική Κοινότητα Αλεξανδρούπολης και τις εκδόσεις Σπανίδη. Να σημειωθεί ότι την εικαστική επιμέλεια του εξώφυλλου του βιβλίου είχε η γνωστή Αλεξανδρουπολίτισσα ζωγράφος Σύνη Αναστασιαδη και απεικονίζει ένα έργο της εμπνευσμένο από την γενοκτονία των Αρμενίων.
Απαντώντας σε ερωτήσεις στο περιθώριο της εκδήλωσης ο κ. Λυγερός ξεδίπλωσε τη σχέση του με την Αρμενική Κοινότητα και το θέμα της Γενοκτονίας. Εξηγώντας το πώς ξεκίνησε αυτή η σχέση απάντησε πως οφείλεται στο γεγονός ότι ενδιαφέρεται για τους λίγους. «Οι Αρμένιοι ήταν πάντα λίγοι διαχρονικά. 3 εκατομμύρια το 1915, 3 εκατομμύρια τώρα, άρα δεν τίθεται θέμα ποσότητας. Οι επαφές που κάνουμε έχουν σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα, το θέμα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας. Στη Γαλλία υπάρχει μεγάλο λόμπι όσον αφορά στο Αρμενικό, το θέμα της ποινικοποίησης.
Ως συγγραφέας και ποιητής ήταν αναμενόμενο να έχω αναφορές μέσα στο έργο μου από αυτά που έκανα ως στρατηγικός σύμβουλος και ως διεθνής παρατηρητής στο Αρσάχ, το λεγόμενο Ναγκόρνο Καραμπάχ της Αρμενίας. Ήταν έπειτα οι επαφές με φίλους Αρμένιους, στη Γαλλία, την Ελλάδα, την Κύπρο και βέβαια την Αρμενία. Μέσα από αυτό το δίκτυο, λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν ήταν αναγκαίο να μπούμε σε μια διαδικασία πιο στρατηγική.
Η καταγραφή του βιβλίου αφορά την αναφορά μας στη μνήμη και το παράδειγμα που δίνουν οι Αρμένιοι ως λαός που έχει υποστεί ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας».
Σημαντικός πόλος η Γαλλία
Μιλώντας για τη Γενοκτονία των Αρμενίων, τις πληροφορίες που είχε στη Γαλλία για τα γεγονότα, σε μια χώρα που αναγνώρισε τη Γενοκτονία, ο κ. Λυγερός σημείωσε ότι το 1987 έγινε η πρώτη αναφορά στο Ευρωκοινοβούλιο και η Γαλλία την αναγνώρισε το 2001. «Τώρα είμαστε στο πλαίσιο της ποινικοποίησης με την αναγνώριση στη Βουλή, δεν έχει γίνει ακόμη στη Γερουσία. Έχω αναμειχθεί ενεργά πάνω σ’ αυτό το θέμα ώστε να προωθηθεί στη Γαλλία γιατί είναι ένας σημαντικός πόλος. Η Ελβετία και το Βέλγιο έχουν ήδη περάσει σ’ αυτή τη φάση, ενώ στην Ελλάδα τα πράγματα πηγαίνουν πολύ πιο αργά, καθώς δεν έχει την παράδοση για τα ανθρώπινα δικαιώματα που έχει η Γαλλία όπου το αρμενικό στοιχείο είναι πιο δραστήριο. Κατά συνέπεια ο κεντρικός πόλος είναι εκεί». Μιλώντας για την αδιάλλακτη στάση της Τουρκίας απέναντι στη Γενοκτονία των Αρμενίων, ο κ. Λυγερός εξήγησε. «Όλη η δομή της Τουρκίας βασίζεται πάνω στα κόκαλα των Αρμενίων και των Ποντίων, άρα είναι δύσκολο να μετακινήσουν τα θεμέλιά τους χωρίς να έχουν αντιδράσεις.
Όταν εκκένωσαν μέσω της Γενοκτονίας όλη την περιοχή για να μην υπάρχει πια χριστιανικός πληθυσμός είναι αναμενόμενο τώρα που θέλουμε να το αναγνωρίσουν να είναι γι’ αυτούς σαν μία εκδίκηση που αμφισβητεί ακόμη και τα θεμέλια του Κεμάλ. Είναι λογικό γιατί τα θεμέλια του Κεμάλ βασίστηκαν πάνω στις Γενοκτονίες.
Το σημαντικό είναι ότι εμείς προχωράμε και οι 49 αναγνωρίσεις είναι ένα σπουδαίο βήμα. Κάθε φορά που γίνεται μία υποχρεώνονται να δέχονται πιέσεις και δεν έχουν πια την πρωτοβουλία σ’ αυτό το θέμα».
Η παρουσίαση του βιβλίου του Νίκου Λυγερού στην Κομοτηνή σε μια περιοχή με ισχυρές ρίζες και δυναμική παρουσία της Αρμενικής Κοινότητας και ταυτόχρονη συμβίωση με τη μουσουλμανική μειονότητα η οποία διατηρεί, όμως, δεσμούς με την Τουρκία αποκτά ένα ιδιαίτερο σημαινόμενο. Ο συγγραφέας επανέλαβε ότι αυτός ασχολείται με τους λίγους και τους σπάνιους γιατί οι πολλοί δημιουργούν συστήματα που καταπατούν τους άλλους. «Δε νομίζω ότι η εδώ τοποθέτησή μας αντικρούσει τα δομικά στοιχεία που υπάρχουν τοπικά. Αντιθέτως, σημαίνει ότι παρόλα αυτά, παρά το ότι είναι λίγοι και σπάνιοι είναι ακόμη εδώ».
Τα σχόλια που έγιναν από φίλους του Αρμένιους της Κομοτηνής για το βιβλίο ήταν πολύ θετικά και βέβαια αυτό που ένιωσαν όσοι το πληροφορήθηκαν και το διάβασαν ήταν συγκίνηση, κάτι που ήταν ευδιάκριτο και μέσα από τις συνομιλίες που είχε ο Νίκος Λυγερός με μέλη της Αρμενικής Κοινότητας στο περιθώριο της εκδήλωσης.
O εκδότης του «Αντιφωνητή» Κώστας Καραϊσκος υποδέχτηκε το συγγραφέα, τον κομμωτή – γλύπτη Κάρολο Καμπελόπουλο, ο οποίος ανέλαβε να διαβάσει ποιήματα από τη συλλογή, αλλά και τη ζωγράφο Σύνη Αναστασιάδη που φιλοτέχνησε το εξώφυλλο. Κάλεσε στο βήμα τον πρόεδρο της Αρμενικής Κοινότητας Κομοτηνής Στεπάν Ματεοσιάν, ο οποίος ευχαρίστησε το συγγραφέα εκφράζοντας το θαυμασμό για το έργο του, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι όσοι δεν είναι παρόντες θα χάσουν μια έξοχη βραδιά.
Η αντιδήμαρχος Μάγδα Γιαμουστάρη, εκ μέρους του δημάρχου Κομοτηνής, συνεχάρη τους διοργανωτές, όπως και τον συγγραφέα, και μετέφερε ότι «σε μια αντιπνευματική εποχή παρόμοιες εκδηλώσεις όπως και μια πολυσχιδής προσωπικότητα σαν αυτή του Νίκου Λυγερού μας αφυπνίζουν από την καλοπέραση, τον ατομικισμό και τη λήθη και μας κάνουν να βλέπουμε κάποιους δρόμους που υπάρχουν και οδηγούν στο ωραίο και το ιδανικό».
Ο κομμωτής – γλύπτης Κ. Καμπελόπουλος ξεκίνησε την ανάγνωση με το πρώτο ποίημα της συλλογής με τίτλο «La musique transfiguree», ενώ τη σκυτάλη παρέλαβε η ηθοποιός Μαρία Παπαδοπούλου, διαβάζοντας ποιήματα του Νίκου Λυγερού μεταφρασμένα στα ελληνικά.
Πηγή: Παρατηρητής της Θράκης