Η Γενοκτονία των Αρμενίων. Κοινή μοίρα Ελλήνων και Αρμενίων

Ένα απόσπασμα από άρθρο του Βλάση Αγτζίδη, διδάκτορα ιστορίας αλλά και συγγραφέα, για την Γενοκτονία των Αρμενίων και τις ομοιότητες με την Γενοκτονία των Ποντίων.

Γράφει ο Βλάσης Αγτζίδης

Κάθε Απρίλιο, οι Αρμένιοι όλου του κόσμου θρηνούν με εκδηλώσεις μνήμης την τραγική τους μοίρα. Γιατί, μια από τις πρώτες εθνοκαθάρσεις του 20ου αιώνα υπήρξε η γενοκτονία τους στα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Εγκλωβισμένοι μέσα στους αδυσώπητους τροχούς του γεωπολιτικού ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων για τον έλεγχο των εμπορικών και περελαϊκών δρόμων της Ανατολής, οι Αρμένιοι, όπως και οι Έλληνες της Μικράς Ασίας (Ιωνία, Πόντος, Καππαδοκία) και της Ανατολικής Θράκης, ητήθηκαν, εξοντώθηκαν και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το γενέθλιο χώρο τους.

Η γενοκτονία των Αρμενίων υπήρξε μια πράξη του μεγάλου δράματος που προκλήθηκε από τη σύγκρουση χριστιανισμού και ισλάμ στην ευρύτερη περιοχή μας. Οι χριστιανοί υπόδουλοι μέσα στην Οθωμανικοί Αυτοκρατορία, ταύτισαν τις τύχες με το αποκαλούμενο Δυτικό στρατόπεδο και την ομόδοξη, σε γενικές γραμμές, Ρωσία. Αντιθέτως, οι Οθωμανοί αναζήτησαν τη σανίδα σωτηρίας στο γερμανικό παράγοντα. Μετά την ήττα τους κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο οι Τούρκοι εθνικιστές που αντικατέστησαν τους Οθωμανούς μουσουλμάνους βασίστηκαν στη νεαρή Σοβιετική Ένωση, εκμεταλλεύτηκαν τις ενδοσυμμαχικές αντιθέσεις και στήριξαν την επιβίωσή τους στα γαλλικά, ιταλικά και αμερικανικά συμφέροντα.

Διεθνείς μαρτυρίες

Η Αρμενική Γενοκτονία, όπως και το Μικρασιατικό Ολοκαύτωμα, αποτελούν μια καλά τεκμηριωμένη ιστορική σελίδα. Η διαφορά όμως είναι ότι ενώ η Αρμενική Γενοκτονία καταχωρήθηκε στη συλλογική μνήμη της ανθρωπότητας και επιχειρήθηκε η διεθνής αναγνώρισή της με αρκετές επιτυχίες, το Μικρασιατικό Ολοκαύτωμα (μέρος του οποίου αποτελεί η Ποντιακή Γενοκτονία) αποσιωπήθηκε και επιχειρήθηκε να λησμονηθεί λόγω της σαφούς πολιτικής του εθνικού κέντρου.

Πλούσιες πάντως είναι οι διεθνείς μαρτυρίες λογοτεχνών, πολιτικών, ιστορικών για τον τρόπο που έγιναν οι μεγάλες εθνικές εκκαθαρίσεις στη μικρασιατική χερσόνησο.
Ο πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Κωνσταντινούπολη Henry Morgenthau στο έργο του "Η τραγωδία της Αρμενίας" (1918) εκφράζει την άποψη ότι υπήρχε "προμελετημένο σχέδιο εξόντωσης".

Γράφει: "Την άνοιξη του 1914, η οθωμανική κυβέρνηση επεξεργάστηκε το σχέδιο για την εξόντωση της αρμενικής φυλής. Καθώς τέσσερις απ' τις Μεγάλες Δυνάμεις πολεμούσαν μεταξύ τους και οι άλλες δύο ήταν σύμμαχοί της, σκέφτηκε πως ήρθε η κατάλληλη στιγμή… Υπέθετε ότι όταν θα είχε φέρει εις πέρας το σχέδιό της, οι Μεγάλες Δυνάμεις θα βρισκόταν μπροστά σ' ένα τετελεσμένο γεγονός και το έγκλημά της θα συγχωρούνταν… Τα γεγονότα που περιγράφονται σ' εκθέσει απολύτως αξιόπιστων αυτοπτών μαρτύρων και που έφτασαν στην Πρεσβεία, ξεπερνούν σε βαρβαρότητα και τις πιο απάνθρωπες πράξεις που είχαν διαπραχτεί ή σχεδιατεί ποτέ στην Παγκόσμια Ιστορία. Οι τουρκικές αρχές είχαν διακόψει την επικοινωνία μεταξύ των επαρχιών και της πρωτεύουσας με την αφελή σκέψη πως θα μπορούσαν να αποτελειώσουν το έγκλημα των αιώνων πριν ο έξω κόσμος προλάβει να το μάθει. Όμως η πληροφορία διέρευσε από τους Προξένους, από τους ιεραποστόλους, από ξένους ταξιδιώτες ακόμη κι από Τούρκους."

Ο Αμερικανός κοινωνιολόγος Irving Horowitz καθηγητής στο πανεπιστήμιο Rutgers θεωρεί ότι η γενοκτονία των Αρμενίων αποτελεί κλασικό παράδειγμα "προσχεδιασμένου εγκλήματος". Στο έργο του "Αφαιρώντας ζωές: Γενοκτονία και κρατική ισχύς" (1980) περιγράφει τη γενοκτονία Σα μια πράξη που όμοιά της Δε βρίσκουμε σ' όλες τις προηγούμενες εποχές και θεωρεί ότι "… η μοίρα των Αρμενίων αποτελεί το ουσιαστικό πρότυπο γενοκτονίας στον 20ο αιώνα."

Ο Winston Churchill, στο βιβλίο του για την ιστορία του Α' Παγκοσμίου Πολέμου υπό τον τίτλο "Η Παγκόσμια Κρίση" (1929) περιγράφει τη γενοκτονία ως εξής: "Το 1915, η τουρκική κυβέρνηση άρχισε και εκτέλεσε χωρίς οίκτο, τις επονείδιστες ομαδικές σφαγές και τους διωγμούς των Αρμενίων από τη Μικρά Ασία. Η εκκαθάριση της φυλής αυτής ήταν τόσο ολοσχερής, όσο θα μπορούσε να είναι ένα σχέδιο τόσο μεγάλης έκτασης. Υπολογίζεται πως πρόκειται για ένα εκατομμύριο διακόσιες πενήντα χιλιάδες Αρμένιους. Δεν υπάρχει εύλογη αμφιβολία για το ότι το έγκλημα αυτό είχε σχεδιασθεί και εκτελεστεί για πολιτικούς λόγους."

Πηγή: pontos-news.gr