Άγαλμα αφηγείται ιστορία για τις Τουρκικές-Αρμενικές σχέσεις
Η "ζωή" ενός μνημείου με στόχο την ενίσχυση της φιλίας με την Αρμενία υπογραμμίζει τη συγκρουόμενη συμπεριφορά της Τουρκίας.
Το γλυπτό διχασμένης ανθρώπινης μορφής που κοιτά προς την πόλη Καρς στην ανατολική Τουρκία είχε στόχο να συμβολίσει την αποξένωση εδώ και έναν αιώνα μεταξύ Τούρκων και Αρμένιων, καθώς επίσης τη λαχτάρα τους για ανανεωμένη φιλία.
Ωστόσο, η μοίρα του Αγάλματος της Ανθρωπότητας, ύψους 35 μέτρων, συμβολίζει τις συγκρουόμενες συμπεριφορές στην Τουρκία για τη συμφιλίωση με την ανατολική γειτονική χώρα.
Οι εργασίες στο μνημείο ξεκίνησαν το 2006. Έχοντας κατασκευαστεί μόλις το μισό, εξετάζεται η κατεδάφισή του. Σε επίσκεψη στην πόλη το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, ο Τούρκος Πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετέτρεψε τη μοίρα του σε διεθνή είδηση όταν χαρακτήρισε το άγαλμα "απεχθές".
"Θέλαμε να κατασκευάσουμε κάτι που θα έφερνε τον κόσμο κοντά", ανέφερε ο Φαίμ Αλιμπέιογλου, ο οποίος ανέθεσε την κατασκευή του μνημείου όταν διατελούσε δήμαρχος της Καρς, στους SETimes.
Η πιο έντονη αιτία διχασμού μεταξύ των δυο χωρών είναι η δολοφονία 1,5 εκατομμυρίου Αρμενίων από Τούρκους κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι Αρμένιοι επιμένουν ότι οι δολοφονίες ήταν γενοκτονία -- χαρακτηρισμός που απορρίπτεται από την Τουρκία.
Ο Αλιμπέιογλου ανέφερε ότι το άγαλμα αποτελεί αντιξιφισμό όχι μόνο προς τα μνημεία γενοκτονίας στην Αρμενία, αλλά επίσης σε μια από τις γειτονικές Τουρκικές πόλεις, την Ιγκντίρ, η οποία φιλοξενεί το Μνημείο και Μουσείο για τη Γενοκτονία. Το μνημείο, ύψους 43 μέτρων, κατασκευάστηκε το 1997 για να τιμήσει τους Τούρκους που σκοτώθηκαν από Αρμένιους στην ίδια σύγκρουση.
"Στόχος ήταν να αποτελέσει εναλλακτική στα μνημεία γενοκτονίας, τα οποία προάγουν τις κακές σχέσεις και είναι σχεδιασμένα να διχάζουν τους δυο λαούς", ανέφερε.
Εν μέσω έντονης αντίθεσης από τοπικούς εθνικιστές, οι οποίοι θεωρούν το άγαμα συνθηκολόγηση στην Αρμενία, η κατασκευή διεκόπη το 2008. Οι πολέμιοι ισχυρίστηκαν ότι υπάρχει παραβίαση στο σχεδιασμό, γεγονός που έχει οδηγήσει στην εντολή για κατεδάφιση.
Οι διπλωματικές σχέσεις έχουν παρεμποδιστεί από το 1993, όταν η Αρμενία ξεκίνησε πόλεμο με το Αζερμπαϊτζάν. Από τότε, τα σύνορα στα οποία βρίσκεται το μνημείο έχουν παραμείνει κλειστά.
Πρωτόκολλα που αποσκοπούν σε εξομάλυνση των σχέσεων τα οποία υπεγράφησαν από τους ηγέτες των δυο χωρών το 2009 δεν έχουν ακόμα επικυρωθεί από τα κοινοβούλια.
Ωστόσο στην Καρς, η οποία θα απολάμβανε τα οικονομικά οφέλη από τα ανοικτά σύνορα, η επιθυμία για συμφιλίωση είναι ισχυρή.
Ο Καάν Σογιάν, συμπρόεδρος του Συμβουλίου Επιχειρηματικής Ανάπτυξης Τουρκίας-Αρμενίας, ανέφερε ότι ενώ ο τρέχον όγκος εθνικού εμπορίου μεταξύ των χωρών κυμαίνεται μεταξύ 200-300 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως, ο αριθμός αυτός μπορεί να αυξηθεί σε πάνω από 1 δισεκατομμύριο δολάρια εάν ανοίξουν τα σύνορα, ενώ το μισό αυτού του ποσού θα περνάει από πόλεις όπως η Καρς.
Το κλείσιμο κατέπνιξε το φυσικό ρόλο της πόλης ως περιφερειακό κέντρο μεταφορών, ενώ η βελτίωση των σχέσεων μπορεί να παρακινήσει συρροή Αρμένιων τουριστών σε ιστορικούς χώρους, όπως τα χαλάσματα της πόλης Ανί, ανέφερε ο Σογιάν.
"Η Καρς αποτελούσε πάντα κέντρο συσχετίσεων μεταξύ διαφορετικών χωρών και εθνικών ομάδων", ανέφερε στους SETimes. "Πρέπει να υπάρξει αναβίωση αυτής της παλιάς συμπεριφοράς. Ο εθνικός διχασμός δεν βοήθησε ποτέ καμία περιοχή".
Ο Ρόμπερ Κόπτας, αρχισυντάκτης της Τουρκικής-Αρμένιας εφημερίδας Agos, αναφέρει ότι η απόφαση για κατασκευή του μνημείου, και τώρα καταστροφή του, έχει να κάνει περισσότερο με την εγχώρια Τουρκική πολιτική παρά με την παρακωλυμένη επαναπροσέγγιση με την Αρμενία.
"Επρόκειτο για πολιτικό άγαλμα", ανέφερε.
Ο Σενγκίζ Ακτάρ, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Bahcesehir της Ιστανμπούλ, αναφέρει ότι η απόφαση για κατεδάφιση του μνημείου είναι αποφασιστική.
"Δίνει σαφή εικόνα για το πόσο χαμηλά στον κατάλογο των προτεραιοτήτων είναι η Αρμενία για την κυβέρνηση", δήλωσε στους SETimes.
Πηγή: setimes.com