Η Τουρκο-Αρμένικη Ζυρίχη

Ολες οι μεγάλες δυνάμεις του πλανήτη (πλην Κίνας...) έπεσαν πάνω στον Αρμένιο πρόεδρο Σερζ Σαρκισιάν για να τον υποχρεώσουν να υπογράψει σήμερα στη Ζυρίχη την εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία. Κλείνοντας τα αυτιά του στις διαμαρτυρίες 5,7 εκατομμυρίων της Αρμενικής Διασποράς, που τον λοιδορούν ως «προδότη» και «ιστορικό νεκροθάφτη» των 1,5 εκατομμυρίου θυμάτων της Γενοκτονίας του 1915.

Τα δύο ιστορικά πρωτόκολλα της Ζυρίχης αποκαθιστούν τις διπλωματικές σχέσεις Τουρκίας - Αρμενίας, εξυπηρετώντας ταυτόχρονα τα οικονομικά συμφέροντα των δύο χωρών και διευκολύνοντας τα ενεργειακά σχέδια των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Ευρώπης στον Καύκασο.

Οι αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου θα διέρχονται από «ειρηνικό περιβάλλον και ανοιχτά σύνορα», ενώ το απομονωμένο αρμενικό κράτος των 3,2 εκατομμυρίων θα συνδεθεί εμπορικά με τη Δύση μέσω Τουρκίας. Παράλληλα η Τουρκία δείχνει καλό πρόσωπο στην ΕΕ και κλείνει ακόμη ένα μέτωπο στον περίγυρό της.

Για όλους τους παραπάνω λόγους ανακοίνωσαν ότι θα παραστούν (σαν άτυποι εγγυητές) στη Ζυρίχη οι υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ Χ. Κλίντον, της Ρωσίας Σ. Λαβρόβ, της Γαλλίας Μπ. Κουσνέρ και ο διπλωματικός επικεφαλής της ΕΕ Χαβιέ Σολάνα. Κυριολεκτικά η τελευταία πράξη ειρήνης του Α Παγκοσμίου Πολέμου!

«Οταν οι δύο υπουργοί Εξωτερικών καθίσουν να υπογράψουν το πρωτόκολλο στην Ελβετία, θα εύχονται να μην τρέξει αίμα από τα στιλό τους αντί για μελάνι», έγραψε, ωστόσο, στην Independent ο Ρόμπερτ Φισκ.

«Η αιώνια έχθρα μας με την Τουρκία θα τερματιστεί μόνο όταν η τουρκική κυβέρνηση αναγνωρίσει τη Γενοκτονία», είπε στη «Ηurriyet» o Αρά Χατσατουριάν, εκδότης της μεγαλύτερης αρμενικής εφημερίδας στις ΗΠΑ (Asbarez Daily News). Παράλληλα ο Καναδο-αρμένιος αναλυτής Ραζμίρ Πανοσιάν προειδοποίησε όλες τις πλευρές «να μην περιμένουν σύντομη επούλωση ενός τόσο βαθιού ιστορικού τραύματος». Τάχθηκε, ωστόσο, υπέρ της συνέχισης του αρμενο-τουρκικού διαλόγου.

Ενδεικτικό των τρομακτικών εσωτερικών πιέσεων που δέχεται ο Σαρκισιάν ήταν το γεγονός ότι μέχρι χθες το απόγευμα ούτε το Ερεβάν ούτε η ελβετική κυβέρνηση είχαν ανακοινώσει επίσημα την οριστική υπογραφή του πρωτοκόλλου.

Δυσκολίες, όμως, από εθνικιστικούς κύκλους αντιμετωπίζει και η κυβέρνηση Ερντογάν, που θέλει παραχωρήσεις από την Αρμενία στο θέμα του Ναγκόρνο Καραμπάχ (του αρμενικού θύλακα στο έδαφος του τουρκογενούς Αζερμπαϊτζάν, που κατέχει στρατιωτικά η Αρμενία από το 1992).

Γι αυτόν τον σκοπό ο Σαρκισιάν και ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάν Αλίεβ, σύρθηκαν κυριολεκτικά σε μια «εποικοδομητική» συνάντηση στο ουδέτερο έδαφος της Μολδαβίας, στην κατοικία του Αμερικανού πρέσβη και με τις ευλογίες του Ρώσου προέδρου Μεντβέντεβ, έτσι ώστε να μην πάει κάτι στραβά στη Ζυρίχη.

Η «Ηurriyet» αποκάλυψε ότι το πρώτο αρμενο-τουρκικό πρωτόκολλο αφορά τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων και το δεύτερο την περαιτέρω ανάπτυξής τους, εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος.

Αργότερα θα έλθουν τα δύσκολα, όταν η συμφωνία θα πρέπει να κυρωθεί από τα κοινοβούλια του Ερεβάν και της Αγκυρας.

Πάντως η διπλωματία του ποδοσφαίρου καλείται να παίξει και αυτήν τη φορά τον ρόλο της. Οπως πέρυσι τον Σεπτέμβριο ο Αμπντουλάχ Γκιουλ πήγε στο Ερεβάν για τον προκριματικό αγώνα Παγκοσμίου Κυπέλλου Αρμενίας - Τουρκίας, έτσι και τώρα ο Σαρκισιάν καλείται να παραβρεθεί στη ρεβάνς, που θα γίνει στην Προύσα την Τετάρτη 14 Οκτωβρίου. Ούτε παραγγελία στη FIFA να είχε γίνει η κλήρωση!