Κρίση χωρίς προηγούμενο στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας

Σε τεντωμένο σχοινί οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, μετά την αναγνώριση ως γενοκτονία τις μαζικές δολοφονίες Αρμενίων από τον Τουρκικό Στρατό κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Με ψήφους 23 υπέρ έναντι 22 κατά ενεκρίθη από τα μέλη της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων η γενοκτονία των Αρμενίων.

Μετά τη λήξη της ψηφοφορίας τα αμερικανικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης έκαναν λόγο για ιστορική κρίση στις σχέσεις των δύο χωρών. Ο Τούρκος πρόεδρος, Abdullah Gül προέβη μάλιστα σε μια σκληρή δήλωση. «Η Τουρκία δεν θα ευθύνεται στο εξής για το αποτέλεσμα που θα προκαλέσει αυτή η απόφαση».

Μετά την έγκριση της επιτροπής των εξωτερικών υποθέσεων, το σχέδιο ψηφίσματος για την αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων το 1915 θα πρέπει στη συνέχεια να περάσει από την έγκριση της ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων, της Γερουσίας και του Αμερικανού προέδρου.

Εκτιμάται ότι αυτή τη φορά το εβραϊκό λόμπι και η Αμερικανίδα Υπουργός Εξωτερικών, Hillary Clinton, δεν υποστήριξαν την τουρκική πλευρά. Επίσης δεν ήταν ξεκάθαρη και η θέση του προέδρου Obama. Από την πλευρά του ο πρόεδρος της επιτροπής των εξωτερικών υποθέσεων δήλωσε χαρακτηριστικά: « έφτασε η ώρα της αναγνώρισης».

Έντονες αντιδράσεις της Τουρκίας

Σε αυτή την εξέλιξη, άμεση ήταν η αντίδραση της τουρκικής κυβέρνησης. Εξέδωσε μια ανακοίνωση με την οποία καταδικάζει την απόφαση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων. Ήδη κλήθηκε για διαβουλεύσεις στην Άγκυρα ο Τούρκος πρέσβης, Ναμίκ Ταν, στις ΗΠΑ.

Η ανακοίνωση που εκδόθηκε μερικά λεπτά μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος της ψηφοφορίας στην Επιτροπή έχει ως εξής:

"Η Τουρκία δέχθηκε με λύπη το σχέδιο απόφασης που εγκρίθηκε σήμερα εκ μέρους της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ. Καταδικάζουμε το σχέδιο αυτό που κατηγορεί την Τουρκία για ένα έγκλημα που δεν έχει διαπράξει.

Όσοι στήριξαν το σχέδιο αυτό, παρέβλεψαν τις ιστορικές πραγματικότητες και τη διχογνωμία που υπάρχει επί του θέματος μεταξύ των ειδικών ιστορικών και υιοθέτησαν, με πολιτικά κριτήρια, μία λανθασμένη και άδικη στάση.

Το σχέδιο απόφασης πέρα από τα συγκεκριμένα ιστορικά λάθη που περιέχει σχετικά με τα γεγονότα του 1915, συντάχθηκε με μία εξ' ολοκλήρου μονομερή προσέγγιση. Η Τουρκία πιστεύει ότι τα πικρά γεγονότα που έζησε το σύνολο του λαού της Μικρασίας κατά την Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο θα πρέπει να εξεταστούν από ιστορικούς, δίχως προκατάληψη, με επιστημονικές μεθόδους και με βάση τις ιστορικές πηγές και τα αρχεία.

Η επέμβαση των πολιτικών στο αντικείμενο των ιστορικών δημιουργεί πάντα αρνητικές επιδράσεις. Κατά τις πρωτοβουλίες μας σχετικά με το θέμα, είχε υπογραμμιστεί ξεκάθαρα ότι η έγκριση του σχεδίου απόφασης από την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων, θα οδηγήσει σε ανεπιθύμητα αποτελέσματα.

Εκφράζουμε σοβαρή ανησυχία για το ότι το σχέδιο απόφασης που εγκρίθηκε από την Επιτροπή παρ' όλες τις προειδοποιήσεις μας θα ζημιώσει τις σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και των ΗΠΑ και θα ανακόψει τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ της Τουρκίας και της Αρμενίας.