Menu

The Armenian Portal in Bulgaria

General Information

Armenians have lived in the lands of today's Bulgarian as early as the foundation of the Bulgarian state on the Balkans. However, there is scarce information about the number of Armenians until the end of the XIX century. In 1881, at the first census of the Bulgarian population, the number of Armenians was 3,440. After the massacres in the Ottoman Empire during the period 1894 to 1915, and the Ottoman-Greek war in 1922, thousands of refugees sought asylum in Bulgaria. Thus the number of Armenians rapidly grew to 47,000.

Towards the end of the last century, the Armenian Portal in Bulgaria amounted to 22,000 people. This number has approximately doubled as a result of the settlement of a fresh wave of refugees from Armenia during the last decade. Since its establishment, the Armenian Portal in Bulgaria has been leading diverse and extensive public life by actively participating in all fields of the country's economic, cultural, and social life.

 

Source: armenians.orionbg.net

Διαβάστε περισσότερα...

Τα υπέροχα Κορκ: μύθοι και πραγματικότητες

Ο βασιλιάς Ερρίκος Η΄ της Αγγλίας, γνωστός για τις πολλές γυναίκες του και την αδυναμία του στην καλή ζωή, δεν δίστασε να καθαιρέσει τον έμπιστό του Καρδινάλιο Γουλσι από το υψηλότερο κυβερνητικό αξίωμα, προσβλέποντας στην οικειοποίηση των πολύτιμων χαλιών του.

Από τους πρώτους γνωστούς συλλέκτες, ο καρδινάλιος προμηθευόταν τα χαλιά από την αγορά της Βενετίας. Μετά το θάνατό του, μία μοναδική στον κόσμο συλλογή 800 και πλέον ακριβοκέντητων χαλιών - ανάμεσά τους και πολλά αρμενικά - γλίτωσαν από τα χέρια του επιπόλαιου Μονάρχη και βρίσκονται σήμερα σε μουσεία και επαύλεις ευγενών ανά την Ευρώπη.

Σίγουρα, δεν είναι λίγοι οι μύθοι, οι παραδόσεις και τα μυστήρια που είναι συνυφασμένοι με τους αρμενικούς τάπητες.

Την εποχή του Κροίσου, στα παλάτια της Λυδίας και τον τεράστιο ναό της Φρυγικής θεότητας Κυβέλης, μόνο μέλη της βασιλικής οικογενείας είχαν το δικαίωμα να πατήσουν στα χαλιά που είχαν υφανθεί από τους αρμένιους αριστοτέχνες της Περσίας.

Γνωστή είναι και η ιστορία της όμορφης βασίλισσας Κλεοπάτρας, που τυλίχτηκε μέσα σε ένα κατακόκκινο ανατολίτικο χαλί και διέταξε τους στρατιώτες της να την παραδώσουν στον Ιούλιο Καίσαρα που βρισκόταν στο νησί του Φάρου της Αλεξάνδρειας.

Κατά πόσο οι παραπάνω μύθοι αντιστοιχούν στην ιστορική πραγματικότητα ή όχι, είναι δύσκολο κανείς να διαπιστώσει. Αυτό που επαληθεύεται πάντως, από καταγραφές πολλών ιστορικών, γεωγράφων και περιηγητών είναι ότι από την αρχαιότητα, η ταπητουργία ήταν ιδιαίτερα ανεπτυγμένη στην Αρμενία και τα «κορκ» (το αρχικό όνομα των αρμενικών ταπήτων) εκτιμούνταν σε όλη την Ευρασία. Ακόμα και στην Περσία και τα αραβικά εδάφη, όπου υπήρχε μια ξεχωριστή παράδοση στο χαλί.

Σε ανάγλυφη επιγραφή του 714 π.Χ, ο βασιλιάς της Ασσυρίας Σαργόν Β’ (722 - 705 π.Χ.), κάνει ειδική αναφορά στα 130 πολύχρωμα υφάσματα, τα ενδύματα από λινάρι και τα αμέτρητα κοπάδια προβάτων που λαφυραγώγησε από το βασίλειο των Ουραρτού.

Ο Ηρόδοτος (485 - 425 π.Χ.), γράφει για τους κατοίκους του Καυκάσου που «έβαφαν το μαλλί με διάφορες φυτικές ουσίες, που δεν έχαναν ποτέ το λαμπρό τους χρώμα…»

Ενώ αιώνες αργότερα, κατά τον 10 αιώνα μ.Χ , άραβες ιστορικοί (Αλ Μουκάντασι, Αλ Φακίχ) αναφέρουν για τη χρήση του χρώματος «κιρμίζ» (πορφυρό- κόκκινο) στην αρμενική ταπητουργία. Στην Αρμενία, αυτό το χρώμα ονομάστηκε «βορτάν καρμίρ» (κόκκινο του σκώληκα). Παραγόταν από ένα κόκκινο σκουλήκι που ζει στο χώμα και βρίσκεται μόνο στην κοιλάδα του Αραράτ.

 

Τα αρμενικά χαλιά στον αραβικό κόσμο

 

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας των Βαγρατίδων (Πακραντουνί), μεταξύ 9ου και 11ου αιώνα, χάριν στις αυξημένες εμπορικές σχέσεις με την ακμάζουσα αραβική αυτοκρατορία, τα αρμενικά υφαντά δοξάστηκαν από το βασίλειο της Βουλγαρίας του Βόλγα ως την Τουρκμενία και από τη Βαγδάτη ως την Κωνσταντινούπολη.

Σύμφωνα με πολλούς ιστορικούς (Αλ Χαμαβί, Αλ Μπακουβί, Αμπού Αβνά), από το σπουδαίο κέντρο της αρμενικής ταπητουργίας Καρίν (αργότερα Ερζερούμ), που οι Άραβες ονόμασαν «Καλι-κάλα» (η πόλη των χαλιών), προέρχεται και η λέξη «χαλί», η οποία ακούγεται με τον ίδιο τρόπο στα αραβικά και τα τουρκικά.

Με το πέρασμα των χρόνων τα «κορκ» έγιναν συνώνυμα της άριστης και εκλεπτυσμένης ποιότητας, που καταδεικνύουν τον πλούτο και την αφθονία.

Συχνά, οι Χαλίφηδες λάμβαναν τον ετήσιο φόρο τους από τους Αρμένιους σε πολύτιμους τάπητες, που πολλές φορές χρειάζονταν και χρόνια για να τελειοποιηθούν.

Από τον επιτετραμμένο του χαλίφη της Βαγδάτης, Ιμπν Φαντλάν, στο ισχυρό και ακμάζων βασίλειο της Βουλγαρίας του Βόλγα, το 10ο αιώνα, μαθαίνουμε για τους εξαίσιους αρμένιους τεχνίτες που ύφαιναν τα χαλιά της τεράστιας σκηνής του Χαν, που στέγαζε πάνω από χίλιους πολεμιστές. Ενώ, σύμφωνα με τον άραβα ιστορικό και γεωγράφο του 10ου αιώνα Αλ Μασουντί, πουθενά δεν υπήρχαν παρόμοια χαλιά με αυτά που ύφαιναν στο Αρτσάχ, τα οποία μόνο με έργα υψηλής τέχνης θα μπορούσαν να συγκριθούν.

 

Ανάπτυξη της ταπητουργίας και διάδοση των χαλιών στην Ευρώπη

 

Κατά τα μεσαιωνικά χρόνια, πολλές πόλεις της ιστορικής Αρμενίας, όπως το Ντβίν, το Αρτασάτ, το Αννί, και το Καρίν, όντας τοποθετημένες σε κύριες εμπορικές οδούς προς την Άπω ανατολή, εξελίχθηκαν σε σημαντικά εμπορικά κέντρα της περιοχής. Παράλληλα, διαθέτοντας την απαραίτητη αφθονία σε πηγές πρώτων υλών, ανέπτυξαν σε μεγάλο βαθμό την τεχνοτροπία επεξεργασίας του μαλλιού και των χρωστικών ουσιών. Ήταν η χρυσή εποχή της αρμενικής μικρογραφίας, όταν αρμένιοι μινιατουρίστες παρασκεύαζαν ένα μεγάλο φάσμα φυσικών χρωμάτων και αποχρώσεων, που κυμαίνεται από το φίνο ρόζ ως το βαθυσκότεινο βιολετί. Ξακουστά ήταν τα εργαστήρια της πόλης του Αρτασάτ, όπου οι άνθρωποι μάζευαν σκουλήκια και βότανα, τα έβραζαν στη φωτιά και με το χρώμα που παραγόταν, έβαφαν το μαλλί.

Την ίδια περίοδο, στη Μικρά Ασία του Βυζαντίου, μαζί με τις οικοτεχνίες όλων των ειδών πολύ διαδεδομένες ήταν και οι υφαντικές τέχνες.

Σχεδόν σε κάθε πόλη, χωριό ή οικισμό οι κάτοικοι ασχολούνταν με την υφαντουργία. Ύφαιναν κουρτίνες, καλύμματα αλόγων, τσάντες για αλάτι, κουβέρτες και χαλιά. Τα κορίτσια από πολύ μικρά εξοικειώνονταν με αυτή την τέχνη και μέχρι το γάμο τους, ύφαιναν από μόνες τους την προίκα τους. Τόσο πολύ είχαν συνδεθεί οι υφαντικές τέχνες και η ταπητουργία με τον τρόπο ζωής των ανθρώπων, που σχεδόν σε κάθε σπίτι υπήρχε και ένας αργαλειός.

Στην εντυπωσιακή ανάπτυξη της ταπητουργίας στην περιοχή, αναφέρεται και ο Μάρκο Πόλο. Διασχίζοντας τη Μικρά Ασία κατά το 13ο αιώνα, ο Ενετός εξερευνητής γράφει με ιδιαίτερο ενθουσιασμό για τους Αρμένιους και τους Έλληνες του Ικονίου της Καισαρείας και της Σεβάστειας, που εξειδικεύονταν στην παραγωγή του πορφυροκόκκινου μεταξιού και ύφαιναν τα πιο όμορφα και λαμπερά χαλιά στον κόσμο.

Εκείνη την εποχή, η φήμη των «κορκ» είχε ξεκινήσει είδη να εξαπλώνεται στην Ευρώπη. Μεγάλες ποσότητες χαλιών εξάγονταν από αρμένιους εμπόρους της Κύπρου, της Δυτικής Αρμενίας, της Περσίας και του Αρμενικού βασιλείου της Κιλικίας προς τις αγορές της Φλωρεντίας, της Βενετίας και πολλών άλλων ευρωπαϊκών πόλεων.

 

Χαρακτηριστικά & Ιδιαιτερότητες

 

Στις αρχές του 20ού αιώνα, η ταπητουργία ήταν μια από τις βασικότερες δραστηριότητες των Αρμενίων της Ανατολίας. Χιλιάδες χαλιά που παράγονταν στους αργαλειούς της Καισαρείας, της Σεβαστείας του Ικονίου, του Βαν, του Μους και του Σασούν, πωλούνταν στις αγορές της Ευρώπης και της Αμερικής και η Δυτική Αρμενία αποτελούσε, εκ των κυριοτέρων εξαγωγέων χαλιού στον κόσμο.

Κατά τη διάρκεια των εκτοπίσεων του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, μια διακριτή, αρχέγονη παράδοση στην ταπητουργία διακόπηκε βίαια, όπως έγινε άλλωστε και με πολλές άλλες βιοτεχνίες. Μαζί με την ολοκληρωτική καταστροφή της αρμενικής ζωής στην Ανατολία, λεηλατήθηκαν και χάθηκαν επίσης πολλά οικογενειακά κειμήλια, που σώζονταν από τα βάθη των αιώνων.

Ένα νέο ενδιαφέρον που εμφανίστηκε τις τελευταίες δύο δεκαετίες, για την ιστορία και τη μορφολογία των αρμενικών χαλιών, οδήγησε πολλούς ερευνητές στην μελέτη της ταυτότητας και των χαρακτηριστικών τους ιδιαιτεροτήτων. Πολλές φορές στην ιστορία, λόγω της ομοιότητάς τους ή από το μεσάζοντα που τα εμπορευόταν, χαλιά που προέρχονταν από αρμένιους τεχνίτες έχουν λανθασμένα καταχωρηθεί σαν περσικά, τουρκικά ή και ισλαμικά.

Σε γενικές γραμμές, τα αρμενικά χαλιά εντάσσονται στο Καυκασιανό τύπο, με ζωηρά χρώματα και μεγάλα γεωμετρικά σχέδια.

Ξεχωρίζουν από τις έντονες, βαθιές αποχρώσεις του πορφυρού κόκκινου, τη θεματική των σχεδίων και πολλές φορές από τις επιγραφές με αρμενικά γράμματα που εμπεριέχουν. Πρακτική που κατά τους ερευνητές ξεκίνησε να εμφανίζεται κατά το 15ο αιώνα, για να διευκρινίζεται ξεκάθαρα ο τόπος προέλευσης του προϊόντος στις ευρωπαικές αγορές.

Στη θεματολογία των αναπαραστάσεων συναντάμε μια τεράστια ποικιλία σχεδίων, από το φυτικό και το ζωικό βασίλειο. Εργαλεία, οικιακά σκεύη και αντικείμενα που σχετίζονται με κάθε πτυχή της ζωής.

Ιερά σύμβολα και ιδεογράμματα αντανακλούν την πίστη και τις αντιλήψεις των αρχαίων προγόνων των Αρμενίων και εναλλάσσονται απεριόριστες φορές, σε παρεμφερή και μεταβαλλόμενα μοτίβα.

Συχνά παρατηρούμε την απεικόνιση ενός δισκοειδούς σχεδίου στο κέντρο, που συμβολίζει τον ζωοδότη ήλιο, πλαισιωμένο από διάφορα αιθέρια πουλιά - προάγγελούς του. Το δέντρο της ζωής και την άνθιση των λουλουδιών, να αποθεώνουν τις αιώνιες αξίες της οικογένειας και της γονιμότητας.

Εντυπωσιακά είναι τα χαλιά του δράκου ή «βισαπακόρκ», όπου σχέδια του - προστάτη του νερού- δράκου, διαπλέκονται με πουλιά του φοίνικα, μυθικά και υπαρκτά ζώα και άλλα στοιχεία της φύσης.

Περίοπτη θέση κατέχουν οι αετοί, σύμβολο δύναμης και διορατικότητας της αρχαίας αρμενικής δυναστείας των Αρταξιδών.

Και ο αρμενικός σταυρός, ανάμεσα σε διάφορα ζώα και διαπλεκόμενα κλαδιά.

Σε μοτίβα παρόμοια με αυτά που συναντάμε στις μινιατούρες, τα χατσκάρ (ταφόπλακες) και τις ανάγλυφες αναπαραστάσεις στις ιστορικές αρμενικές εκκλησίες. Αρμενικούς τάπητες μεγάλης ιστορικής αξίας, που χρονολογούνται κυρίως μεταξύ 13ου και 20ου αιώνα, συναντάμε σήμερα στα μεγαλύτερα μουσεία τέχνης της Ευρώπης, το μουσείο Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης, το μουσείο Ισλαμικής τέχνης της Κωνσταντινούπολης και φυσικά, σε εκτενής αναφορά, στο μουσείο Λαϊκής τέχνης του Ερεβάν.

 

Πηγή: armenika.gr

Διαβάστε περισσότερα...
Συνδρομή σε αυτήν την τροφοδοσία RSS

Στον διαδικτυακό τόπο μας χρησιμοποιούμε Cookies με σκοπό τη βελτίωση της online εμπειρίας σας. Επιλέγοντας να συνεχίσετε την περιήγησή σας σε αυτόν, αποδέχεστε αυτομάτως τη χρήση των cookies. Περισσότερα...

Πολιτική Απορρήτου - Όροι Χρήσης - Περιορισμός Ευθύνης - Επικοινωνία Σχετικά με Προσωπικά Δεδομένα
Αποδέχομαι