Menu

Η μοναξιά του ναού των Αρμενίων Σουρπ Κεβόρκ στο Μαρντίν της Τουρκίας

Στα μέσα της εβδομάδας άνδρες των τουρκικών ειδικών δυνάμεων εισέβαλαν στον προαύλιο χώρο της Αρμενικής Καθολικής Εκκλησίας του 5ου αιώνα Σουρπ Κεβόρκ (Αϊ-Γιώργης) στο Μαρντίν, σπάζοντας την κεντρική πόρτα του ναού. Η ευρύτερη περιοχή είναι ταραγμένη καθώς καθημερινά διεξάγονται μάχες μεταξύ τουρκικών ενόπλων δυνάμεων και Κούρδων ανταρτών.

Με αφορμή τη νέα δυστυχή περιπέτεια του ναού των Αρμενίων, το pontos-news.gr αναδημοσιεύει σε δική του μετάφραση (από τα αγγλικά) άρθρο της ιστορικής εφημερίδας Agos της Πόλης, που εκδίδεται στα αρμενικά και τα τουρκικά. Το άρθρο φωτίζει το πρόσωπο του κλειδούχου της εκκλησίας, του μοναχικού Ναΐφ του σιδερά. Οι αδημοσίευτες μέχρι τώρα φωτογραφίες της εκκλησίας, που είναι γνωστή και ως «Γκαρμίρ», τραβήχτηκαν το 2012 από τον Αρχιεπίσκοπο Κεβόρκ Ασαντουριάν κατά την επίσκεψή του εκεί.

Ο σιδεράς Ναΐφ είναι ένα... ίχνος στους δρόμους του Ντέρικ, από τους Αρμενίους που μέχρι το 1915 ζούσαν εκεί. Στο Ντέρικ όλοι ξέρουν πού είναι το μαγαζί του. Λένε: «ο σιδεράς Ναΐφ είναι ο μόνος εδώ». Ο Ναΐφ και η γυναίκα του Γιούρσαλι είναι οι τελευταίοι Αρμένιοι στο Ντέρικ.

Ο Ναΐφ κάθεται με τους γείτονές τους μαγαζάτορες μπροστά στο σιδεράδικό του. Οι γείτονες μιλούν μπροστά του και όλοι λένε το ίδιο: «Ο σιδεράς Ναΐφ είναι ο μόνος εδώ». Η μοναξιά του διάσημου σιδερά Ναΐφ βρίσκει φωνή σε αυτές τις λέξεις ξανά.

Τους χαιρετά όλους ο Ναΐφ στο δρόμο και μαζί πάμε στο σπίτι του. Το κλειδί της εκκλησίας είναι στο σπίτι. «Οι γείτονες έχουν το κλειδί του κήπου αλλά το κλειδί της εκκλησίας δεν το δίνω σε κανέναν». Η γυναίκα του τον καλωσορίζει στο σπίτι. Διακόπτει τη συνομιλία της με τους γείτονες. «Κανείς δεν έμεινε εδώ. Κάποτε κάποιος περνούσε πότε πότε αλλά τώρα δεν έρχεται κανείς». Είναι προφανές γιατί ο κόσμος έφυγε από το Ντέρικ. Όταν τους ρωτάμε γιατί αυτοί δεν έφυγαν, λένε: «Δεν έχουμε παιδιά. Δουλεύουμε εδώ. Δεν χρειάζεται να φύγουμε». Εξηγεί τη σημασία τού να έχεις παιδιά. «Τα παιδιά πρέπει να πάνε σχολείο. Εδώ δεν υπάρχει. Όταν τα παιδιά τους μεγάλωσαν, οι άνθρωποι έφυγαν για την Κωνσταντινούπολη».

 

Μέχρι το 1915 υπήρχαν 1.084 αρμενικά σχολεία στην επικράτεια της Τουρκίας και τώρα έχουν απομείνει 16, όλα στην Κωνσταντινούπολη.

Μετά την επίσκεψη στο σπίτι τους, πηγαίνουμε στην εκκλησία. Καθώς διασχίζουμε τους στενούς δρόμους του Ντέρικ, ο Ναΐφ λέει: «Εδώ έμεναν οι άνθρωποί μας». Δεν λέει τίποτα για το φευγιό τους, ενώ πιστεύει ότι οι περισσότεροι δεν θα επιστρέψουν. Νιώθει όμως απογοητευμένος που δεν τον επισκέπτονται πότε πότε.

Η αρχιτεκτονική της εκκλησίας του Σουρπ Κεβόρκ μοιάζει με εκείνη των σπιτιών. Με την πρώτη ματιά μοιάζει με σπίτι. Ο κήπος της είναι ανοιχτός. Η οικογένεια Γκερινέν που ζει απέναντι από το ναό μιλά με επισκέπτες στον κήπο. Εκεί τους υποδέχεται. Τα παιδιά παίζουν στον γεμάτο δέντρα κήπο.

Ο σιδεράς Ναΐφ ξεκλειδώνει την πόρτα της εκκλησίας σαν να ήταν το σπίτι του. Και ξαναλέει: «Οι γείτονες έχουν το κλειδί του κήπου αλλά το κλειδί της εκκλησίας δεν το δίνω σε κανέναν». Προστατεύει την εκκλησία σαν να ήταν το σπίτι του.

«Το κλειδί το έχω 15 χρόνια. Δεν είναι καν εκκλησία· είναι καταχωρισμένη σαν σπίτι. Την αγοράσαμε. Κάποτε την χρησιμοποιούσαν για στάβλο. Ήταν σε άθλια κατάσταση όταν την αγοράσαμε. Ποτέ δεν την φρόντισαν. Την καθαρίσαμε με τους γείτονες και τους είμαι ευγνώμων γι’ αυτό. Είχαμε έναν ιερέα στο Ντιγιάρμπακιρ και περνούσε κάθε τόσο. Κάναμε λειτουργίες. Τώρα δεν υπάρχει παπάς στο Ντιγιάρμπακιρ. Τότε άρχισε να έρχεται και κόσμος από την Τουρκία. Μια φορά το χρόνο. Παλιά ερχόντουσαν πολλοί, αλλά τώρα πολύ λιγότεροι».

Μου δείχνει τα τεράστια δέντρα στον κήπο και λέει: «Εμείς τα φυτέψαμε». Έπειτα γυρίζει στον εξωτερικό τοίχο της εκκλησίας και λέει παραπονεμένος: «Σοβάντισαν τους πέτρινους τοίχους. Χάλια είναι το πάνω μέρος. Εξήγησα την κατάσταση στο Πατριαρχείο όταν ήρθαν από την Πόλη. Μου είπαν να βρω κάποιον να το διορθώσει. Βρήκα κάποιους και περιμένω να μου πουν πόσο θα κοστίσει· δεν μου είπαν ακόμα, δεν έχουν απαντήσει».

Συνεχίζουμε τη συζήτησή μας στον κήπο. Η Χατούν Γκερινέν είναι περίπου 70 χρονών. Κάθεται με τα παιδιά και κάποιους φίλους. Η κόρη της δείχνει τον σιδερά Ναΐφ και λέει: «Είναι οι μόνοι που έμειναν. Ήταν πολλοί παλιά. Έρχονταν από γειτονικές επαρχίες για τις λειτουργίες. Τώρα δεν έχει μείνει κανείς. Είμαστε μουσουλμάνοι αλλά αυτός είναι τόπος λατρείας. Ήταν σε πολύ κακή κατάσταση. Δεν μπορούμε να τον αφήσουμε έτσι».

Η μεγαλύτερη έγνοια του σιδερά Ναΐφ, που μέρα με τη μέρα είναι όλο και πιο μόνος, αλλά και των γειτόνων του, είναι να μην αφεθεί η εκκλησία στην τύχη της όταν εκείνοι θα έχουν φύγει... 

 

  • Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της Κωνσταντινούπολης Agos, στις 11 Οκτωβρίου 2013. Οι φωτογραφίες ανέβηκαν στο facebook.com/armenika.greece.

 

 

 

Πηγή: pontos-news.gr

Διαβάστε περισσότερα...
Συνδρομή σε αυτήν την τροφοδοσία RSS

Στον διαδικτυακό τόπο μας χρησιμοποιούμε Cookies με σκοπό τη βελτίωση της online εμπειρίας σας. Επιλέγοντας να συνεχίσετε την περιήγησή σας σε αυτόν, αποδέχεστε αυτομάτως τη χρήση των cookies. Περισσότερα...

Πολιτική Απορρήτου - Όροι Χρήσης - Περιορισμός Ευθύνης - Επικοινωνία Σχετικά με Προσωπικά Δεδομένα
Αποδέχομαι