Με κεντρική πολιτική εκδήλωση στο κέντρο της Αθήνας και κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη ολοκληρώθηκαν το μεσημέρι της Κυριακής οι εκδηλώσεις για την 95η επέτειο της γενοκτονίας των Αρμενίων το 1915. Ανάλογες εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στη Θεσσαλονίκη και την Κομοτηνή.

Παρούσα στην εκδήλωση της Αθήνας, η πολιτική ηγεσία της χώρας και εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι εκδηλώσεις στην Αθήνα πραγματοποιήθηκαν υπό την αιγίδα της Νομαρχίας Αθηνών.

Κεντρικό τιμώμενο πρόσωπο της εκδήλωσης ήταν ο πρώην πρόεδρος της Βουλής Απόστολος Κακλαμάνης, αφού επί προεδρίας του και με δικούς του αγώνες ψηφίσθηκε από το ελληνικό Κοινοβούλιο στις 25 Απριλίου 1996 ο νόμος με τον οποίον αναγνωρίσθηκε η γενοκτονία των Αρμενίων.

Σε 22 κράτη έχει αναγνωρισθεί μέχρι σήμερα η γενοκτονία με νόμους ή ψηφίσματα (Σουηδία, ΗΠΑ, Χιλή, Πολωνία, Γερμανία, Βενεζουέλα, Λιθουανία, Αργεντινή, Ουρουγουάη, Καναδάς, Σλοβακία, Ολλανδία, Ελβετία, Καναδάς, Γαλλία, Λίβανος, Βατικανό, Ιταλία, Βέλγιο, Ελλάδα, Ρωσία, Κύπρος).

Τελευταία αναγνωρίσθηκε από τη σουηδική Βουλή στις 11 Μαρτίου, ενώ στις 4 Μαρτίου είχε προηγηθεί ψήφισμα της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ. Επίσης έχουν υπάρξει έξι ψηφίσματα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δυο από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης και επτά ψηφίσματα διεθνών οργανισμών.

Ο κ. Κακλαμάνης τιμήθηκε με το μετάλλιο τιμής της Δημοκρατίας της Αρμενίας, που του απέμεινε στη διάρκεια της εκδήλωσης ο πρέσβης της Αρμενίας Γκαγκίκ Γαλατσιάν.

Τόσο ο κ. Κακλαμάνης με το λόγο του, όσο και οι παρευρισκόμενοι με χειροκροτήματα, επιδοκίμασαν τον πάγωμα των πρωτοκόλλων Αρμενίας-Τουρκίας από την Αρμενία. Όπως σημείωσε ο κ. Κακλαμάνης «με αυτή την απόφαση η Αρμενία απάντησε στην προκλητική άρνηση αναγνώρισης της γενοκτονίας από την Τουρκία. Συγχρόνως σηματοδοτεί την άρνηση παραίτησης του αρμενικού έθνους από τα ιστορικά εδάφη του στο Ναγκόρνο Καραμπάχ».

Οξύτατη κριτική άσκησαν ο κ. Κακλαμάνης και άλλοι ομιλητές στη στάση των ΗΠΑ και του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα που «δεν τόλμησε να χαρακτηρίσει το γεγονός με την πραγματική του ονομασία», εξαιτίας «του στρατηγικού πλεονεκτήματος που έχει αποκτήσει η Τουρκία, στην προσπάθεια των ΗΠΑ και των συμμάχων τους να απαγκιστρωθούν από το Ιράκ και την ευρύτερη περιοχή αφήνοντας πίσω τους δομές και κυβερνήσεις που θα μπορούν να ελέγχουν».

Μήνυμα απέστειλε ο πρωθυπουργός. Μίλησαν ο Γρηγόρης Νιώτης εκ μέρους της Βουλής, ο Δημήτρης Σακελάρης εκ μέρους του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ, ο Κωνσταντίνος Τασούλας εκ μέρους της Νέας Δημοκρατίας, η Βέρα Νικολαϊδου εκ μέρους του ΚΚΕ, ο Ιωάννης Κοραντής εκ μέρους του ΛΑΟΣ και ο Φώτης Κουβέλης εκ μέρους του Συνασπισμού. Ο κ. Κουβέλης είναι επίσης και πρόεδρος της Επιτροπής Ελληνο-αρμενικής Φιλίας της Βουλής.

Τέλος, επικρίθηκε από την Οργανωτική Επιτροπή Εκδηλώσεων Μνήμης η συμπεριφορά της αστυνομίας το Σάββατο κατά την παραδοσιακή σε όλο τον κόσμο πορεία της 24ης Απριλίου προς τις τουρκικές διπλωματικές και προξενικές αρχές.

Ύστερα από αίτημα των διπλωματικών και προξενικών αρχών της Τουρκίας στη χώρα μας, η αστυνομία δεν επέτρεψε την πορεία μέχρι την τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα και το τουρκικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, αλλά τις ανέκοψε. Στην Αθήνα υπήρξαν αψιμαχίες και συγκρούσεις μεταξύ αστυνομίας και συγκεντρωμένων, ενώ στη Θεσσαλονίκη έγινε και χρήση χημικών.

Στις 24 Απριλίου 1915 συλλαμβάνονται στην Κωνσταντινούπολη και εκτελούνται εκατοντάδες αρμένιοι διανοούμενοι. Στις αρμενικές επαρχίες της Ανατολίας στρατολογούνται, αφοπλίζονται και στη συνέχεια εκτελούνται όλοι οι άρρενες Αρμένιοι ηλικίας 16-62 ετών. Ανυπεράσπιστοι άμαχοι, γυναίκες, γέροι και παιδιά εκδιώκονται με τη βία από τα σπίτια τους και οδηγούνται μαζικά στις ερήμους της Συρίας. Στη διαδρομή δέχονται επιθέσεις του τακτικού τουρκικού στρατού και των ατάκτων κούρδων νομάδων. Σφαγές, βιασμοί, δολοφονίες, αρπαγές παιδιών, ληστείες! Ελάχιστοι επιβίωσαν...

Πάνω από ενάμισι εκατομμύριο Αρμένιοι, το 80% του πληθυσμού της Δυτικής Αρμενίας, χάθηκε στην πρώτη γενοκτονία του 20ού αιώνα. Ενας μικρός αριθμός Αρμενίων που επέζησαν βρήκε καταφύγιο στις γειτονικές χώρες και συγκρότησε τη συμπαθή αρμενική Διασπορά. Ο ελληνικός λαός άνοιξε τη θερμή αγκαλιά του στους Αρμένιους που κατέφυγαν στη χώρα μας. Δεν ήσαν και λίγοι οι Ελληνες στην Τουρκία και στον Πόντο που είχαν την ίδια τύχη με τους Αρμένιους τη δραματική εκείνη περίοδο.

Σήμερα σε όλες τις κοινότητες των Αρμενίων της Διασποράς- και στην Αθήνα- διοργανώνονται εκδηλώσεις στη μνήμη των θυμάτων της γενοκτονίας. Δεν ζητούν εκδίκηση. Δικαίωση ζητούν. Από τη διεθνή κοινότητα και κυρίως από την Τουρκία. Μία συγγνώμη.

Στις 22 Απριλίου 2009- δύο ημέρες πριν από τη μαύρη επέτειο της γενοκτονίας- η κυβέρνηση της Αρμενίας τόλμησε ένα θαρραλέο και ιστορικό βήμα. Συμφώνησε με την Τουρκία στον «οδικό χάρτη» που οδήγησε μετά έξι μήνες στην υπογραφή δύο πρωτοκόλλων για την ανάπτυξη διπλωματικών σχέσεων και άνοιγμα των συνόρων. Τρίτος «παίκτης» σε αυτή την προσέγγιση η Ουάσιγκτον για την εξυπηρέτηση της γεωστρατηγικής της. Πριν από 15 ημέρες ο πρόεδρος Ομπάμα είχε συνάντηση στην Ουάσιγκτον με τον πρόεδρο της Αρμενίας Σερζ Σαρκισιάν. Επιδοκίμασε τις «θαρραλέες προσπάθειες» του Σαρκισιάν για την εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία και τον «ενθάρρυνε να τηρήσει την υπόσχεσή του για διευκόλυνση αυτής της εξομάλυνσης προς όφελος του αμερικανικού λαού». Μονομερείς οι συμβουλές του αμερικανού προέδρου.

Δικαιολογημένη και η αντίδραση του αρμένιου προέδρου: «Σε καμία περίπτωση δεν είμαστε έτοιμοι να θέσουμε υπό αμφισβήτηση το θέμα της γενοκτονίας». Για τον λαό της Αρμενίας η αναγνώριση της γενοκτονίας από την Τουρκία δεν είναι θέμα μόνο ηθικής τάξης και δικαιοσύνης. Δεν είναι θέμα αποκατάστασης της ιστορίας. Είναι ζωτικό ζήτημα εθνικής ασφάλειας της σημερινής Αρμενίας. Οταν είναι πρόσφατη η απειλή του Ερντογάν ότι θα απελάσει από την Τουρκία όλους τους αρμένιους οικονομικούς μετανάστες. Και όταν διδάσκεται στα τουρκικά σχολεία ότι οι Αρμένιοι έσφαξαν χιλιάδες Τούρκους!

Είναι αδιανόητο να αγνοεί ο κ. Ομπάμα την ουσία του ζητήματος, όταν από το 2005 ζητούσε από τον Μπους την αναγνώριση της γενοκτονίας και είχε εντάξει το ζήτημα στο προεκλογικό του πρόγραμμα. Η διαφωνία του με το πρόσφατο ψήφισμα της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής για την αναγνώριση της γενοκτονίας ήταν μια «προσφορά» στην Τουρκία. Δεν είναι αφελής να πιστεύει ότι μπορεί να υπάρξει φιλική συνύπαρξη των δύο χωρών και των δύο λαών αν η Τουρκία δεν ακολουθήσει τον δρόμο της Γερμανίας, που αναγνώρισε το Ολοκαύτωμα των εβραίων και ζήτησε συγγνώμη από το Ισραήλ.

Είναι ελπιδοφόρο το γεγονός ότι όλο και περισσότερες και ισχυρότερες υψώνονται οι φωνές τούρκων διανοουμένων και απλών πολιτών που αναγνωρίζουν την ιστορική αλήθεια και ζητούν συγγνώμη. Εχουν ξεπεράσει τις 30.000 οι υπογραφές στη σχετική ιστοσελίδα.

Στο θέμα της γενοκτονίας των Αρμενίων κρίνεται η μεγαλοσύνη, ηθική και πολιτική, της σημερινής ηγεσίας της Τουρκίας, η οποία φιλοδοξεί να αναδείξει τη χώρα της σε μεγάλη περιφερειακή δύναμη.