Οχι μόνον γιατί στο Βόρειο Καύκασο (που ανήκει ολοκληρωτικά στη σύνθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας) διατηρείται μια έκρυθμη κατάσταση, ιδιαίτερα στην περιοχή των αυτόνομων Δημοκρατιών του Νταγκεστάν και της Τσετσενίας, με βομβιστικές επιθέσεις και ανταλλαγές πυρών ανάμεσα στις ρωσικές δυνάμεις ασφαλείας κι ενόπλους που επιδιώκουν την απόσχιση αυτών των Δημοκρατιών από τη σύνθεση της Ρωσίας.

Ούτε μόνον γιατί στο Αζερμπαϊτζάν πυκνώνουν οι φωνές των «γερακιών», που ζητούν εδώ και τώρα τη βίαιη ανακατάληψη του Ναγκόρνο Καραμπάχ από την Αρμενία, καθώς και του 20% του αζέρικου εδάφους, που έχει καταλάβει η Αρμενία, ώστε από τη μια να διατηρεί διαύλους επικοινωνίας με το θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ, αλλά και για να εξασφαλίσει γεωστρατηγική υπεροχή σε περίπτωση ένοπλης σύγκρουσης.

Εκείνο, που πέρασε πραγματικά ως «ψυχρό ρεύμα» μέσα σε «θερμή θάλασσα», δεν ήταν άλλο από την είδηση πως η Τουρκία επιδιώκει να δημιουργήσει στρατιωτική βάση στο Ναχιτσεβάν του Αζερμπαϊτζάν. Είδηση που έφερε αντιμέτωπες δύο ιμπεριαλιστικές δυνάμεις με σημαντικό «ειδικό βάρος» στην περιοχή του Καυκάσου και της Μαύρης Θάλασσας: τη Ρωσία και την Τουρκία και οι οποίες πριν την Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία είχαν βρεθεί μια ντουζίνα φορές αντιμέτωπες στα πεδία των μαχών για την κυριαρχία στον Καύκασο, στη Μαύρη Θάλασσα, στα Βαλκάνια. Το ενδιαφέρον της υπόθεσης ήταν πως η ψύχρανση ήρθε σε μια στιγμή που αναπτύσσεται μια στενή οικονομική συνεργασία των δύο χωρών σε διάφορους τομείς, κι ενώ η Τουρκία αποφάσισε να αφαιρέσει τη Ρωσία από τον κατάλογο των «πιθανών απειλών» της.

Σε πρόσφατο άρθρο για τις ρωσο-τουρκικές σχέσεις ο Α. Νταβούτογλου, υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, έγραφε πως «ο Νότιος Καύκασος, όπου βρίσκονται τα σύνορα Τουρκίας και Ρωσίας, πάντα έπαιζε ιδιαίτερο ρόλο και για τους Τούρκους και για τους Ρώσους, διατηρώντας σημαντική θέση στη διπλωματική ημερήσια διάταξη και των δύο χωρών. Σήμερα η στρατηγική σημασία της περιοχής αυξήθηκε ακόμη περισσότερο, κι αυτή είναι η αιτία που απαιτείται, όσο ποτέ άλλοτε πριν, η σταθερότητα κι η περιφερειακή συνεργασία».

Είναι οι ενεργειακοί δρόμοι του Καυκάσου, για τις πρώτες ύλες της Κασπίας και γενικότερα της Κεντρικής Ασίας που θα κατευθυνθούν προς τη Δύση, που έχουν αυξήσει τη σημασία της περιοχής. Μιας περιοχής που, τα τελευταία 20 χρόνια, έχει γνωρίσει πολεμικές αναμετρήσεις και αποτελεί «μαγνήτη» για νέα όπλα, στρατεύματα και στρατιωτικούς συνασπισμούς.

Καταρχήν, αξίζει να αναφέρουμε λίγα λόγια για το Ναχιτσεβάν, όπου η Τουρκία φέρεται να θέλει να εγκαταστήσει στρατιωτική βάση. Πρόκειται για Αυτόνομη Δημοκρατία που ανήκει στη σύνθεση του Αζερμπαϊτζάν, αν και δεν έχει κοινά σύνορα με αυτό (δηλαδή αποτελεί εξωτερικό θύλακα του Αζερμπαϊτζάν) και συνορεύει με την Αρμενία, την Τουρκία και με το Ιράν. Εκεί ζούνε 380 χιλιάδες άνθρωποι, κατά 99,1% Αζέροι.

Να σημειωθεί πως πριν ένα χρόνο είχε ξεσπάσει στην Τουρκία σκάνδαλο, όταν η εφημερίδα «Milliyet» είχε αποκαλύψει πως σε βιβλίο που θα μοιράζονταν ως σχολικό εγχειρίδιο υπήρχε χάρτης όπου μια σειρά εδαφών (Ναχιτσεβάν, Βόρειο Ιράκ, κ.ά.) παρουσιάζονταν ως τουρκικό έδαφος.

Το ζήτημα ανάπτυξης τουρκικής στρατιωτικής βάσης στο Ναχιτσεβάν προέκυψε στην πρόσφατη συνάντηση των Προέδρων της Τουρκίας, Α. Γκιούλ, και του Αζερμπαϊτζάν, Ι. Αλίεφ. Στη συμφωνία «στρατηγικής συνεργασίας» που υπέγραψαν μέσα στον Αύγουστο Τουρκία κι Αζερμπαϊτζάν περιλαμβάνονται τόσο η στρατιωτική συνεργασία, όσο και η ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων.

Από τη μεριά του, ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρ.Τ. Ερντογάν δήλωσε πρόσφατα ότι το Ναχιτσεβάν είναι εκτεθειμένο σε διάφορες απειλές από το αρμενικό κράτος και ως εκ τούτου η στρατιωτική συνεργασία μεταξύ της Τουρκίας, του Αζερμπαϊτζάν και της αυτόνομης Δημοκρατίας του Ναχιτσεβάν αποτελεί ένα από τα βασικά συστατικά των σχέσεών τους.

Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, το θέμα της στρατιωτικής βάσης απασχόλησε τους Προέδρους της Ρωσίας, Ντ. Μεντβέντιεφ και Α. Γκιουλ, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν, αν και επίσημα ανακοινώθηκε γενικόλογα πως συζητήθηκε «ο συντονισμός των προσπαθειών της Ρωσίας και της Τουρκίας, με σκοπό τη συνδρομή στην ειρήνη και σταθερότητα στον Καύκασο».

Οι σημερινές ρωσικές ανησυχίες έχουν να κάνουν με την εμφάνιση στρατιωτικών βάσεων μιας χώρας του ΝΑΤΟ, της Τουρκίας πολύ κοντά στα εδάφη που η Ρωσία θεωρεί «σφαίρα επιρροής» της. Ο αρχισυντάκτης του ρωσικού περιοδικού «Εθνική Αμυνα», Ιγκορ Κοροτσένκο, δήλωσε στην «Φωνή της Ρωσίας», μεταξύ άλλων πως «η πιθανή εμφάνιση τουρκικής στρατιωτικής βάσης μπορεί να οδηγήσει το Μπακού σε αύξηση των γεωστρατηγικών του φιλοδοξιών. Σε τελική φάση, να σπρώξει το Αζερμπαϊτζάν, που θα αισθάνεται πως έχει την υποστήριξη της Τουρκίας, σε μια δυναμική επίλυση του ζητήματος του Ναγκόρνο Καραμπάχ, αντί της διευθέτησης του προβλήματος στη βάση των πολιτικο-διπλωματικών μεθόδων». Ο ίδιος αναλυτής συνέδεσε την είδηση και με την επιδίωξη των ΗΠΑ να συγκροτήσουν στην Κασπία μια «διεθνή» ναυτική πολεμική δύναμη, υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ.

Η Ρωσία έχει κάνει αισθητή την παρουσία της στο Νότιο Καύκασο. Αλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε πως με την δική της πολιτική και στρατιωτική συνδρομή στην περιοχή έχουν εμφανιστεί δύο νέα «κράτη»: της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας, που αυτομόλησαν από τη Γεωργία και στηριζόμενα και στο προηγούμενο του Κοσσόβου, ανακήρυξαν την «ανεξαρτησία» τους, χάρη στην απεριόριστη υποστήριξη που τους παρέχει η Ρωσία.

Ταυτόχρονα, η Ρωσία έχει στενή συνεργασία με την Αρμενία. Πρόσφατα, οι Πρόεδροι της Ρωσίας, Ντ. Μεντβέντιεφ και της Αρμενίας, Σ. Σαρκσιάν, συμφώνησαν στην παραμονή έως το 2044 των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων και βάσεων στην Αρμενία, που να σημειωθεί πως είναι μέλος της Οργάνωσης του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ), του πολιτικο - στρατιωτικού που έχει συγκροτήσει η Μόσχα, σε αντίθεση με το Αζερμπαϊτζάν. Η Ρωσία, έναντι σημαντικών οικονομικών συμφωνιών (στους τομείς της ενέργειας, των τραπεζών, των τηλεπικοινωνιών, της μεταλλουργίας και των κατασκευών, κ.ά.) έχει αναλάβει και την εγγύηση των αρμενικών συνόρων, καθώς και τον εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού των αρμενικών ένοπλων δυνάμεων.

Την ίδια ώρα, ωστόσο, αξίζει να σημειωθούν κι ορισμένα ακόμη γεγονότα, που δείχνουν τη συνθετότατη κατάσταση στην περιοχή του Καυκάσου.

Η Αρμενία, η «στρατηγική σύμμαχος» της Ρωσίας στην περιοχή του Καυκάσου, θα φιλοξενήσει στρατιωτικά γυμνάσια του ΝΑΤΟικού συνασπισμού «Συνεταιρισμός για την ειρήνη», από 11 έως 17 Σεπτέμβρη, κάτι που σαφώς δεν καλοβλέπει η Ρωσία. Γύρω από αυτά τα στρατιωτικά γυμνάσια έχει αναπτυχθεί τις τελευταίες βδομάδες μια συζήτηση για το αν η Τουρκία θα ανοίξει τα σύνορά της με την Αρμενία, (που τα κρατά κλειστά από το 1993, εξαιτίας της κατοχής εδαφών του Αζερμπαϊτζάν από την Αρμενία), ώστε να περάσουν στο χώρο των γυμνασίων οι ΝΑΤΟικές δυνάμεις. Σε κάτι τέτοιο πιέζει την Τουρκία το ΝΑΤΟ. Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Α. Νταβούτογλου, προσπάθησε στις 25/8 να στρέψει τις ΝΑΤΟικές πιέσεις στην Αρμενία, λέγοντας πως η Τουρκία θα ανοίξει τα σύνορά της για τα ΝΑΤΟικά γυμνάσια, εφόσον η Αρμενία αποσυρθεί από το 20% των εδαφών του Αζερμπαϊτζάν, που κατέχει παράνομα.

Δεν είναι μόνον το ΝΑΤΟ, που εκτός από τη Γεωργία και το Αζερμπαϊτζάν επιδιώκει να έχει λόγο και στην Αρμενία, αλλά από την άλλη και η Ρωσία αναμένεται να επιδιώξει να φέρει σε «ισορροπία» τις σχέσεις της με το Αζερμπαϊτζάν, που τα τελευταία 2 χρόνια βελτιώθηκαν. Πρόσφατα διέρρευσαν πληροφορίες για αγορές ρωσικών όπλων υψηλής τεχνολογίας από το Αζερμπαϊτζάν, κάτι που ανησύχησε ιδιαίτερα την αρμενική ηγεσία. Εδαφος συνεργασίας εμφανίζεται. Αλλωστε τη βδομάδα που πέρασε το Αζερμπαϊτζάν για άλλη μια φορά συντάχθηκε με τη Ρωσία στο ζήτημα του Κοσσόβου, σε αντίθεση με τη «στρατηγική του σύμμαχο», την Τουρκία. Μέσα στο Σεπτέμβρη ο Ρώσος Πρόεδρος, Ντ. Μεντβέντιεφ θα επισκεφτεί το Μπακού, με βασικό «καθήκον» τον «τορπιλισμό» του αγωγού NABUCCO, κάτι που θα έκανε αναμφισβήτητη την υπεροχή του ρωσικού αγωγού «Νότιο Ρεύμα». Τι θα δώσει και τι θα καταφέρει να αποσπάσει στο Μπακού ο Ρώσος Πρόεδρος; Ενα είναι σίγουρο: Το «κουβάρι» των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων στον Καύκασο περιπλέκεται ακόμη περισσότερο...

Πηγή: Rizospastis.gr

Η επιτυχής τέλεση της θείας λειτουργίας στην Παναγία Σουμελά τον Δεκαπενταύγουστο έπεισε την τουριστική βιομηχανία της Τουρκίας πως ο θρησκευτικός τουρισμός δύναται να της αποφέρει μεγάλα κέρδη.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της Μελίς Τόσιαλι στο οικονομικό περιοδικό "Para" ("Χρήμα"), επ' ευκαιρία της λειτουργίας προσήλθαν στην Τραπεζούντα τρεις χιλιάδες επισκέπτες και έμειναν κατά μέσο όρο τέσσερις ημέρες. Η εκδήλωση απέφερε στην πόλη, που μαστίζεται από ανεργία και οικονομική στασιμότητα, δύο εκατομμύρια ευρώ, με έναν πρόχειρο απολογισμό.
Οι εικόνες από την Τραπεζούντα μεταδόθηκαν ζωντανά στην ελληνική τηλεόραση, ενώ αποτέλεσαν πρώτη είδηση και σε Ρωσία, Ουκρανία και Γεωργία. Κυβερνητικοί και επιχειρηματικοί παράγοντες, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, θεωρούν πως η λειτουργία αποτέλεσε εξαιρετική ευκαιρία προβολής της χώρας στο εξωτερικό. Ο θρησκευτικός τουρισμός αποτελεί, σύμφωνα με στέλεχος του υπουργείου Τουρισμού και Πολιτισμού, ιδανικό τρόπο να προσελκυστούν στην Τουρκία 100.000 επιπλέον επισκέπτες σε πρώτο στάδιο.
Παράγοντες της τουρκικής τουριστικής βιομηχανίας συμφωνούν και διαβλέπουν σημαντικές ευκαιρίες κερδοφορίας και απασχόλησης στην ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού. Η Τουρκία, τονίζουν, είναι κατάλληλα προικισμένη για τη μορφή αυτή εναλλακτικού τουρισμού, καθώς πολλές περιοχές της χώρας -Καππαδοκία, Πόντος, Ταρσός, μεθόριος με την Αρμενία και τη Γεωργία, Αντιόχεια στα σύνορα με τη Συρία- βρίθουν χριστιανικών μνημείων.
Σε πρώτο στάδιο, η τουρκική τουριστική βιομηχανία αναμένει ο θρησκευτικός τουρισμός να προσελκύσει στη χώρα 600.000 επισκέπτες κατ' έτος, κυρίως από την Ελλάδα, τη Γεωργία, τη Ρωσία και τη Βουλγαρία. Πακέτα εκκλησιαστικού τουρισμού, που εστιάζουν σε επισκέψεις στις μεγάλες μητροπόλεις της αρχαιότητας ή στις "επτά εκκλησίες της Αποκαλύψεως", διαφημίζονται με μεγάλη επιτυχία και στις ΗΠΑ και τον Καναδά. Η ιδέα του θρησκευτικού τουρισμού ενδιαφέρει και τον κόσμο του ισλάμ, καθώς στην Τουρκία βρίσκονται σημαντικά έργα ισλαμικής τέχνης αλλά και ιερές πόλεις του ισλάμ, όπως τα Κόνια (Ικόνιο) και η Ούρφα (βυζαντινή Έδεσσα). Στην περίπτωση αυτή, οι εν δυνάμει επισκέπτες προέρχονται κυρίως από τη Σαουδική Αραβία, το Ιράν, τη Συρία και τα Εμιράτα. Τα σχετικά έσοδα υπολογίζονται από τώρα σε 100.000.000 ευρώ.

Οι επτά εκκλησίες της Αποκαλύψεως
Μέχρι σήμερα ο θρησκευτικός τουρισμός στην Τουρκία ωφέλησε κυρίως τη δυτική Μικρά Ασία και στόχευε σε τουρίστες από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ που επιθυμούσαν να μεταβούν στις "επτά εκκλησίες της Αποκαλύψεως": στην Έφεσο, στη Σμύρνη, στην Πέργαμο, στα Θυάτειρα, στις Σάρδεις, στη Φιλαδέλφεια και στη Λαοδίκεια, στις περιοχές της Ιωνίας, της Μυσίας και της Λυδίας που σήμερα εντάσσονται όλες στην περιφέρεια Αιγαίου, μία από τις επτά γεωγραφικές ζώνες της Τουρκίας. Τα πακέτα των επτά εκκλησιών πωλούνται συνήθως σε Ευρώπη και ΗΠΑ αντί τριών χιλιάδων δολαρίων, πάντα σύμφωνα με το "Para".
Πέραν του πακέτου των "επτά εκκλησιών", η περιοχή που βάσισε την τουριστική της ανάπτυξη στον θρησκευτικό τουρισμό είναι εκείνη της Αντιόχειας, στα σύνορα με τη Συρία. Η πόλη της Αntakya, στη θέση μιας από τις σημαντικότερες μητροπόλεις του ελληνιστικού κόσμου, έχει στην περιφέρειά της σημαντικά μνημεία χριστιανικής λατρείας. Στην πόλη και στα γύρω χωριά επιβιώνουν ακόμη ελληνορθόδοξοι πληθυσμοί, αλλά και το τελευταίο αρμενικό χωριό στην Τουρκία, καθώς και μια μικροσκοπική εβραϊκή κοινότητα.  Έτσι η Αντιόχεια, μόνη περιοχή που θυμίζει (όπως η γειτονική Συρία) το οθωμανικό εθνικό μωσαϊκό που ξεπατώθηκε από την υπόλοιπη χώρα, προωθείται στην ίδια την Τουρκία ως "πόλη της συνύπαρξης", "πόλη της θρησκευτικής συμβίωσης". Τον Ιούνιο, όταν πραγματοποιούνται στην πόλη οκτώ λειτουργίες σε εκκλησίες διαφόρων δογμάτων, δύσκολα βρίσκεις κλίνη στην Αντιόχεια. Πρωτοβουλίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την τέλεση λειτουργιών εισήγαγαν τον θρησκευτικό τουρισμό στην Καππαδοκία και στα Μύρα της Λυκίας, πατρίδα του Αγίου Νικολάου. Σε αντίστοιχες γραμμές προτείνεται η τουριστική ανάπτυξη της περιοχής της Μάρντιν στη νοτιοανατολική Τουρκία, με τους μικρούς εναπομείναντες πληθυσμούς των Συρορθοδόξων, και εκείνες της Ανατολικής Τουρκίας με τα αρμενικά μνημεία. Το γεγονός βέβαια είναι πως οι κάκιστες σχέσεις με την Αρμενία, που η κυβέρνηση Ερντογάν απέτυχε να βελτιώσει, εμποδίζουν την προσέλευση σημαντικού αριθμού αρμενίων τουριστών.
Το τουρκικό υπουργείο τουρισμού σκοπεύει να ξοδέψει 200.000.000 δολάρια για διαφημιστικούς σκοπούς με σκοπό να προωθήσει τον θρησκευτικό τουρισμό, σύμφωνα με το δημοσίευμα.

Το μοντέλο του τουρισμού υγείας
Ο θρησκευτικός τουρισμός είναι μία από τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού που προωθεί η τουρκική τουριστική βιομηχανία. Φυσικά, η συσσώρευση πολιτιστικών θησαυρών και ιστορικών μνημείων στη Μικρά Ασία την καθιστούν κατάλληλη για τον τουρισμό αυτό. Μία άλλη συνταγή, δοκιμασμένη με επιτυχία στην Τουρκία, είναι εκείνη του τουρισμού υγείας, που προωθούν ιδιωτικές κλινικές σε θέρετρα της χώρας. Οι τουρίστες-ασθενείς μεταβαίνουν σε αυτές για ιατρικές εγχειρίσεις που πραγματοποιούνται σε πολύ μικρότερο κόστος από ό,τι αν πραγματοποιούνταν στην Ευρώπη, και παράλληλα κάνουν τις διακοπές τους. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Ένωσης Τουρισμού Υγείας, οι ασθενείς μεταβαίνουν στην Τουρκία κυρίως για εγχειρήσεις καρδιάς, οφθαλμολογικές επεμβάσεις, μεταμοσχεύσεις οργάνων, αισθητικές επεμβάσεις, τσεκάπ και διαγνωστικά τεστ και τουρισμό σε ιαματικά λουτρά και εγκαταστάσεις θαλασσοθεραπείας. Ο τουρισμός υγείας αποτελεί διεθνώς αγορά ύψους 80 δισ. δολαρίων. Η Τουρκία φιλοδοξεί να καταστεί μία από τις βάσεις του τουρισμού υγείας στο διεθνές σύστημα και να έχει ετήσιο εισόδημα 8 δισ. δολαρίων από τον τομέα αυτό μέχρι το 2015. Σήμερα τα σχετικά ποσά υπολογίζονται σε 1,5 δισ. δολάρια.

Πηγή: Makthes.gr